In 10 stappen naar een optimaal stalklimaat
Om je hierbij te helpen stelde het departement Landbouw en Visserij samen met het Varkensloket een stappenplan op. DGZ zette de verschillende punten een rij.
Volg deze 10 stappen om je stalklimaat te optimaliseren.
Stap 1: Stalinfrastructuur en aanbevelingen voor je ventilatietype
Ga na of de stalinfrastructuur overeenkomt met de beschreven aanbevelingen voor je ventilatietype. Voorbeelden hiervan zijn: hangt de voeler en de verwarming op de juiste hoogte, is de gang voldoende breed? Uiteraard zijn deze zaken sterk afhankelijk van het ventilatietype van de stal.
Stap 2: Bereken minimum- en maximumventilatie
Voor ieder ventilatietype bestaan er normen die aangeven hoeveel je minimaal en maximaal moet kunnen ventileren per diercategorie. Wanneer je deze normen vermenigvuldigt met het aantal dieren in de afdeling bekom je de nodige minimum en maximum ventilatie. Wanneer je deze waarden vergelijkt met de klimaatinstellingen kan je nagaan of er in vergelijking met de aanbevelingen meer of minder wordt geventileerd.
Stap 3: Capaciteit voor de maximumventilatie
Ga na of de capaciteit van de ventilatoren voldoende groot is voor de maximumventilatie. Nu je de nodige maximumventilatie kent, vergelijk je deze met de capaciteit van de ventilatoren om zo na te gaan of deze voldoende groot is. De capaciteit van je ventilator is bekend bij de fabrikant en kun je vaak ook terugvinden op de ventilator zelf of in de handleiding.
Stap 4: Grootte inlaatopeningen
Ga na of de inlaatopeningen groot genoeg zijn. Meet de inlaatopeningen en bereken of deze groot genoeg zijn om een maximale ventilatie toe te laten. De norm is een inlaat van 1,5 à 2 cm² per m³/u maximale ventilatie.
Stap 5: Controleer de insteltemperatuur en bandbreedte
Ga na wat de aanbevelingen van de insteltemperatuur en de bandbreedte zijn per diercategorie en per seizoen en vergelijk deze met de instellingen in je klimaatcomputer.
Stap 6: Gedrags- of gezondheidsproblemen
Ga na of de varkens gedrags- of gezondheidsproblemen hebben. Observeer de dieren. Afwijkend liggedrag, oor- en/of staartbijten of ademhalingsproblemen kunnen wijzen op een stalklimaat dat niet optimaal is.
Stap 7: Bepaal de actuele ventilatie-effectiviteit
Bepaal de actuele ventilatie-effectiviteit (VE) om na te gaan of de luchtverdeling homogeen is. De VE wordt berekend door de CO2-concentratie op verschillende plaatsen in de afdeling (aan de in- en de uitlaat en tussen de dieren) te meten en geeft weer of de lucht al dan niet homogeen verdeeld is. Zo kom je te weten of er al dan niet te veel of te weinig wordt geventileerd.
Stap 8: Functioneert de apparatuur correct?
Hiervoor meet je bijvoorbeeld met een thermometer die correct werkt de temperatuur ter hoogte van de voeler en vergelijk je deze met de temperatuur die de klimaatcomputer weergeeft. Zo kan je nagaan of de voeler correct registreert. Een simpele minimum-/maximumthermometer helpt je al een eind op weg.
Stap 9: Staat en reinheid van onderdelen en apparaten
Controleer de staat en de reinheid van de onderdelen en apparaten. Vuil of gebreken aan de onderdelen van het ventilatiesysteem hebben een invloed op hun werking. Onderhoud de onderdelen en zorg ervoor dat ze proper blijven, controleer dit regelmatig voor een optimale werking.
Stap 10: Doe een rookproef
Met behulp van een rooktoestel kunnen de luchtbewegingen zichtbaar gemaakt worden en kunnen eventuele afwijkingen in luchtpatronen en lekken worden opgespoord.
Elk ventilatietype en elke stal is anders
Om de 10 stappen toe te passen op jouw specifieke situatie kan je terecht op de website: www.varkensloket.be/tools/klimaatevaluatie. Hier vind je alle info per ventilatietype en een link naar de brochure ‘Ventilatie en klimaatbeheersing bij varkensstallen’.
Indien je specifieke problemen hebt met de instellingen van de klimaatcomputer of infrastructuur, laat je je het best adviseren door een klimaatspecialist.
Dit bericht kadert in het demonstratieproject ‘Monitoren en Optimaliseren van het klimaat in varkensstallen. Dit is een samenwerking tussen DGZ, Inagro, UGent Faculteit diergeneeskunde en ILVO en wordt gefinancierd door de Vlaamse overheid en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO).
