Filip Van Laecke: "Aankoop van gronden voor natuur of bos zal gebeuren buiten het HAG"

Over welke realisatie op provinciaal vlak bent u het meest tevreden?

Met de lancering van het Oost-Vlaams voedselplan Oogst-Vlaanderen stimuleert de provincie lokale duurzame voedselsystemen en -strategieën.

Recent werd de nota ‘Land- en tuinbouw in Oost-Vlaanderen. Een visie richting 2035’ afgewerkt. Deze geeft een toekomstbeeld in de vorm van 17 speerpunten.

Er was ook de jaarlijkse succesvolle groepsaankoop plantgoed voor land- en tuinbouwers en imkers met meer dan 200 deelnemers.

Het netwerk van bezoekboerderijen ‘Beleef de boerderij’ bundelt meer dan 90 actieve bedrijven. Scholen en groepen maken er kennis met de hedendaagse land- en tuinbouw in al zijn vormen. Er is speciale aandacht voor de klimaatinspanningen van de landbouw.

Vanuit ‘landbouw’ bouwen we mee aan een gebiedsgerichte werking en participeren we in diverse projecten, zoals WaterLandSchap Barbierbeek, WaterLandSchap Zwalmvallei… In deze projecten focussen we op terreinrealisaties, zoals de aankoop van een maai-laadcombinatie in de Barbierbeek, vergoeding voor het beheer van stroken langs de beek… Ook het onderhoud van 1.700 km waterlopen en de aanleg van overstromingsgebieden dient hier zeker te worden onderstreept.

Waar wilt u werk van maken in de volgende legislatuur?

Nog meer de visie op land- en tuinbouw naar buiten brengen en gebruiken als leidraad bij de opmaak van het nieuwe meerjarenplan. Hierbij is zowel de economische, (agro-)ecologische, ruimtelijke als de sociale rol van de land- en tuinbouw belangrijk.

Economisch door onder andere bij te dragen aan meer rechtszekerheid, door het ondersteunen van alternatieve verdienmodellen bij bijvoorbeeld het leveren van ecosysteemdiensten, stimuleren van samenwerking binnen het agrobusinesscomplex én het ondersteunen van logistieke verbeteringen in de sierteelt of korte keten.

Ecologisch door onder andere lokale voedselnetwerken te stimuleren, het mee ondersteunen van de eiwittransitie én het verder ondersteunen van goede zorg voor bodem, water, landschap en biodiversiteit.

Ruimtelijk door onder andere het mee versterken en beschermen van de landbouwstructuur (agrarische herontwikkeling van hoeves), aankoop en ontwikkelen van landbouwgrond in functie van de realisatie van het landbouwbeleid én door het onderzoeken van kansen voor agrohubs.

Sociaal door onder andere het verbinden van boer en burger én blijvende aandacht voor zorg op landbouwbedrijven (welzijn van de landbouwer).

Ook moeten we het praktijkgericht onderzoek via Viaverda blijven ondersteunen.

Welke landbouwbevoegdheid hoort volgens u meer thuis op provinciaal niveau?

Veeleer dan de vraag welke bevoegdheid zou moeten worden verschoven, is het belangrijker om te pleiten voor een goede samenwerking en afstemming tussen de verschillende politieke niveaus. Iedere overheidsinstantie – op welk niveau dan ook – die met landbouwbeleid bezig is, heeft zijn verantwoordelijkheid te dragen en een beleid te voeren ten dienste van onze landbouwers. Of dit nu gaat over de discussie rond stikstof, het mestbeleid, vergunningen, bescherming van landbouwgronden of subsidies voor educatieve boerderijbezoeken…het is en blijft belangrijk om hierbij altijd het belang van onze landbouwers en de landbouw in zijn geheel niet uit het oog te verliezen.

Wat doet uw provincie om landbouw meer klimaatrobuust te maken?

Een gezonde bodem staat centraal in de voedselproductie. Samen met het Oost-Vlaams praktijkcentrum Viaverda werden lessenreeksen georganiseerd rond boer en bodem.

Het Waterportaal, in samenwerking met Viaverda, is een infoloket waar land- en tuinbouwers advies kunnen krijgen over watermanagement, met focus op duurzaam waterbeheer op en in de omgeving van landbouwbedrijven.

Via de opmaak van landschapsbedrijfsplannen, het faciliteren van groepsaankoop plantgoed en sensibilisering rond een biodivers landschap, willen we aanplantingen op landbouwbedrijven be-vorderen.

Met de betoelaging van het praktijkgericht onderzoek van Viaverda willen we de nodige aanpassingen in de land- en tuinbouwsector met het oog op de klimaatveranderingen onderzoeken en stimuleren.

Verenigingen en lokale besturen kunnen subsidies ontvangen voor de uitvoering van innovatieve projecten in de land- en tuinbouw. Ook via het Leader-programma zijn er middelen om te werken aan een klimaatrobuuste landbouw.

En concrete maatregelen voor diverse klimaatuitdagingen worden aangepakt in gebiedsgerichte projecten, zoals de WaterLandSchappen maar ook de (erkende) Landschapsparken.

Hoe gaat uw provincie om met het spanningsveld tussen landbouw en natuur?

Binnen de gebiedsgerichte projecten, waarin we participeren, werken verschillende provinciale diensten vanuit de beleidsthema’s landbouw, natuur, klimaat, ruimtelijke planning, integraal waterbeleid, erosie… samen. Er wordt binnen het projectgebied geïntegreerd nagedacht over uitdagingen (wateroverlast, droogte, erosie…), maar ook over concrete maatregelen op het terrein.

Via dienstoverschrijdende werkgroepen, zoals de klimaatwerkgroep adaptatie of de werkgroep rond beheer van exoten, is er niet alleen inhoudelijke afstemming. Er worden ook gezamenlijke acties opgezet.

Bij aankoop van gronden in functie van natuur of bos is afgesproken dat dit gebeurt buiten het Herbevestigd Agrarisch Gebied (HAG). De landbouw-impact van natuurontwikkeling wordt bekeken via de beschikbare landbouwdata.

Verdienmodellen (bijvoorbeeld vergoeding voor beheermaatregelen), die zowel landbouw als natuur ten goede komen, worden ondersteund.