Aardappelverwerkers kopen contracten aankomend seizoen af
Enkele aardappelverwerkers doen telers het voorstel gecontracteerde aardappelen tegen een vergoeding toch niet te zetten. Het gaat met name om vroege aardappelen. Partijen bieden zo’n 4,50 euro per 100 kg. Dat komt neer op zo’n 1.575 euro per hectare. Een pootgoedvergoeding moet daar vaak nog wel vanaf, waardoor misschien 350-400 euro over schiet. De vrees voor overschotten neemt toe, en brancheorganisatie Belpotato lobbyt voor een Europese noodregeling.
Het gaat volgens bronnen in de handel concreet om Lutosa, de Belgische afdeling van het Nederlandse Farm Frites en aardappelhandel Vervaeke. Die laatste betaalt alleen boeren op aanvraag voor het niet zetten van aardappelen. Anders dan Lutosa en Farm Frites neemt de firma het pootgoed terug, omdat ze die wel elders kan verkopen. In verreweg de meeste gevallen gaat het om vroege aardappelen, waarmee de diepvriesindustrie niets kan. De omvang van de regelingen is niet direct duidelijk.
Van de andere grote verwerkers zegt Agristo desgevraagd landbouwers niet te betalen voor het niet zetten van contractaardappelen. “De markt is natuurlijk slecht momenteel maar we zien nog genoeg mogelijkheden om de aardappelen zinvol te verwerken”, aldus een woordvoerder. “We komen onze contracten na.” Clarebout verwijst voor commentaar naar brancheorganisatie Belgapom. Daar zegt secretaris-generaal Romain Cools te horen dat regelingen worden getroffen, maar hij benadrukt dat dit altijd in goed overleg gaat.
Het Nederlandse Aviko, onderdeel van Royal Cosun zegt haar gecontracteerde volume volledig te gaan verwerken. Mydibel zegt ook boeren met gecontracteerde volumes voor het aankomend seizoen nog niet te benaderen voor een regeling. “We geloven in het verticale model”, aldus CEO Marc Van Herreweghe. “Het is wel duidelijk dat de markt moeilijk is. De meeste omzet halen wij met de export, en die is fel bemoeilijkt. Het tweede kwartaal zal zeer slecht zijn, het derde hopelijk wat beter en dan in het vierde herstel. Maar niemand die het weet.”
Ruimtegebrek in de vrieshuizen
Eerder verklaarde branchesorganisatie Belpotato dat verreweg de meeste contractaardappelen nog wel kunnen worden verwerkt. Een steeds groter deel gaat naar het diepvrieskanaal. Hier begint ruimte snel schaars te worden, ook omdat Nederlandse fabrikanten en vleesproducenten ruimte innemen. Nederlandse bedrijven melden zich ook al met aardappelen bij Belgische biogasinstallaties.
Circa een derde van de nog gestockeerde aardappelen in België betreft vrije aardappelen. Deze aardappelen zullen de weg naar de markt niet meer vinden, vreest Belgapom, de organisatie voor handelaren en verwerkers. De organisatie roept daarom op snel tot een oplossing te komen, want als ze vernietigd moeten worden, dan beter sneller dan later. Cools: “De kosten voor de bewaring lopen door.” Hij rekent voor dat ons land, Nederland en Frankrijk samen al 2,5 miljoen ton ‘over’ hebben.
In Nederland, dat met circa 1 miljoen ton aardappelen teveel zit, wordt voor aardappelen die niet verwerkt kunnen worden 50 euro per ton betaald. Cools vreest dat zo’n regeling in België er niet in zit. “Zowel de Waalse landbouwminister Willy Borsus als de Vlaamse, Hilde Crevits, staan daar denk ik best voor open. Maar het geld moet er wel zijn en de Belgische staatsfinanciën zijn wat minder rooskleurig. De aardappelsector hoopt op een Europese regeling, waarbij bijvoorbeeld diepvriesopslag vergoed wordt. “Het probleem daarbij is dat onze sector nooit steun heeft aangevraagd, en men ons en de sector dus ook niet kent.”
