De kweek van zwarte

soldatenvlieg op kippenmest

De zwarte soldatenvlieg is een tropische vliegensoort die ook bekend staat onder de afkorting BSF (Black Soldier Fly). Niet de vlieg zelf, maar de larve is interessant omwille van zijn eiwitten en vetten voor het gebruik in diervoeder. Die larve bevat zeer veel vet, eiwit en chitine. Eiwit kan dienen in het veevoeder, het vet kan dienen als biodiesel en de chitine kan dienen in de chemie en geneeskunde. Volgens Deweer is het hoognodig dat de larvenkweek grootschaliger wordt, maar momenteel is dat nog niet rendabel.

Afval omzetten

Deweer vindt larven kweken op granen een zonde van hun groot potentieel om afval om te zetten in biomassa. Het graanmeel kan ook rechtstreeks aan vissen of pluimvee gevoederd worden, dus dat is geen logische stap. Het zou duurzamer zijn om grondstoffen te gebruiken die niet bruikbaar zijn voor mens of vee. Kippenmest is daardoor ideaal. In de masterproef bestudeerde Deweer daarom de groei van larven op vleeskippenmest.

Kweek in kippenstallen

Als vleeskippen na 6 weken naar het slachthuis worden gebracht, wordt de mest die in de stal achterblijft naar de mestverwerkingsinstallatie gebracht. De stal wordt dan gereinigd en staat 2 weken leeg.

Deweer stelt voor om de mest in de stal te laten liggen nadat de vleeskuikens vertrekken. De achtergebleven kippenmest wordt dan bevochtigd en gemixt met een tractor. Daarna worden de larven aan de mest toegevoegd. Nadat de larven 7 dagen groeien op de kippenmest kunnen ze machinaal geoogst worden. Vooral de luchtvochtigheid en de staltemperatuur zijn van belang voor een goede groei van de larven. Die 2 parameters kunnen perfect geregeld worden in de kippenstallen van vandaag. Daarna wordt de achtergebleven mest uit de stal gehaald, de stal gereinigd en een leegstandsperiode voorzien. Die methode duurt dus wel 1 week langer.

Voordelen

Volgens Deweer is het grote voordeel van die nieuwe methode dat de larven gebruikmaken van hetzelfde gebouw en infrastructuur (verwarming, ventilatie, ammoniak reducerende luchtwassers…) als de vleeskuikens. Daardoor zijn er minder gebouwen en grondstoffen nodig.

Een ander groot voordeel is dat de larven de hoeveelheid kippenmest met 60% reduceren. Dat betekent minder vrachtverkeer en een oplossing voor het mestoverschot in België. Voor pluimveeboeren betekent die nieuwe methode een extra inkomen.

In België wordt er elk jaar 400 miljoen kg kippen geslacht. Indien de nieuwe methode over heel België toegepast wordt, zouden er 100 miljoen kg larven gekweekt kunnen worden. De infrastructuur (alle vleeskuikenstallen in België) om zo’n grote hoeveelheid aan larven te kweken hebben we al, nu alleen nog de wetgeving en verder onderzoek.

Nadelen

Naast veel voordelen merkt Deweer in zijn masterproef ook enkele nadelen op aan zijn methode. Doordat er 1 week extra toegevoegd wordt aan elke ronde, kunnen er minder rondes per jaar gekweekt worden. Daardoor zouden er 11% minder kippen gekweekt kunnen worden. Hoe goed de larven effectief in vleeskuikenstallen groeien en wat de rendabiliteit daarvan is, moet ook nog onderzocht worden. In de scriptie werden namelijk enkel larven gekweekt op vleeskuikenmest onder experimentele omstandigheden.

Een ander probleem is dat de huidige wetgeving het verbiedt om larven op kippenmest te kweken, omdat het nog onduidelijk is wat de invloed daarvan is op de bioveiligheid en de voedselveiligheid.

In 2022 moet de grootste insectenboerderij ter wereld operationeel zijn, in de Franse stad Amiens. Die insectenfabriek zou jaarlijks 100 miljoen kg insecten produceren die voornamelijk als visvoer dienen. Alle vleeskuikenboeren in België zouden dus evenveel insecten kunnen kweken als de grootste insectenboerderij ter wereld. Voor die grootste insectenboerderij is er in totaal 316 miljoen euro ingezameld. Alle Belgische vleeskuikenboeren hebben de stallen en infrastructuur al om deze larven te kweken, waardoor ze nog geen ‘1 euro’ moeten investeren, concludeert Deweer.

Deweer won met zijn masterproof in 2021 de EOS-scriptieprijs.

Ook in België komt grote ‘larveboerderij’

In november 2020 werd het nieuws bekend dat Global Link Projects, een bedrijf dat bezig is met de landbouw van de toekomst, een omgevingsvergunning had aangevraagd voor de kweek van larven in een leegstaande kippenstal in Kinrooi. De larven zullen daar groeien op reststromen uit de agrovoedingssector.

De stal zal volledig ingericht worden met de nieuwste technieken. De kweek zal gebeuren in afgesloten boxen, waardoor er geen vlieg van een andere soort bij kan. Ook in de klimatisering en luchtbehandeling wordt fel geïnvesteerd. Burgemeester Jo Brouns ziet zo’n project helemaal zitten. Als alles goed verloopt, zal het project einde 2022 operationeel zijn.

Sanne Nuyts