Onderzoek naar potentieel van natte landbouw in de Kempen
De provincie Antwerpen, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Boerenbond Projecten en vzw Rurant onderzoeken in het project PaluDIGIcultuur het potentieel voor natte landbouw in de Kempen.
Natte landbouw of paludicultuur is een vorm van landbouw die geschikt is voor gebieden met een hoge grondwaterstand, zoals veengebieden. Gewassen die verbouwd kunnen worden zijn cranberry, lisdodde, veenmos, kroosvaren, , riet, miscanthus, wilgen en wilde rijst.
Vaak beschouwd als klimaatrobuust
Natte landbouw (paludicultuur) wordt vaak naar voor geschoven als een klimaatrobuuste maatregel. Maar klopt dit wel? Er bestaat voorlopig nog weinig wetenschappelijk onderzoek en praktijkonderzoek over. De druk op landbouwgrond in Vlaanderen is groot en de haalbaarheid van natte landbouw is van veel factoren afhankelijk.
De projectpartners gaan info voor een digitale tool aankopen, verzamelen, koppelen en digitaliseren, want op dit moment zijn deze databronnen nog niet beschikbaar in Vlaanderen. Enerzijds gaat het om kwantitatieve gegevens zoals opbrengstdata van nattelandbouwteelten, verwachte opbrengstverliezen en de valorisatie van gerealiseerde ecosysteemdiensten. Anderzijds gaan ze kwalitatieve gegevens verzamelen: actieve landbouwers, potentiële verwerkers en afnemers worden bevraagd en reflecteren vanuit hun eigen expertise over de haalbaarheid van een nattelandbouwketen. Hieruit volgen randvoorwaarden voor natte landbouw zoals schaalgrootte, mate van vernatting en teelttypes voor vermarkting die worden samengebracht in de nieuwe digitale tool.
Genuanceerd beeld schetsen
Het
Provincie Antwerpen werkt voor dit project samen met ILVO, Rurant vzw en Boerenbond Projecten. Zij zullen actieve landbouwers bevragen vanuit hun eigen expertise over de haalbaarheid van natte landbouw en de opbouw van een keten. Deze projectpartners zullen mogelijke drempels en kansen benoemen of wetgeving spotten die niet aangepast is aan deze vorm van landbouw. ILVO zal focussen op de brede keten die er nodig is om de nieuwe gewassen te vermarkten. Dat is nodig om een rendabel verdienmodel mogelijk te maken voor de landbouwers.
Consortium voert onderzoek uit
Er zal een overheidsopdracht uitgeschreven worden in de zoektocht naar een goed consortium om het onderzoek te voeren. Los van de input die een consortium zelf nog kan doen, kunnen volgende elementen onderzocht worden: alternatieve teelten; de opbrengsten van alternatieve teelten; mogelijke toepassingen; welke ecosysteemdiensten worden geleverd door deze nieuwe vorm van landbouw toe te passen?; welke vergoeding moet hier tegenover staan om een onderdeel te zijn van een eerlijk inkomen dat gediversifieerd tot stand komt?
Er zullen factsheets worden ontwikkeld zodat in eerste instantie overheden maar ook landbouwers en andere stakeholders feiten en beste praktijken kunnen raadplegen in verschillende scenario’s van vernatting.
Blik vooruit
De projectpartners zijn er zich van bewust dat er nu nog kritisch naar natte landbouw als alternatieve landbouwvorm wordt gekeken. Ze willen de mogelijkheden voor natte landbouw aftoetsen aan wetenschappelijke kennis, praktijkervaringen elders en bij de verschillende stakeholders. Eind 2026 ronden ze het project af. Het is de bedoeling om tegen dan de aandacht voor natte landbouw en het potentieel onder de aandacht te hebben gebracht.
