De familie Butaye is een bekende naam in de landbouwwereld in de regio van het West-Vlaamse Veurne-Elverdinge. Vader Lode Butaye vond de liefde in Leuven en verhuisde zo naar het Vlaams-Brabantse Wezemaal (Aarschot). Na eerder als zelfstandige in bijberoep actief te zijn, ging hij in 2008 voltijds als zelfstandige aan de slag met een tractor en dumper. Een jaar later werd ook een occassie Bugnot-bosfrees in gebruik genomen.
Toen zoon Sam de Pibo-landbouwschool verlaten had, kwam hij in loondienst in de zaak. Voor hem stond er tevens een tractor met gronddumper klaar in 2010. De firmanaam Butalo en zoon verwijst naar de stichter: Lode Butaye en zoon Sam.
Vader en zoon kregen ondertussen enkele tegenslagen te verwerken: een brand die de tractor voor de bosfrees deed sneuvelen, 2 ongevallen door een fabrieksfout in een dumper, een kapotte Vario-versnellingsbak en een hersenbloeding voor vader Lode. Sam zette door, werkte ondertussen als vrachtwagenchauffeur voor andere firma’s en blies een dikke 2 jaar geleden het freeswerk nieuw leven in. De frees stond er toch nog, deze was gelukkig niet gesneuveld in de brand. Die zet pakte goed uit, zo goed zelfs dat Sam het werk niet meer alleen rondkreeg: een er werd een eerste personeelslid aangeworven om met de tractor en dumper te rijden.
Toen die er na anderhalf jaar mee stopte, stond Sam voor de keuze: of een nieuwe werkkracht zoeken of materiaal verkopen. De tractor en gronddumper waren sneller verkocht dan dat er een nieuwe chauffeur was gevonden. Zo geschiedde dus, waardoor Sam zich volledig kon concentreren op de freeswerken en de toekomst onverwacht verder vorm gegeven werd.
LBL: “Welke freeswerken doe je allemaal?”
SB: “Alles begon met de bosfrees, maar ondertussen is er een diepte-frees, stronkenfrees en stenenfrees bij gekomen. Het één brengt het andere met zich mee. De frees die ik had, kon zowel hout als een beetje stenen verwerken. Ik had voor dit laatste ook wat reclame gemaakt. Dat bracht op, waardoor de aanschaf van een specifieke stenenfrees zich opdrong. Ondertussen ondervond ik dat je een bovengrondse frees nodig hebt om houtopslag en afval te verwerken én dat je een ander type frees nodig hebt om in de grond te werken. Na leergeld betaald te hebben, kwam er voor beide doelen een specifieke frees. Ik leer nog alle dagen bij in het freeswerk. Een stronk van een appelboom is niet makkelijk te verwerken ondervond ik. Dat vormt een hard, moeilijk te breken bolletje in de grond. Een perenstronk daarentegen is direct kapot gefreesd.Boomstronken die frees je het best bovengronds weg met een specifieke stronkenfrees. Deze frees heeft ook minder vermogen nodig, waardoor een ‘lichtere’ tractor nodig was en deze ook het machinepark kwam vervoegen.Een kalkfrees heb ik niet. Eventueel kan ik met mijn dieptefrees kalk inwerken, maar minder diep dan met een specifieke kalkfrees. Ook een houthakselaar heb ik niet. Soms is hier wel vraag naar, maar je moet een keuze maken. Ik heb nu genoeg frezen om van werk verzekerd te zijn. Ieder zijn stiel en die van mij is frezen.Begin juli is er nog een nieuwe ‘kleine’ stenenfrees geleverd achter een smalspoortractor, die het machinepark ook kwam vervoegen. Hiermee is het mogelijk om in smallere plaatsen freeswerk te verrichten, bijvoorbeeld in particuliere tuinen.”
Welke frees levert je nu het meeste werk op?
Dat zal toch de bosfrees/bovengrondse houtfrees zijn, maar dat hangt van seizoen tot seizoen af. In augustus is de dieptefrees dan weer meer gevraagd om percelen zaaiklaar te leggen om in september gras in te zaaien. In de winterperiode hebben de frezen minder werk. Als het nat is, kan je toch geen deftig freeswerk verrichten. In die rustigere periodes verhuur ik mezelf als vrachtwagenchauffeur voor transportfirma’s.
Blijft het gefreesde materiaal ter plaatse of voer je dit af?
Dat is zoals de klant het wil. We kunnen dit met een graafmachine opscheppen en afvoeren of ter plaatse inwerken in de bodem. Deze laatste optie is eigenlijk een heel prijsgunstige/economische optie. Je zit dan wel met het ‘duurdere’ freeswerk, maar verder zijn er geen kosten voor opscheppen, transport en verwerking.Dat geldt ook voor het stenenfrezen. Of je kan met een graafmachine alle stenen proberen uit te graven, maar dan moet je ze nog afvoeren en verwerken. Je zit dus met stortkosten. Of je tracht ze fijn te frezen en ter plaatse in te mengen in de bodem. Het freeswerk zorgt dus voor zowel een ecologische als een economische oplossing voor de klant.Ik heb een hoog tarief, maar dat is nodig om te kunnen blijven werken in deze sector, die met hoge kosten kampt. De brandstofprijzen zijn hoog, net als slijt- en wisselstukken. Helaas kan er wel eens een band sneuvelen op een werf. Ik zorg er wel voor dat ik het hoge tarief waard ben, door goed uitgevoerd werk en door betrouwbare dienstverlening.
