Klimaatwinst via voer zonder opbrengstverlies!
De voedermaatregelen uit het Convenant Enterische Emissies Rundvee – 3-Nitrooxypropanol (3-NOP), nitraat, lijnzaad en koolzaad – hebben geen negatieve impact op de meetmelkproductie bij de dosis die in het convenant wordt voorgeschreven.
De maatregelen hebben een positief effect op het klimaat, zonder negatieve gevolgen voor de melkproductie. Dat blijkt uit een studie van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), uitgevoerd binnen het demoproject Metheen.
Momenteel gebruiken al honderden veehouders de methaanreducerende voedermiddelen van het Convenant Enterische Emissies Rundvee (CEER). Toch passen nog heel wat veehouders géén maatregel toe. Een van de redenen is de vrees voor negatieve effecten van de methaanreducerende voeders op het dier. Blijft de melkproductie op peil? Zal de melksamenstellling veranderen? Wat met de voederefficiëntie?
Analyse van tientallen wetenschappelijke onderzoeken
Het ILVO voerde een literatuuronderzoek uit om een antwoord te bieden op de bezorgdheden van veehouders. In totaal werden 131 behandelingen uit 66 wetenschappelijke publicaties onder de loep genomen. Hierin werden 3-Nitrooxypropanol (3-NOP), nitraat, lijnzaad of koolzaad toegepast bij melkvee. Enerzijds werd gekeken naar het algemene dosis-responseffect (‘leidt een hogere dosis lijnzaad tot een hogere melkproductie?’). Anderzijds werd gekeken wat het voorspelde effect is bij de specifieke convenant-dosis (‘wat is de invloed van 1,35 g 3-NOP per koe per dag op melkproductie?’).
Resultaten
Geen enkel van de 4 voedermaatregelen bleek een significant negatief effect te hebben op de meetmelkproductie bij de dosis die het convenant voorschrijft (tabel 1). Voor koolzaadvet is het resultaat zelfs positief. Het totale vetgehalte van het rantsoen is wel een aandachtspunt. Als dit te hoog wordt, kan dit de melkproductie negatief beïnvloeden.
Ook de voederefficiëntie werd door geen enkele van de onderzochte voedermaatregelen negatief beïnvloed. Lijnzaad heeft zelfs een positief effect.
Een belangrijke kanttekening: de verschillende wetenschappelijke onderzoeken leverden soms tegenstrijdige resultaten op. De cijfers in tabel 1 geven de gemiddelde effecten weer. Het effect op jouw bedrijf kan mogelijk afwijken van dit gemiddelde door jouw specifieke rantsoen en kudde.
3-NOP Toevoegen van 1,35g 3-NOP per koe per dag leidt gemiddeld tot een daling van de DS-opname (gemiddeld -0,48 kg/dag), maar ook tot een stijging van het eiwitgehalte in de melk (gemiddeld +0,03%). Meetmelkproductie en voederefficiëntie worden niet significant beïnvloed. Bij hogere dosissen (vanaf 1,6 g per koe per dag) is er wel een trend naar lagere DS-opname en lagere melkproducties, maar ook naar hogere vetgehaltes in de melk.
Nitraat De toevoeging van nitraat heeft weinig effect op de dierprestaties, zelfs bij dosissen hoger dan die het convenant voorschrijft (>1% op DS of 224 g per koe per dag). Enkel het eiwitgehalte in de melk daalt significant, met gemiddeld -0,04% bij de convenant dosis.
Lijnzaad en koolzaad Voor vetten (lijnzaad en koolzaad) hangen de resultaten sterk af van het rantsoen waaraan de vetten worden toegevoegd.. De melkopbrengst blijkt optimaal bij een vetgehalte in het rantsoen tussen 3,9 en 6,0%. Afhankelijk van het basisrantsoen kan extra vet dus zorgen voor een productiedaling, -stijging of -stagnatie. Hou het totaal vetgehalte van je rantsoen dus goed in het oog!
Rekening houdend met deze nuance komen toch een aantal algemene conclusies naar boven voor lijnzaad en koolzaad. De toevoeging van 400 g lijnzaadvet (waarvan 200-250g alfa-linoleenzuur) leidt gemiddeld tot een daling van het vet- en eiwitgehalte in de melk, met respectievelijk -0,24% en -0,07%. Dit heeft gemiddeld geen invloed op de meetmelkproductie, omdat de melkproductie in liter wel licht stijgt. Ook de voederefficiëntie (liter melk/kg DS) stijgt significant met gemiddeld +0,06.
Met koolzaad stijgt de meetmelkproductie gemiddeld met +1,44 kg per koe per dag door een hogere productie (gemiddeld +2,28 l/dag) en een lager vetgehalte (gemiddeld -0,14%).
Inschrijven via verzamelaanvraag 2025
Wil je meewerken aan een klimaatvriendelijke rundveehouderij en een methaanreducerende voedermaatregel toepassen? Schrijf je dan in voor de ecoregeling ‘Voedermanagement bij Rundvee’ via de verzamelaanvraag 2025! Starten kan op 1 januari of 30 april 2025. Specifieke randvoorwaarden kan je verder terugvinden op de website van het Agentschap Landbouw & Zeevisserij (https://lv.vlaanderen.be).
Dit onderzoek maakte deel uit van het demoproject Metheen: ‘Meteen inzetten op de implementatie van methaanreducerende voederstrategieën bij melkvee’.
