Nederland heeft plan voor uitfaseren van eendagshaantjes
Nederland heeft een plan om het doden van een deel van de eendagshaantjes te voorkomen. Van de legkiprassen voor de Nederlandse en Duitse markt van tafeleieren zouden in 2026 geen haantjes meer gedood moeten worden.
Verschillende Europese landen zoeken een oplossing voor het probleem van eendagshaantjes. Dat zijn haantjes die geboren worden uit legkiprassen maar die om economische redenen gedood worden kort na de geboorte, omdat zij nooit eieren zullen produceren. Een deel van deze gedode eendagshaantjes gaat als voeding naar dierentuinen en zo zijn er nog afnamekanalen.
In Duitsland besliste men op een bepaald moment om die haantjes toch op te kweken, maar omdat dit geen vleesrassen zijn, zit daar volgens sommigen geen goed economisch model achter. Ook in Vlaanderen zoekt men naar oplossingen. In het regeerakkoord van de huidige Vlaamse regering staat dat het doden van eendagshaantjes wordt verboden op een nog te bepalen datum. Die datum zou worden vastgelegd zodra de geslachtsbepaling van kuikens in het ei haalbaar is voor dag 12 na incubatie, wat in Nederland nu het geval lijkt te zijn.
Roadmap voorgesteld
Het Nederlandse plan van minister van Landbouw Femke Wiersma komt er volgens haar na overleg tussen de pluimveesector, de Dierenbescherming en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Zij hebben de roadmap ‘Uitfaseren van het doden van eendagshaantjes van legrassen’ ontwikkeld.
De doelstelling van deze roadmap is dat er in 2026 geen eendagshaantjes meer gedood worden voor de tafeleieren voor de Nederlandse en Duitse markt. Jaarlijks zullen er in Nederland 6 tot 7 miljoen eendagshaantjes minder gedood worden.
“De afgelopen periode is hard gewerkt aan de voorbereiding hierop en de Nederlandse pluimveesector is nu technisch klaar voor deze stap. Ik ben er trots op dat de sector de handschoen heeft opgepakt om samen met de Dierenbescherming en mijn ministerie tot deze doelstelling te komen. Het benadrukt dat de Nederlandse agrarische sector zich concreet inzet voor dierenwelzijn”, zegt Wiersma.
MRI en AI
“Een belangrijke manier om het doden van eendagshaantjes tegen te gaan, is de geslachtsbepaling in het ei. Die eieren met haantjes worden dan uit het broedproces gehaald, waardoor de haankuikens niet meer gedood moeten worden. Dit gebeurt uiterlijk op dag 12 van het broedproces. Hier zijn verschillende technieken voor beschikbaar. Zo is het mogelijk om dit met een MRI-scan en kunstmatige intelligentie (AI) te doen. Een andere methode maakt een klein gaatje in het ei, om aan de hand van een druppeltje vloeistof uit het ei, het geslacht te kunnen bepalen.”
Nederlandse sector is er klaar voor
“Innovatie speelt hierin dus een sleutelrol. De Nederlandse kuikenbroeders hebben intussen al apparatuur geïnstalleerd waarmee geslachtsbepaling in het ei kan worden uitgevoerd. Daarnaast kan ervoor gekozen worden om de hanen wél uit te laten komen en op te fokken voor het vlees. Opfokorganisaties hebben capaciteit voor de opfok van leghaantjes geregeld. Ten slotte is er de route van de dubbeldoelkippen. Dit zijn kippen die zowel geschikt zijn voor het leggen van eieren als voor de vleesproductie. Deze kippen zijn wat zwaarder dan de huidige legrassen, waardoor het economisch interessanter is om de hanen voor het vlees te houden.”
Vraag moet volgen
“Essentieel voor het bereiken van de doelstelling is dat de vraag naar Zonder Eendagshaantjes Doden-eieren (ZED-eieren) zal moeten toenemen evenals de bereidheid om de meerkosten voor ZED-eieren te gaan betalen. Om de marktvraag te stimuleren, werden verschillende gesprekken gevoerd met markt- en ketenpartijen zoals supermarkten (CBL), horeca (KHN), catering (Veneca) en verwerkende industrie (FNLI). Die gesprekken zullen in de komende periode geïntensiveerd worden opdat de doelstelling wordt gehaald.”
Meerkost van 1,15 cent per ei
ZED-ei is de Nederlandse term voort het OKT-ei in Duitsland (Ohne Küken Töten). Zo kunnen consumenten er bewust voor kiezen om eieren en eierhoudende producten te kopen waarvoor geen eendagshaantjes zijn gedood. Er zijn berekeningen gemaakt over de verwachte (meer)kosten van ZED-eieren door Wageningen Economic Research. De kostprijs voor een pluimveehouder van een consumptie-ei door de ZED-aanpak zal volgens Wiersma zowat 1,15 cent stijgen.
Vertrouwen in het behalen van de doelstelling
De betrokken partijen hebben volgens Wiersma ook de laatste stand van zaken van de wetenschap en beschikbare technieken in kaart gebracht. En ze zijn de voorbereidingen gestart voor het realiseren van een databestand waarmee actueel inzicht over relevante aantallen beschikbaar zal komen. Hiermee kan de voortgang in het behalen van de doelstelling worden gemonitord. “Ik heb er vertrouwen in dat de doelstelling in 2026 behaald kan worden, en dat wij in Nederland over kunnen naar het produceren van tafeleieren zonder dat daar eendagshaantjes voor gedood moeten worden”, besluit minister Wiersma.
