Van Huylenbroeck geeft een stand van zaken van de Vlaamse landbouwvisie
Op 23 september gaf opdrachthouder Guido Van Huylenbroeck een tussentijdse update over waar hij staat met de vorming van de Vlaamse landbouwvisie 2050. “Er zijn een aantal zaken waar alle stakeholders het over eens zijn, maar ook een aantal punten waar het nog schuurt.”
Professor-emeritus in de landbouweconomie Guido Van Huylenbroeck is al sinds mei bezig met het opstellen van de Vlaamse landbouwvisie. Dat er een visienota moet komen voor de Vlaamse landbouwsector en het bredere voedselsysteem stond al in het Vlaamse regeerakkoord.
Het doel van deze visie? Een rendabel landbouwmodel ontwikkelen dat past binnen de grenzen van onze ecologie en rekening houdt met duurzaam grondgebruik en goed nabuurschap. Van Huylenbroeck legde de nadruk op rendabel. “Op een kerkhof kan je namelijk geen toekomst bouwen”, zei de opdrachthouder op 23 september. Die dag gaf hij in het Vlaams Parlement een stand van zaken van het proces om tot die visie te komen.
“De visie moet langetermijnperspectief bieden aan onze land- en tuinbouwers. Hen en het agrovoedingssysteem richting bieden voor de lange- en kortetermijnuitdagingen en de Europese verplichtingen.” Je kan het beschouwen als een wenstekst. Hoe moet de landbouw in Vlaanderen er in 2050 uitzien?
Boeren mogen geen schrik hebben dat de visietekst allesbepalend zal zijn. Het blijft een visie op sector- en ketenniveau, niet op het niveau van het bedrijf. “Binnen het perspectief op de landbouwvisie dat de visie biedt zullen onze boeren en tuinders nog steeds individuele keuzes kunnen maken. Het blijven vrije ondernemers.”
Verkennende gesprekken
De bedoeling is om binnen minder dan een jaar, in april, te landen met een afgewerkte visietekst. In een tweede fase zullen de organisaties verenigd in de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij (SALV) en de Vlaamse politiek – met de minister van Landbouw op kop – het voortouw moeten nemen om met de visie aan de slag te gaan en het ontwikkelingspad erheen uit te stippelen.
De opdrachthouders benadrukte tijdens zijn speech dat de visie niet die van hem is, maar een visie van en in samenwerking geschreven met de verschillende betrokken sectoren. Daarbij wordt Van Huylebroeck ondersteund door het secretariaat van SALV en krijgt hij input van de organisaties in de adviesraad van SALV en andere betrokken organisaties.
Van mei tot nu hield hij dus verkennende gesprekken met een aantal stakeholders. In de eerste plaats de organisaties in de SALV, maar ook andere organisaties. “Uit die gesprekken zijn een aantal eerste bevindingen gekomen, maar het is nog te vroeg om in detail te gaan.”
Vanaf oktober gaat hij met elke sector dieper in op de uitdagingen en sterktes van die specifieke sector. Met die informatie gaat hij verder aan de slag vanaf januari, een oefening die in april moet resulteren in de visietekst.
Eerste resultaten
Tijdens het forum presenteerde Van Huylenbroeck een aantal eerste resultaten. Zo zijn er een aantal mondiale trends waar de landbouw in Vlaanderen niet omheen kan. Denk aan demografische veranderingen – meer mensen gaan in een stad wonen – en klimaatverandering. Daar zullen Vlaamse landbouwers in de toekomst sowieso rekening mee moeten houden.
Wat kwam er al uit de eerste gesprekken met stakeholders? “Er zijn een aantal zaken waar iedereen het over eens is, maar ook een aantal punten waar het nog schuurt tussen de verschillende organisaties die deelnemen aan de visievorming.”
Dat rechtszekerheid een basisvoorwaarde is voor het voortbestaan van de landbouw in Vlaanderen is zowat iedereen het mee eens. “Als we een toekomst voor onze landbouw willen, dan moet er veel meer zekerheid zijn en een integrale aanpal van regels en reglementen.” Andere breed gedragen standpunten zijn een eerlijk inkomen en meer waardering voor boeren en een push voor administratieve vereenvoudiging.
Controversiëler is het spanningsveld tussen innovatie en systeemverandering. “Er zijn organisaties die menen dat de problemen die de randvoorwaatden stellen wel met technologie op te lossen vallen, terwijl andere organisaties pleiten voor een systeemtransitie. Zij zeggen dat het huidige (landbouw)model op de schop moet.” Zo zijn er er nog andere tegenstellingen die een uitdaging vormen om tot een gedragen visie te komen. “Zonder stelling te nemen zijn dat nog een aantal discussiepunten waar we mee aan de slag moeten gaan.”