De sectoren fruit en groenten, sierteelt, aardappelen, zuivelproducten, pluimvee en eieren, rundvlees en suiker worden zwaar getroffen door de Covid-19-epidemie, aldus de ministers. Zij vroegen Wojciechowski om marktmaatregelen en specifiek om gesubsidieerde private opslag van zuivelproducten. Daarnaast werden nog andere uitzonderlijke maatregelen, eigen aan elke sector, gevraagd, met name de creatie van een opkoopregeling voor de sierteelt- en aardappelsector.
Niet-vervallen levensmiddelen opgekocht door de Europese Unie zouden vervolgens verdeeld kunnen worden via de voedselbanken aan de meest behoeftigen. Ministers Denis Ducarme (België), Hilde Crevits (Vlaanderen) en Willy Borsus (Wallonië) zijn bovendien van mening dat de Europese Commissie markttoezicht moet voorzien, vooral in de sectoren die afhangen van de export, zoals vlees, suiker, aardappelen en zuivelproducten, om tijdelijke maatregelen te kunnen activeren zodra bijvoorbeeld prijzen scherp dalen.
Tot slot hebben de ministers het belang benadrukt van een solide voedselbevoorradingsketen. Deze crisis herinnert ons er volgens hen aan dat het belangrijk is dat de land- en tuinbouwsector ondersteund wordt door alle bestuursniveaus om onze voedselautonomie te garanderen. Bepaalde flexibiliteit werden verkregen na de laatste Europese Landbouwraad. De creatie van green lanes binnen de Unie heeft het mogelijk gemaakt om de controles op bepaalde goederen te verlichten aan de grenzen, wat vertragingen beperkt in de bevoorrading.
Boerenbond reageert tevreden. "Deze beslissing is een zeer positief signaal naar de getroffen land- en tuinbouwsector", zegt voorzitter Sonja De Becker. "Het blijft wel essentieel dat de crisismaatregelen ook en met de allerhoogste prioriteit worden geactiveerd voor de sierteeltsector en de aardappelsector."
Seizoensarbeid
Bovendien werden richtlijnen ingevoerd om de verplaatsing van seizoensarbeiders binnen de EU te be- vorderen. Om het dreigend tekort in de maanden mei en juni op te vullen hoopt de Boerenbond zoals voorheen toch vooral op seizoensarbeiders uit Roemenië, Bulgarije en Polen. De landbouworganisatie vraagt dat de federale regering alsnog akkoorden sluit met deze landen, zodat hun arbeiders toch naar hier kunnen komen. Ze hoopt ook op beslissingen op de EU-top van donderdag ter facilitering van het vrij verkeer van personen binnen de EU.
Boerenbond is bij monde van woordvoerder Vanessa Saenen blij met de eerdere beslissingen van de federale regering, zodat tijdelijk werklozen die aan de slag gaan in de landbouw 75% van hun uitkering kunnen behouden. “In de praktijk betekent dit echter een hele aanpassing voor beide partijen. Omdat de kandidaten een heel ander arbeidersprofiel hebben moeten de betrokken landbouwers eerst heel wat tijd investeren in opleiding. Daarenboven is er de onzekerheid over wat er met hen gaat gebeuren als, zoals mag verwacht worden, een aantal bedrijven vanaf 3 mei terug toelating zullen krijgen om op te starten."
Minder en lichtere controles
Ondertussen heeft Wojciechowski ook aangegeven dat de Commissie niet meer geld kan uittrekken voor landbouwsteun dan de begroting van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) toelaat. Deze houding wordt gehekeld door Boerenbond, die vindt dat buitengewone crises ook een buitengewoon budget vereisen. De Commissie neemt wel maatregelen die de kasstroom van landbouwers verbeteren en de administratieve last verminde ent voor boeren, maar ook voor nationale en regionale autoriteiten.
Om de kasstroom van boeren te verbeteren, wordt 70% van de directe betalingen als voorschot betaald. Eerder lag dat percentage nog op 50%. Voor plattelandsgelden gaat het percentage van 75% naar 85%. Landbouwers krijgen het geld vanaf midden-oktober overgemaakt. Lidstaten mogen het geld bij wijze van uitzondering al betalen voordat alle controles ter plekke zijn uitgevoerd.
Een tweede maatregel is het terugdringen van fysieke controles ter plaatse. EU-lidstaten moeten normaal gezien controles uitvoeren om vast te stellen dat de landbouwers inderdaad aanspraak mogen maken op het geld. Lidstaten wordt nu gevraagd om alternatieve informatiebronnen te vinden die de bedrijfsbezoeken minder dringend maken. De Commissie moedigt daarbij het gebruik van nieuwe technologieën aan, zoals satellietbeelden of foto’s met geografische informatie, die kunnen bewijzen dat bepaalde investeringen zijn gedaan.
