Als een veulen je zomer kleurt

Landbouwleven volgde op 4 april een webinar van Anymal, een app van Nederlandse makelij die een schat aan informatie biedt over alle hobbydieren. De app is eenvoudig te downloaden in de Apple- of Google Playstore. In samenwerking met gespecialiseerde dierenartsen brengt Anymal eveneens regelmatig webinars en infosessies in een taal die toegankelijk is voor hobbypaardenhouders. Het recente webinar zat boordevol informatie over het eerste levensjaar van een veulen. Het had als thema: ‘Van veulen naar jaarling, goed voorbereid op het eerste levensjaar’. De spreker was dierenarts Renske Holleboom.

Terug naar de essentie

Een veulen door zijn eerste levensjaar loodsen vereist altijd het toepassen van bepaalde essentiële handelingen. Voor de hobbyfokker is de geboorte een belevenis met een enorme impact. De merrie die je leven en vrije tijd deelt, schenkt je immers een veulen van de hengst die je als vaderdier koos. Dat veulen zal snel groot worden, maar het eerste levensjaar zorgt voor onvergetelijke herinneringen.

Gezien het veulen en de merrie dit eerste jaar zullen doorbrengen in de beschutte omgeving die ze delen met jou, zal de merrie jouw assistentie nodig hebben. Het leven in de vrije natuur en in grote open ruimtes kan idyllisch ogen, maar toch zijn de wetten van de natuur er meedogenloos en hard. Merries en veulens die daarentegen verblijven op een klein perceel, dicht bij de vertrouwde stal én dicht bij jouw goede zorgen, hebben immers veel meer kansen op een lang en gelukkig leven.

Essentiële zorg begint

bij de eerste levensdag

Dierenarts Renske Holleboom stak van wal door te benadrukken dat de essentiële zorg voor het veulen begint op de eerste levensdag. Die begint eerst en vooral door ervoor te zorgen dat het pasgeboren veulen voldoende biest opneemt. De correct gevaccineerde merrie zorgt zo voor een met antistoffen geladen sterke start.

De eerste mest van het veulen (meconium, ook nog ‘darmpek’ genoemd), moet ook nauwgezet worden opgevolgd. Het plakkerige goedje wil soms niet echt vlotten en kan voor krampen zorgen bij de kleine viervoeter. Het veulen zwiept dan met de staart en staat nutteloos te persen. Zorg er dan ook voor dat de dierenarts een clysma (lavement) achterlaat, zodat je kan bijspringen indien nodig. De dierenarts zal je hieromtrent maar al te graag van de nodige uitleg voorzien.

Informeer ruim op tijd bij de dierenarts over het afstoten van de nageboorte bij de merrie. Het is belangrijk om te weten wanneer je veterinaire hulp moet inschakelen. De navel moet goed worden ontsmet. Zorg ervoor dat én het ontsmettingsmiddel én meteen ook het clysma klaarstaan na het laatste bezoek van de dierenarts, zodat je er niet in extremis naar op zoek moet gaan.

Controleer ook goed de ogen van het veulen. Soms krult het onderste ooglid naar binnen (entropion). Dit lost zich niet vanzelf op en vraagt om snel ingrijpen van de dierenarts. De naar binnen gekeerde wimperharen zorgen immers voor een ontstekingsreactie en voor tranende ogen.

Uitkijken voor een liesbreuk

Veterinair advies is ook nodig bij een liesbreuk. Dit is een kleine uitstulping onderaan de buik in de omgeving van de navel. Naar de veulennavel moet dus elke dag worden gekeken. Ook dit lost de natuur veelal niet vanzelf op. Soms is de navel de eerste dagen een beetje opgezet. Dit vraagt om aandacht, dus laat het niet aanslepen. Als de navel niet snel en vlot opdroogt, moet er worden ingegrepen.

Al deze handelingen, aandacht en preventie zorgen ervoor dat je snel een onverwoestbare band opbouwt met je veulen. Werk ook aan de relatie met de merrie door haar te verzorgen en toe te spreken. Ook daar zal het veulen vertrouwen uit putten.

Eens het veulen naar buiten kan, zal je snel merken hoe het beweegt. Kijk goed naar de voetjes of je geen afwijkingen merkt.

Laat diarree niet aanslepen

De merrie zal vrij snel weer hengstig worden. Rond deze veulenhengstigheid van de merrie kan het veulen last hebben van lichte diarree. Laat dit niet langer dan een dag aanslepen, want dagenlange diarree is zeer nefast voor het jonge dier.

Informeer je ook over het ontwormen. Een veulen moet regelmatig worden ontwormd tijdens zijn eerste levensjaar. Ook de nodige vaccinaties verlopen volgens een schema dat door de dierenarts bepaald wordt en met het juist gekozen product. Hou een agenda bij van de tijdstippen waarop vaccinaties en ontworming worden toegepast.

Hoefverzorging van het veulen

Laat de hoefsmid naar de jonge voetjes kijken als hij de merrie komt bekappen. Zorg er ondertussen zelf voor dat het veulen een halstertje verdraagt en dat het vlot de voetjes laat opnemen. Spelenderwijs kan je hem dat leren en dat zorgt voor onvergetelijke momenten. Oefen steeds als de merrie erbij is. Ze zal snel weten dat je het goed meent met haar nieuwgeborene. Hoe sneller de hoefsmid een standafwijking merkt, hoe meer kansen er zijn dat je veulen op goede voet opgroeit. Wrijf ook regelmatig over de benen van het veulen, met aandacht voor de knieën, spronggewrichten en voeten. Opgezette en warme gewrichten vragen om veterinaire aandacht. Voorkomen is altijd beter dan genezen.

Vergeet echter vooral niet om volop te genieten van je veulen. Ze zijn zo snel groot. Al deze kleine zorgen samen lijken nu een hele boterham, maar meestal verlopen ze spelenderwijs en tekenen ze voor een onvergetelijke ervaring.

Patricia Borgenon