Vier keer meer wilde vogels besmet met vogelgriep
De European Food Safety Authority (EFSA) bevestigt met cijfers wat de pluimveesector al langer vermoedde. Er zijn dit seizoen veel meer wilde vogels die besmet zijn met vogelgriep dan de voorgaande jaren, wat de kans op besmetting op bedrijven doet toenemen.
Tussen 6 september en 14 november 2025 werden volgens de EFSA 1.443 gevallen van het hoogpathogene aviaire influenzavirus (HPAI) A(H5) gemeld bij wilde vogels in 26 Europese landen. Dit aantal is 4 keer hoger dan in dezelfde periode in 2024 en het hoogste totaal voor die weken sinds ten minste 2016.
Verband tussen vogelgriep bij watervogels en bij pluimvee
Tegelijkertijd werd in veel landen een toename van vogelgriepuitbraken onder gedomesticeerde vogels waargenomen, waarschijnlijk als gevolg van de hoge viruscirculatie onder wilde vogels en de hoge mate van besmetting van het milieu. Waarnemingen uit voorgaande epidemiologische jaren wijzen volgens EFSA op een verband tussen de aanwezigheid van vogelgriep bij watervogels en uitbraken in gedomesticeerde vogels.
Bijna alle aangetroffen besmettingen (99%) waren te wijten aan HPAI A(H5N1)-virussen, en de meeste behoorden tot EA-2024-DI.2.1, een nieuwe sublijn van het EA-2024-DI.2-genotype. De virusdetecties bij wilde vogels betreffen een toenemend aantal watervogelsoorten (eenden, ganzen en zwanen) die positief werden bevonden in grote delen van Europa.
Strikte bioveiligheidsmaatregelen nodig
Daarnaast werden grote aantallen kraanvogels getroffen in een brede strook die zich uitstrekt van noordoost tot zuidwest Europa. Door de ongekend hoge circulatie van het HPAI-virus onder wilde vogels in vergelijking met voorgaande jaren zijn strikte bioveiligheidsmaatregelen en vroege detectie van geïnfecteerde pluimveebedrijven dringend nodig om introductie van wilde vogels bij gedomesticeerde vogels en verdere verspreiding tussen pluimveebedrijven te voorkomen. Het snel verwijderen van kadavers van wilde vogels moet het infectierisico voor andere wilde en gedomesticeerde vogels en zoogdieren verminderen.
Onderschatting van de aantallen bij wilde vogels
Het is waarschijnlijk dat het aantal vogelgriepinfecties bij wilde vogels dat tijdens de huidige rapportageperiode dood is aangetroffen, veel hoger ligt dan in de voorlopige cijfers wordt gerapporteerd, omdat nog niet alle recente HPAI-virusdetecties zijn verwerkt en omdat het aantal gerapporteerde virusdetecties bij wilde vogels een ondervertegenwoordiging is van de werkelijke vogelgriep-gerelateerde sterfte onder wilde vogels.
Verhoogde virusinvasie bij pluimveebdrijven
Door de sterke toename, het hoge niveau en de brede geografische verspreiding van het vogelgriepvirus bij wilde vogels tijdens de huidige rapportageperiode, wordt verwacht dat de hoge circulatie van virus onder wilde vogels in Europa waarschijnlijk zal aanhouden en zich de komende weken zal uitbreiden naar andere geografische gebieden, omdat wilde vogels blijven migreren naar hun overwinteringsgebieden in Europa en Afrika. Tenzij aanvullende maatregelen worden genomen, zal dit waarschijnlijk leiden tot een verhoogde virusinvasie in pluimveebedrijven.
Het verstoren van populaties van wilde vogels (jacht, toerisme, vrijetijdsbesteding, gebruik van drones) en het bijvoederen van wilde vogels moet volgens EFSA worden vermeden om de verdere verspreiding van het virus te beperken.
