Suikerbietensector toont duurzame technieken

Zoals bij wel meer teelten is het ook voor suikerbieten duidelijk dat er binnenkort minder gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar zullen zijn en dat landbouwers er minder zullen van mogen gebruiken. Daarvoor zijn er de nieuwe veldspuitmachines met pulserende doppen en met spot spray. Vooraf vliegt een drone over het veld en op basis van de beelden die de drone maakt, worden taakkaarten opgesteld, die opgeladen worden door de machine die de middelen spuit. Hetzelfde kan ook met camera’s op de spuitarm, die bijvoorbeeld onkruid herkennen. Met minder gewasbeschermingsmiddelen bereik je zo hetzelfde als zou je het volledige veld op dezelfde manier behandelen.

Groeiwinst zonder behandeling

De winst zit niet enkel in het lagere verbruik van de gewasbeschermingsmiddelen. Vaak als je die middelen gebruikt, moeten de planten daarvan een paar dagen ‘herstellen’ voor ze opnieuw hun groei opnemen. Als je een deel van het veld niet behandelt, levert dat voor het onbehandelde deel groeiwinst op.

Een ander relatief nieuw toestel is de bodemscanner. Waar men bij een klassieke bodemstaalname altijd een vast patroon volgt om de plaatsen van de staalname in het veld te bepalen, kan je met een bodemscanner het hele veld bestrijken. De klassieke methode is prima wanneer je heel homogene velden hebt, maar dat blijkt zeker niet altijd het geval te zijn. Door te zien waar op het veld de verschillen het grootst zijn in de bodem, kan je gerichter stalen nemen en krijg je als landbouwer een accurater beeld van je veld.

Ploegloos en zonder fytoproducten

Met technieken uit de agro-ecologie is het mogelijk om suikerbieten te telen zonder te ploegen en zonder fytoproducten of kunstmest toe te passen. Tuur Vandeweyer van Agrosymbio is daar al in geslaagd bij een aantal boeren die hij adviseert. “Je moet altijd naar het geheel kijken, niet naar alleen het ploegloos verbouwen of alleen het werken zonder fyto. Je moet kijken naar wat de bodem nodig heeft of kan verdragen en naar wat de planten vragen. Aspecten waar ik op let, zijn de kwaliteit van de mest die wordt uitgereden op het veld, het voortraject van wat al allemaal gebeurd en geteeld is op die akker, wat het weer doet met de bodem… Het duurt een paar jaar om van een uitgeputte bodem opnieuw een degelijke, sponsachtige bodem te maken. Al die tijd moet je als landbouwer sterk in je schoenen staan, want de kritiek van sommige andere landbouwers op deze technieken is vaak niet mals. Tot ze na een paar jaar zien dat het toch echt wel werkt.”

Brood op de plank

Minister Brouns was naar Wortegem-Petegem gekomen om de telers van suikerbieten een hart onder de riem te steken. “Ik vind het belangrijk om regelmatig de laarzen aan te trekken om tussen de mensen op het veld te horen wat er leeft. Rond de onderhandelingstafel in Brussel is er vaak een gebrek aan kennis en ervaring over de landbouw en vaak ook een gebrek aan empathie voor de landbouwsector. Ik zie hier veel innovatie en ik geloof in die innovatie. Dat is voor een stuk waar de toekomst van de landbouw ligt, want we staan nog altijd voor bijzonder grote uitdagingen in de sector. De rechtszekerheid en de vergunningen zijn de allergrootste uitdaging. Onze samenleving is bijzonder kritisch en denkt vaak ongenuanceerd over gewasbeschermingsmiddelen. Vandaag zie ik hier technologie om het verbruik van die middelen te beperken door ze gerichter in te zetten. Ook agro-ecologie is interessant. Het moet natuurlijk allemaal gebeuren in een context waarbij er op het einde van de maand brood op de plank komt. Een andere uitdaging is het veranderende klimaat”, vertelde minister Brouns op de demodag.

Brouns steunt dergelijke demonstratiemomenten als in Wortegem-Petegem. “Boeren halen hun kennis meestal niet uit wetenschappelijke studies, maar door met elkaar in gesprek te gaan. Door op tafel te leggen wat lukt en wat niet lukt, door de boeken met de cijfers op tafel te leggen. Als minister kom ik dan graag luisteren of er misschien regels zijn die moeten of kunnen bijgestuurd worden om de innovatie en transformatie in de sector alle kansen te geven”, besloot minister Brouns zijn toespraak.

Geen gelijk speeldveld

Ronald Demuynck, landbouwkundig directeur bij suikerproducent Iscal, ziet zowel positieve als negatieve signalen in het landschap van de suikerbieten in België. “Het aantal gewasbeschermingsmiddelen die mogen toegepast worden vermindert telkens. Het ontwikkelen van nieuwe rassen die resistent zijn tegen ziektes, dat duurt daarentegen heel lang. We rekenen op de steun van onze politici in Europa om daar correct mee om te gaan. Op het niveau van de wereld en zelfs binnen Europa is er inzake suikerproductie geen gelijk speelveld. Buiten Europa kan men soms onbeperkt gewasbeschermingsmiddelen toepassen en zogenaamde nieuwe genomische technieken inzetten om snel nieuwe rassen te maken. Binnen Europa is het speelveld niet overal gelijk, omdat er landen zijn waar er subsidies mogelijk zijn en andere waar dat niet mogelijk is.”

Op naar recordoogst

2024 was er door het natte seizoen een lage opbrengst in de suikerbieten in België. Dit jaar is dat anders. “Ondanks dat er – sinds januari - per m² 250 l te weinig regen is gevallen, wordt er dit jaar een recordoogst verwacht. De fijne haarwortels van de suikerbieten gaan tot 1,5 m diep op zoek naar water. De boeren konden bovendien de bieten al vroeg zaaien dit jaar. Op basis van de resultaten van 18 augustus verwachten we een opbrengst van gemiddeld 90 ton per hectare, met een goed suikergehalte. Omdat we een groot volume aan suikerbieten verwachten, starten we onze fabriek vroeger op dan voorzien, zodat we dat grotere volume al grotendeels verwerkt zullen hebben voordat het begint te vriezen. Het volume bij onze boeren is goed, maar we zien dat de opbrengst dit seizoen in gans Europa goed is”, besluiten Ronald Demuynck en CEO Robert Torck van Iscal. De hogere opbrengsten in Europa zullen ongetwijfeld een invloed hebben op de internationale suikerprijs. En het is de prijs voor de suiker die de prijs voor de bieten bepaalt.

Filip Van der Linden