Focus van stikstofbeleid staat op de helling

Dat er discussie ontstaan is over de communicatie naar de ‘rode’ bedrijven is begrijpelijk. De onduidelijkheid over de gebruikte berekeningsmodellen zorgde voor een ongezien politiek spektakel, maar dat droeg niets bij aan de reële toestand waarin bedrijven zich bevinden.

Onmenselijk

Het is een onmenselijk spelletje geworden over hoe en wanneer er gecommuniceerd moest worden naar deze bedrijven, om nog maar te zwijgen over de manier waarop. Een herroepen persbericht van de VLM, dat bol stond van foute informatie, was de spreekwoordelijke kers op de zuur geworden taart. Ook ons zijn getuigenissen bereikt van landbouwers die zelf nog een vergunning hebben verkregen in 2019 en nu terug te lezen hebben gekregen dat ze in 2025 hun bedrijfsvoering met vee moeten stoppen. Dit kan niet en dus zijn er bijzonder zware fouten gemaakt in de laatste 7 jaar. Wie hier verantwoordelijk voor is, moet nog blijken, maar het is niet meer menselijk te noemen, zeker niet voor de desbetreffende veehouders.

Openbaar onderzoek

Door deze heisa rond de 41 resterende rode bedrijven zouden velen vergeten dat in het openbaar onderzoek rond de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) fundamentele vragen worden gesteld waarop kan gereageerd worden.

• Een fundamentele vraag is bijvoorbeeld hoe streng het significantiekader moet zijn en of er een verschil mag zijn in benadering tussen landbouw en industrie.

• Een fundamentele vraag is ook hoever er moet gegaan worden in de reductiepercentages in de rundveesector en in hoever er rekening wordt gehouden met natuurlijke afvloei in de voorgelegde scenario’s.

• Eveneens is het intrekken van de ontheffingen op nulbemesting een fundamentele keuze die niet onderschat mag worden wat betreft de impact op bedrijfsvoeringen.

• Ook de inspanningen in ammoniak-emissiearme stalsystemen in de varkens- en kippensector moet grondig doordacht en in rekening gebracht worden.

• Stemmen de berekeningsmethodes en -modellen wel overeen met de realiteit?

• Hoe moet het verder in het Turnhouts Vennengebied?

Elk van bovenstaande vragen verdient ook de aandacht in dit openbaar onderzoek en in de verdere discussie, maar steeds moet ook de reflex gemaakt worden om na te gaan wat noodzakelijk is om ervoor te zorgen dat onze landbouwbedrijven wel degelijk nog vergunbaar zijn in de toekomst.

Wat in de toekomst?

We kunnen het uitschreeuwen van woede rond de manier van beleid voeren de laatste decennia en vooral ook over hoe de communicatie de voorbije dagen hierrond gebeurt, maar we moeten ons meer dan ooit de vraag stellen waar we naartoe moeten in de toekomst.

We hebben wel degelijk een stevig juridisch onderbouwd kader nodig om vergunningen te kunnen verkrijgen voor onze exploitaties, zo niet stopt het ook en wordt elke ondernemerszin gefnuikt. We hopen dat iedereen goed beseft wat de gevolgen zijn als er geen decreet komt rond de definitieve PAS. We roepen dan ook iedereen op om het gezond boerenverstand terug te laten komen in het zo al zeer moeilijke dossier.

Hoezeer we ook ontgoocheld zijn dat het zover is moeten komen, het is toch nodig om met enige vorm van toekomstgerichtheid voor onze landbouwsector, maar ook vanuit milieukundig standpunt naar dit dossier te kijken.

Sereniteit verdwenen

Het ABS zal vanuit die overtuiging ook een insteek doen tijdens het openbaar onderzoek rond de PAS. Dat het geen sereen debat meer is, mag nu wel duidelijk zijn maar dit neemt niet weg dat het nog steeds over de toekomst gaat van landbouw, werkgelegenheid doorheen de ganse keten en ecologie. Er moet terug enige ernstige vorm van debat komen om de juiste beslissingen te kunnen nemen.

Dames en heren politici: de parlementsverkiezingen komen er pas in het voorjaar 2024. Voer geen vervroegde verkiezingscampagne over de rug van de boeren, maar denk aan de welvaart van Vlaanderen in al zijn facetten. Dit is wat onze landbouwers verwachten.

ABS