Halsbandsensor merkt blauwtongbesmetting heel snel op
Bij rundvee kan een halsbandsensor die het herkauwgedrag volgt heel snel een besmetting met het blauwtongvirus aangeven. Zelfs nog voordat de runderen klinische symptomen vertonen. Dat blijkt uit onderzoek van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.
Nieuwe onderzoeksresultaten van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht naar het blauwtongvirus tonen aan dat het koemonitoringssysteem SenseHub al vroegtijdig gedragsverandering als gevolg van een blauwtonginfectie kan opmerken, nog vóór het optreden van zichtbare symptomen. Ook laten de resultaten zien dat de meeste melkkoeien tot wel 6 maanden na besmetting positief blijven voor blauwtong.
Het onderzoek van de Universiteit Utrecht vond plaats op de boerderij van de faculteit Diergeneeskunde De Tolakker, waar op 4 september 2023 de eerste klinische verschijnselen van blauwtong werden vastgesteld bij schapen. Daarop besloot het onderzoeksteam op 19 september ook de runderen op het erf intensief te monitoren.
Herkauwgedrag
De blauwtonguitbraak op De Tolakker werd door het onderzoeksteam nauwlettend gevolgd door middel van dagelijkse klinische inspecties, sensorgegevens en tweemaandelijkse PCR-testen. In totaal werden bloedmonsters van 47 willekeurig gekozen schapen en 51 koeien afgenomen. De sensorgegevens werden verkregen door halsbandsensoren van MSD Animal Health. Deze sensoren meten onder meer de activiteit, het herkauwgedrag en de voeropname van elke individuele koe. Zieke dieren of dieren met een verminderde voeropname laten doorgaans een lagere herkauwtijd zien.
Afwijkingen in herkauwgedrag
De resultaten van het onderzoek van de Universiteit Utrecht leveren waardevolle inzichten op. Allereerst wordt duidelijk dat de meeste koeien na een eerste blauwtonginfectie ongeveer 6 maanden PCR-positief blijven. Bovenal laat het onderzoek zien dat met behulp van koehalsband gedragsverandering - als gevolg van het blauwtongvirus - al dagen vóór het optreden van klinische symptomen kan worden opgemerkt. Want hoewel de 51 koeien op 19 september nog geen klinische symptomen vertoonden van blauwtong, bleek 45% van hen al wel PCR-positief. Pas op 25 september vertoonden 10 melkkoeien de eerste klinische verschijnselen, terwijl het monitoringssysteem van SenseHub al 9 dagen eerder - op 16 september - afwijkingen liet zien in het herkauwgedrag.
Vroeg ingrijpen cruciaal
“Deze sensortechnologie stelt ons in staat om infecties bij koeien veel eerder op te sporen dan enkel op basis van klinische symptomen”, zegt dr. Ruurd Jorritsm. Hij is dan ook voorstander van een bredere toepassing van digitale monitoring in de veehouderij.
De tijdswinst door de detectie met de koehalsband kan een verschil maken. “De veehouder kan bijvoorbeeld de niet-besmette koeien behandelen met een insectenwerend middel of axiaalventilatoren plaatsen om te proberen de verspreiding van blauwtong in te dijken. In overleg met de dierenarts kunnen aan de besmette koeien koortswerende of ontstekingsremmende middelen gegeven worden zodat de dip in de melkproductie milder is”, klinkt het nog bij MSD Animal Health.
