Lidstaten bereiken akkoord over nieuw GLB
De lidstaten van de EU hebben in de nacht van dinsdag op woensdag een akkoord bereikt over het toekomstige landbouwbeleid. Europa wil milieu- en klimaatdoelstellingen aan het landbouwbeleid koppelen. In Luxemburg kwam hierover een compromis uit de bus. 20% van de directe steun wordt wat de lidstaten betreft gekoppeld aan ‘ecologische bepalingen.’ Vlaanderen en Wallonië mogen daarbij een eigen koers varen.
Bijna 2 dagen onderhandelden de landbouwministers onder leiding van het Duits voorzitterschap van de EU over het landbouwbeleid, een van de grote uitgavenposten in de Europese begroting. De uitkomst is een typisch Europees compromis. De gesprekken vielen zowat samen met de stemming in het Europees Parlement over de toekomst van het Europees Landbouwbeleid. Het gaat om een belangrijke kwestie, goed voor honderden miljarden euro's. Het precieze bedrag moet nog worden afgetikt, want er is nog geen definitief meerjarig financieel kader.
Vele landbouwers zijn afhankelijk van de betalingen vanuit Europa. De sector vreesde te zware milieuregelgeving. De Europese Commissie had in 2018 al een grote hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid voor de jaren 2021-2027 aangekondigd. Voor de komende 2 jaar gelden overgangsmaatregelen, zodat de nieuwe regels in 2023 ingaan. De Commissie voorzag meer vrijheid voor de lidstaten wanneer ze doelstellingen rond pakweg milieu, klimaat en bevoorradingszekerheid behalen.
Daarvoor zijn dan nationale plannen nodig, waarmee de Commissie moet instemmen. Dat komt erop neer dat landbouwers geld krijgen, wanneer ze die verschillende doelstellingen behalen. Op dit punt waren de onderhandelingen nog nodig: of de lidstaten verplicht worden die 'eco-schema’s' te gebruiken, en hoeveel geld ze ervoor reserveren. Na lange onderhandelingen kwam een compromis uit de bus dat onder meer bepaalt dat de lidstaten 20% van de directe steun aan landbouwers reserveren voor ecologische bepalingen.
Daarbij is ook sprake van een zogenaamde tweejarige "leerfase" om de overgang te maken. Sommige lidstaten waren tegen die verplichting van 20%gekant. Alle landbouwers zouden in het algemeen gebonden zijn aan hogere milieunormen; zelfs de kleinere. Om hen te helpen bij deze overgang, zouden kleine landbouwers worden onderworpen aan vereenvoudigde controles, waardoor de administratieve lasten worden verminderd en hun bijdrage aan de milieu- en klimaatdoelstellingen wordt gewaarborgd.
Over de voorstellen van de landbouwministers van de lidstaten zal nu onderhandeld worden met het Europees Parlement. Bedoeling is dat de regels op 1 januari 2023 ingaan. Ook het Europees Parlement had dus de landbouw op het menu staan. Hier kwam dinsdagavond laat een akkoord uit de bus over de centrale punten van de hervorming. Zo zal volgens het Europees Parlement minstens 30% van de directe betalingen opzijgezet moeten worden voor ecologische regelingen.
Vlaams landbouwminister Hilde Crevits woonde samen met de federale landbouwminister David Clarinval de bijeenkomst in het Groothertogdom bij. Op Twitter meldt ze dat er voldoende instrumenten aan boord zijn om verduurzaming van onze landbouwbedrijven in Vlaanderen te versnellen. “Met respect voor interne bevoegdheidsverdeling.” De inzet vanuit de Europese Commissie was nationaal beleid, maar ons land krijgt hiervoor een uitzondering zodat de gewesten toch hun eigen stempel kunnen drukken.
Boerenbond stelt in een korte reactie blij te zijn dat Vlaanderen inderdaad in belangrijke mate zelf mag beslissen hoe het tot het behalen van EU-doelstellingen komt.
