Startpagina Akkerbouw

Onderzoekers willen oogstzekerheid koolzaad verbeteren

De uitzaai van koolzaad voor het nieuwe seizoen dient zich snel aan. Daardoor is er niet veel tijd tussen de verwerking van de oogstresultaten uit de rassenproeven en de publicatie ervan, die landbouwers helpt bij hun rassenkeuze. Onderzoekers van Inagro en Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant willen de oogstzekerheid van koolzaad verder opkrikken door plaagwaarnemingen en kennisverspreiding daaromtrent via nieuwsbrieven.

Leestijd : 4 min

De meerjarige resultaten verspreid door CRA-W Gembloux blijven dé referentie, aldus onderzoeker Wim Fobelets van het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant. In Vlaanderen worden koolzaadrassen door Inagro en Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant op de proef gesteld. De nieuwe rassenvergelijking verschijnt steeds in de tweede week van augustus. De rassenproeven en de opbrengsten die akkerbouwers in de praktijk realiseren, leren dat koolzaad de droogte beter doorstond dan granen.

Van 6,1 naar 3,3 ton/ha

Aanvullend op het werk van de Waalse koolzaadexperten, die zich verenigen in CePiCOP, lagen er dit seizoen 2 rassenproeven op het grondgebied van Herent. Op een perceel van landbouwer Willy Ronsmans oogstte Inagro over de verschillende rassen heen een gemiddelde van 6,1 ton koolzaad per hectare. Enkele kilometers verderop bleef de weegschaal van het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant bij gemiddeld slechts 3,3 ton steken als gevolg van ernstige duivenschade. Het verschil in opbrengst illustreert enerzijds het potentieel van koolzaad als vogelschade vermeden kan worden. Anderzijds laat het ook zien waarom koolzaad bij sommige akkerbouwers een slechte naam heeft, aldus Fobelets. Je kan er volgens hem ook uit leren dat een perceel laten herstellen van vraatschade vaak rendabeler is dan maïs overzaaien.

Via de website van het Landbouwcentrum Granen (www.lcg.be -> koolzaad -> rassen) blijven koolzaadtelers op de hoogte van het rassenonderzoek. Je vindt er de resultaten terug van de proeven die in Wallonië worden aangelegd. “Het proefopzet in Herent bepaalden we in samenspraak met APPO zodat de getuigenrassen dezelfde zijn. Door onze resultaten te spiegelen aan die van Gembloux ondervangen we de foutmarge van rassenonderzoek op één locatie”, zegt Jonas Claeys van de akkerbouw-afdeling van Inagro. “In afwachting van de CePiCOP-publicatie kunnen we nu al kwijt dat het gemiddelde van alle rassen in de eigen rassenproef met 6.361 kilo – na correctie van alle opbrengsten naar een vochtgehalte van 9% – erg hoog scoorde. Acht van de tien rassen genereerden opbrengsten tussen 6,3 en 6,7 ton.”

“Rekening houdend met een minder hoekje in het perceel rond de rassenproef is de gemiddelde opbrengst van circa 4,4 ton per hectare een meevaller”, getuigde Willy Ronsmans uit Bertem tegenover het Praktijkpunt. “In Vlaams-Brabant was ik destijds bij de eersten om met koolzaad te starten. Meer dan tien jaar geleden haakte ik af door slechte ervaringen met duivenschade. Als demoboerderij voor het Departement Landbouw en Visserij en de praktijkcentra pikte ik de teelt weer op. Van de herintroductie van koolzaad op mijn bedrijf ben ik tevreden, zeker gezien de sterk wisselende graanopbrengsten. Toch blijft duivenschade een zorg, en zal ik in functie daarvan de perceelkeuze zorgvuldig overwegen.”

Wacht op regen voor zaai

Ronsmans zaaide het afgelopen seizoen 2 rassen waaronder LG Angelico, de primus uit de rassenproef op zijn perceel. Landbouwers die het digitale proefveldbezoek akkerbouwgewassen op 11 juni online bekeken of nadien het verslag in Landbouwleven lazen (3 juli 2020), kregen deze rassenproef in beeld. “Het perceel kwam veelbelovend de winter uit, en leed schijnbaar niet onder de droogte”, blikt Jonas Claeys terug. “De opbrengst juist inschatten, is zelfs voor een geoefend oog lastig. De goede resultaten zijn een opsteker want de droogte liet wél zijn sporen na in gerst en tarwe.” Tot op vandaag blijft het droog, wat een invloed kan hebben op de nieuwe uitzaai van koolzaad. “Durf wachten op neerslag”, adviseert Alain Vandaele, eveneens werkzaam bij Inagro, “want dat bleek vorig seizoen de betere strategie. De zachte winters van de laatste jaren helpen om een voldoende ontwikkeld gewas te bekomen.”

Onder druk

Op de fysieke markt (Rouen, Frankrijk) noteert koolzaad momenteel 375 euro per ton, en de vooruitzichten op de termijnmarkt in Parijs liggen in dezelfde lijn. In Europa staat het koolzaadareaal meer onder druk dan de prijs. Telers haken af wegens het verdwijnen van gewasbeschermingsmiddelen. In Vlaanderen blijft het areaal beperkt (496 ha in 2019-2020) en de plaagdruk beheersbaar. Volgend seizoen investeren het Praktijkpunt Landbouw en Inagro tijd in plaagwaarneming om koolzaadtelers bij te staan. “Durf deze teelt overwegen indien je gerst- en tarwepercelen dit seizoen door de mand vielen als droogtegevoelig”, zegt Wim Fobelets, onderzoeker op het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant. “Over de percelen die 10 ton gerst of 11 ton tarwe opbrachten, hoor je als vanzelf spreken. Het moet gezegd dat van de armere grond in onze provincie slechts 5 ton gerst en 6 ton tarwe kwam, en minder ook. Koolzaad laat zo’n grote spreiding niet zien en heeft de droogte duidelijk beter doorstaan.”

Onderzoekers van Inagro en Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant willen de oogstzekerheid van koolzaad verder opkrikken door plaagwaarnemingen en kennisverspreiding daaromtrent via LCG-nieuwsbrieven. “Wanneer het koolzaad de winter uitkomt, gaan we daarmee van start.”

Lees ook in Akkerbouw

Meer artikelen bekijken