Minister Clarinval gewezen op noodzaak van gewasbeschermingsmiddelen

De landbouwers wouden met dit initiatief vooral tonen wat ze allemaal al doen en het debat voeren op basis van wetenschappelijke inzichten.

Minister Clarinval ging in gesprek met Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens en vertegenwoordigers uit de plantaardige sectorvakgroepen van Boerenbond: fruitteelt, groenteteelt, akkerbouw en sierteelt. Ze belichten de noodzaak van gewasbeschermingsmiddelen en de noden die ze hebben om in de toekomst nog efficiënter met gewasbeschermingsmiddelen om te gaan met aandacht voor het milieu maar tegelijk ook te kunnen blijven boeren en niet in te boeten op de kwaliteit en opbrengsten van de gewassen.

Zoals medicijnen voor mensen

Lode Ceyssens verwees in zijn toelichting naar de Metaforumstudie van KU Leuven. “Deze stelt immers dat wanneer het gebruik en risico van chemische gewasbeschermingsmiddelen met 50% gereduceerd wordt, zoals werd voorgesteld door de Europese Commissie in de vorige legislatuur, dit zou neerkomen op een gemiddeld opbrengstverlies van 12% in Europa. Om hetzelfde niveau van productie te behouden zou dit beteken dat we in Europa 11 miljoen ha meer land nodig hebben.” Voorzitter Ceyssens prees in dit kader de hoogproductieve, duurzame landbouw zoals we hem in ons land kennen.

Gewasbeschermingsmiddelen hebben verschillende doelen zoals planten gezond maken, voedselverlies beperken en voedselveiligheid garanderen. “Gewasbeschermingsmiddelen zijn zoals geneesmiddelen voor mensen, maakte Lode Ceyssens verder duidelijk. Het is dan ook noodzakelijk dat ze voorhanden blijven. Vooraleer een middel van de markt wordt gehaald, moeten er evenwaardige alternatieven zijn.” Hier blijkt steeds meer het schoentje te knellen.

Echo uit de praktijk

“Wij hebben al heel wat maatregelen genomen om het gebruik van beschermingsmiddelen te doen dalen. We werken hiervoor via het IPM-systeem waardoor we gewasbescherming enkel inzetten wanneer alle andere alternatieven onvoldoende werken. We werken met systemen om de middelen gericht te gebruiken waar het nodig is en op het ogenblik dat het nodig is. Meer en meer zetten we hierbij ook in op precisielandbouw en mechanische onkruidbestrijding wanneer het kan”, duidt landbouwer Goossens uit Malderen die gastheer vormde voor het overleg tussen minister Clarinval en de leden van Boerenbond.

Vincent Goossens gaf aan de laatste jaren steeds meer in te zetten op het verbouwen van groenbedekkers en om ploegloos te boeren. Als keerzijde hiervan merkt hij dat zijn gewassen belaagd worden door een grotere insectendruk. “In gewasresten leggen immers graag insecten hun eitjes af, als die dan niet ondergeploegd worden, verhoogt het risico op insectenschade.”

Hij toonde de aanwezigen een recente investering in een nieuwse gps-gestuurde schoffelmachine met sectieschakeling. Ieder element kan automatisch in en uit het werk gesteld worden. Dat is bijzonder handig bij geren en kopakkers. Zo worden er geen cultuurplanten weggeschoffeld bij overlap. Deze machine is ook voorzien van camerasturing. Een opkomende zon rond 5u ‘s ochtends kan de feilloze werking daarvan wel eens in de war sturen. De werksnelheid ligt ergens rond de 8 km/u, wat niet zo heel hoog is. De beperkte omvang van de gemiddelde Vlaamse percelen, maakt dan ook dat er slechts een 2tal ha per uur geschoffeld kan worden.

Een optische sorteerinstallatie voor spruiten is nog een recente investering die de familie Goossens deed. Deze neemt tientallen beelden per seconde en kan zo de spruiten indelen in kwaliteitsklasses. Dat is heel nuttig voor de teler die hierdoor zijn spruiten beter kan vermarkten. Maar de teelt van spruitkool komt onder druk door het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen, waardoor ook zijn investering in die hoogtechnologische optische sorteerder onder druk komt te staan.

Een ander euvel waar de groententeler tegenaan loopt is het feit dat retailers de maximale residulimiet (mrl’s) lager leggen dan deze die Europa toe past. “Waarom moet dit, voor hun marketingverhaal? De gewasbescherming staat al zo sterk onder druk.”

Inspanningen lonen

Voorzitter Ceyssens wijst er op dat het risico van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door de Vlaamse landbouw voor de menselijke gezondheid en het milieu tijdens de periode 2011-2022 met 46% is afgenomen. “Dit geeft alvast de Harmonised Risk Indicator (HRI), een indicator die de trends in het risico van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de Europese Unie meet aan. De inspanningen van onze landbouwers hebben dus weldegelijk resultaat.”

“Helaas blijft, ondanks al deze inspanningen, er vaak een negatief beeld heersen rond gewasbeschermingsmiddelen. Maar een volledige reductie tot nul, behoort niet tot de mogelijkheden. Dat zal zelfs elke hobbytuinier of moestuinhouder kunnen beamen.”

Ondersteunend beleid voor voedselzekerheid

“De sector wil wel verder inspanningen leveren om gewasbeschermingsmiddelen nog efficiënter in te zetten en alternatieven in te zetten waar mogelijk”, gaf de boerenbondvoorzitter aan. “De organisatie vraagt daarom aan de federale overheid dat er een versnelling wordt ingezet als het aankomt op onderzoek en innovatie naar onder andere biologische gewasbeschermingsmiddelen maar ook dat er aanpassingen gebeuren aan te beperkte mogelijkheden die er soms zijn zoals frequentie en toepassingstechniek en dat er afstemming gebeurt met de gewesten over de criteria voor de keuring van de spuittoestellen.”

Boerenbond werkte een Position paper uit over hun standpunt ten aanzien van gewasbescherming. Dit lijvige document gepresenteerd als een mooie infobrochure werd overhandigd aan minister Clarinval. Die gaf na afloop alvast aan, blij aanwezig geweest te zijn, maar vooral dat hij heel wat interessante inzichten heeft opgedaan. “Ik begrijp nu beter dat landbouwers heel wat hindernissen tegenkomen als het rond gewasbescherming draait en dat ze gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben om ons te kunnen blijven voorzien van kwaliteitsvol voedsel. Ik neem hun bezorgdheden mee.”

Tim Decoster