Controle op parasieten bij runderen die op stal gaan
Nu de runderen terug op stal gaan, is het de ideale moment voor controles op parasieten. In dit artikel belicht Diergezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) de aanpak van de schurftmijt.
Tijdens het weideseizoen komen runderen in contact met parasieten die elk jaar anders kunnen zijn. Daarom herhaal je als veehouder de check best jaarlijks. Een inspectie bij het opstallen helpt om welzijn en prestaties op je bedrijf op peil te houden.
Onder de parasieten komt de schurftmijt het meeste voor in België. Omdat de intensiteit van de meeste parasitaire besmettingen sterk kan variëren van jaar tot jaar is het ten zeerste aangewezen om de dieren hier jaarlijks op te evalueren. Door direct bij aankomst in de stal te controleren, kun je als veehouder vroeg ingrijpen. Doe dit in overleg met de dierenarts, want de aanpak van schurft is immer heel bedrijfs- en dierspecifiek.
Verschillende soorten schurftmijt
Een van de veroorzakers van huidproblemen bij runderen die deze tijd van het jaar heel vaak voorkomt bij runderen is de schurftmijt. Er zijn verschillende soorten, elk met een eigen ziektebeeld. Bij vleesvee is Psoroptes ovis de meest voorkomende soort (op 75% van de Vlaamse bedrijven). Deze veroorzaakt ‘natte schurft’. Bij melkvee wordt vaak Chorioptes bovis vastgesteld, die ‘poot of staartschurft’ veroorzaakt (die laatste komt bij runderen het vaakst voor), meestal met een vrij goedaardig verloop.
Psoroptes-schurft is vooral (matig tot zwaar) problematisch bij het Belgisch witblauw ras. De symptomen van ‘natte schurft’ zijn allergische huidontsteking met vochtige korsten, kaalheid en een grove huid vooral ter hoogte van schoft, rug en staartbasis. Door de sterke jeuk gaan de dieren schuren wat voor bijkomende letsels en infecties kan zorgen. Bij jonge opgroeiende dieren veroorzaakt Psoroptes-schurft dagelijks 30 gr groeiverlies per procent aangetast huidoppervlak.
Schurft herkennen
Typische signalen van dieren die besmet zijn met de schurftmijt: dieren schuren zich vaak, ze likken zichzelf of elkaar, ze hebben zichtbare letsels of er blijven plukken vacht en haren achter op de stalinrichting of de weide-omheining. Raadpleeg zo snel mogelijk de bedrijfsdierenarts als je deze tekenen opmerkt.
Houd in het behandelprotocol rekening met de stijgende resistentie bij de Psoroptes-ovis schurftmijten tegen de beschikbare producten. Onzorgvuldig of niet behandelen tot alle mijten dood zijn, kan resistentie veroorzaken of erger maken. Er bestaat geen standaardaanpak. Overleg met de bedrijfsdierenarts welke strategie de beste is.
Er zijn een aantal algemene tips waarmee je grip kunt houden op deze parasiet. Weet welke parasiet je bestrijdt. Elke schurftmijt vereist een specifieke behandeling. Soms gaat het om een menginfectie met bijvoorbeeld zowel de Psoroptes-mijt als de Chorioptes-mijt. Weet dat ook luizen jeuk kunnen veroorzaken. Door een huidafkrabsel te nemen kan de bedrijfsdierenarts de oorzaak bepalen.
Scheer de dieren – minstens de rug – en verwijder de meeste korsten vooraleer te behandelen. Zo kan het schurftmiddel beter inwerken. Volg strikt de instructies van de fabrikant van het schurftmiddel en blijf behandelen tot je zeker bent dat de schurft weg is bij alle behandelde dieren. Bij een eenmalige behandeling worden de eitjes niet afgedood. Om het effect van de behandeling te controleren, laat je het beste afkrabsels analyseren.
Overleg met je dierenarts welke dieren baat hebben bij een behandeling en behandel die tot de resultaten van de afkrabsels negatief zijn. Vaak zal de beste aanpak neerkomen op bijvoorbeeld enkel de dieren met letsels af te zonderen en deze behandelen. Weeg of meet het dier. Alleen zo kan je de correcte dosis van het schurftmiddel bepalen, voorkom je over- of onderdosering.
Managementmaatregelen
Neem aanvullende managementmaatregelen. Hou de omgeving en de dieren zo proper mogelijk. Schurftmijten gedijen in vuile stallen. Pas na 14 dagen verliezen ze hun besmettelijkheid. Scheer de dieren. Dat maakt het veel moeilijker voor de mijt om de koe ziek te maken.
Pas een correct aankoopbeleid toe. Controleer gekochte dieren onmiddellijk na aankomst op mijten. Behandel positieve dieren en laat ze pas uit quarantaine als de tweede IBR-controle een gunstig resultaat oplevert (28 tot 50 dagen na aankoop). Zorg voor een uitgebalanceerd dieet met extra aandacht voor sporenelementen. Zo zijn de dieren in de beste conditie en hebben ze meer weerstand tegen een schurftbesmetting. Hou rekening met bedrijfsspecifieke mijtenstammen. Eenzelfde product kan op verschillende bedrijven een verschillende werking hebben, omdat de mijten er een verschillend ziektebeeld veroorzaken en/of gevoeligheid voor de producten hebben.
Omdat Psoroptes ovis-mijten vrij lang in de omgeving kunnen overleven, is het aangewezen om altijd rekening te houden met herinfectie vanuit de omgeving en door direct contact met andere dieren.
