Pas tegen 2027 moeten gemeenten de toestand van het rioolstelsel in kaart brengen
De Vlaamse regering wil met een aantal concrete acties het gemeentelijke en bovengemeentelijke management van de rioolinfrastructuur goed op mekaar afstemmen, om te komen tot belangrijke efficiëntiewinsten. Onder meer vanuit de landbouwsector kwam heel wat reactie op een Pano-reportage over het groot aantal huishoudens dat noodgedwongen afvalwater ongezuiverd loost.
Het toilet doorspoelen, een douche nemen, afwassen, … We staan er maar zelden bij stil wat er met het afvalwater gebeurt. Het grootste deel komt via gemeentelijke en bovengemeentelijke rioleringsinfrastructuur terecht in een van de rioolwaterzuiveringsinstallaties van Aquafin. Toch lozen ook nog ongeveer één miljoen Vlamingen hun afvalwater ongezuiverd in een waterloop en zijn er lokaal nog grote investeringen nodig voor de verdere uitbouw van de infrastructuur.
Standaarden en minimumvereisten vastleggen
Tegelijk weten we vandaag te weinig waar en in welke toestand de rioleringen zich bevinden. En dat houdt belangrijke ecologische, maatschappelijke en economische risico’s in. Dat bleek onder meer uit een recente Pano-reportage. Onder meer ABS vond het hemeltergend dat zoveel afvalwater ongezuiverd wordt geloosd.
In een vernieuwde visie op het beheer van riolering vraag de Vlaamse regering aan steden en gemeenten om de toestand van het rioolstelsel tegen 2027 in kaart te brengen. Zo krijgen die een duidelijk zicht op de risico’s en de noodzakelijke maatregelen en kan er tijdig ingegrepen worden om grotere kosten en/of incidenten te vermijden.
Om in te schatten wat die verplichting concreet betekent, zal Aquafin in overleg met de VMM, VVSG, AquaFlanders, Vlario en de gemeentelijke rioolbeheerders tegen het einde van dit jaar standaarden en minimumvereisten vastleggen. Die afspraken moeten ervoor zorgen dat we overal in Vlaanderen de lat op dezelfde hoogte leggen.
Steden en gemeenten zullen hierover nog geïnformeerd worden zodat het duidelijk is welke inspecties nodig zijn. De tijdige uitvoering van dit inspectieplan is de verantwoordelijkheid van de lokale besturen, maar kunnen rekenen op de ondersteuning van de sector. Er komt ook een digitale tool met een overzicht van de status van de rioolstelsels. Deze tool zal geïntegreerd worden in AWIS en raadpleegbaar zijn voor de stad of gemeente en ook de Vlaamse overheid heeft hiermee een klare kijk op het behalen van de mijlpalen en op de toestand van de riolen.
Hoe aan de slag?Op aanvraag van de gemeente of de rioolbeheerder stelt Aquafin een inleidende risicokaart en inspectieplan ter beschikking. Deze zijn gebaseerd op de rioleringsdata van de gemeente in de AWIS-databank (AfvalWaterInformatieSysteem) van VMM en de kriticiteit van de leidingen volgens de methodiek van Aquafin voor het bovengemeentelijke rioolstelsel. Deze aanzet is enkel bedoeld als leidraad om het proces te starten. De werkelijke kriticiteit zal namelijk zoals hierboven vermeld nog eenduidig moeten vastgelegd worden. Zodra de kriticiteit definitief vastligt of de databank in AWIS verder is aangevuld, kan Aquafin een nieuwe aanzet bezorgen.
Doelgericht investeren
Zowel bovengemeentelijk als gemeentelijk wordt er jaarlijks fors geïnvesteerd in de uitbouw, de optimalisatie en het assetmanagement van het Vlaamse rioleringsstelsel. In de toekomst zal de VMM via het opleggen van doelstellingen Aquafin en de rioolbeheerder stimuleren om de middelen zo optimaal mogelijk in te zetten voor een optimaal resultaat op het vlak van milieu, klimaatadaptatie, assetmanagement…
Voor een maximaal resultaat van de investeringen op het milieu, zal Aquafin samen met de gemeente en de rioolbeheerder een uitvoeringsplanning opmaken om invulling te geven aan de doelstellingen opgelegd door de VMM.