Heb je tijdens het werk geen last van wegvliegend hout of wegvliegende stenen én is alles fijngemalen?
Er kan al eens iets wegvliegen. Je kan het best zeker 20 m afstand bewaren, dat is logisch bij dergelijke activiteiten.Niet alles wordt fijngemalen, daar ben ik eerlijk in. Ik zeg altijd tegen de klant dat zeker 90% is fijngemalen en meer. Maar er ontsnapt altijd iets, dat heb je niet in de hand. Dat heb je bij kraanwerk ook: daar heb je ook niet alles mee. Op mijn dieptefrees heb ik achteraf een soort ‘zeef’ opgebouwd, die grotere stukken terug naar de freesrotor gooit. De bosfrees heeft ingebouwde tegenmessen om extra verkleining van het materiaal te geven.
Machinepark
Ik zie dat je een flink machinepark hebt. Het duwblad aan de voorkant valt op. Heb je ook een omkeerinrichting en bescherming?
Dat duwblad heeft meerdere functies. Vooreerst is het een nuttig tegengewicht voor de zware frezen, maar ik kan het ook gebruiken om een boom om te duwen en om hem dan weg te frezen. Soms laat ik het duwblad zakken om het gefreesde materiaal open te trekken, zodat ik het nog eens kan frezen als blijkt dat er veel grote stukken zijn. Het duwblad is ook een tractorbumper ‘à la Sam’ en ik vind het gewoon mooi staan. Het is uitgegroeid tot een handelskenmerk van de firma. De nieuw bijgekomen smalspoortractor heeft dit niet. De metaalprijs staat er nu te hoog voor. Ik ben niet gek en heb een alternatief uitgewerkt via een gegoten betonblok in metalen behuizing. Hierbovenop komt nog een gereedschapskist. De smalspoortractor heeft het tegengewicht nodig om de frees te kunnen heffen.De dieptefrees en stenenfrees vragen eigenlijk geen omkeerinrichting. De bosfrees en stronkenfrees wel, 2 tractoren hebben dan ook de omkeerinrichting. Ik vind dit een heel goede optie die Fendt af fabriek aanbiedt. De volledige stoel, armleuning en stuurconsole draaien mee om in de bestaande cabine. dat is echt een knappe oplossing en prijsgunstig. Ik heb geïnformeerd om andere merken tractoren hiermee te voorzien, maar dan zit je met oplossingen die niet fabrieksorigineel zijn en die duurder uitpakken.De tractor aan de bosfrees heb ik extra bescherming gegeven. Onderaan is een plaat van 1 cm dik aangebracht om extra bescherming te bieden aan de versnellingsbak, dieseltank, hydraulica en vooras. Deze heeft ook een kooi rond de cabine gekregen om bescherming te hebben tegen vallende bomen. Door alle bepantsering is de tractor 1 ton zwaarder geworden.
Het is extreem zwaar werk voor de machines. Zijn er geen risico’s aan verbonden, zoals brand?
Dat klopt! Toch schat ik het brandrisico laag in, omdat ik regelmatig alles proper maak, zodat er zich weinig houtresten opstapelen. Je moet ook doordacht met je materiaal omgaan. Ik werk liever iets langer, maar rustiger, dan dat ik snel mijn materiaal afbreek. Mijn radio zet ik ook niet te hard, zodat ik alles goed hoor. Ik weet hoe mijn tractor en frees draaien. Wijkt dit af, dan stop ik, stap ik uit en ga ik kijken. Dat loont, onlangs vond ik op een verwilderd stuk land een gepantserde vrachtwagenband, waar mijn frees net haar tanden in had gezet.Voor ik begin te werken, doe ik altijd een terreininspectie. Ook de machines controleer ik tijdig. Ik frees maximum 4 uur aan één stuk. Dan stop ik en controleer ik alles. Tijdig en goed smeren gaat een verhoogde slijtage ook tegen.Een houtbeitel gaat lang mee, zolang hij geen beton of ijzer tegenkomt. Soms doe ik 500 uren met mijn houtbeitels, soms maar 200 uren. Afhankelijk van de situatie en wat ik tegen- kom. Het gebeurt ook dat, als ik de werven ken en op voorhand kan inschatten, ik versleten beitels terugplaats in plaats van de nieuwe te gebruiken. Je moet in onze sector alles doen om kosten te besparen, anders hou je het niet vol!
Klanten
Hoe zien je klantenprofiel en werkregio eruit? Hoe bereik je klanten en doe je een prijsopgave?
Het klantenprofiel is heel afwisselend, er komen alle weken klanten bij, en er is ook een vast cliënteel. Particulieren zijn meestal eenmalige klanten voor een bepaald project. Mond-tot-mondreclame zorgt er wel voor dat particulieren verder reclame maken. Voor hen proberen we altijd met een vaste prijsopgave te werken. Ik heb meerdere professionele klanten die zeggen: doe maar en factureer per werkuur.
Ik ga altijd naar opdrachten ter plaatse kijken alvorens prijsopgave te doen én vraag welk doel de klant voor ogen heeft. Soms werken we met meerdere firma’s op een groter project met ieder zijn specialiteit: bijvoorbeeld iemand die de bomen velt, iemand die ze het bos uitsleept, iemand voor het transport. Er zijn veel zaken bespreekbaar.
Mijn werkregio is ruim: van West-Vlaanderen over Wallonië tot de Oostkantons. Het transport probeer ik veelal met de tractor zelf over de weg te doen. Diepladervervoer is de laatste optie. Het is prijzig en we hebben echt een lage dieplader nodig of ik riskeer het om een cabriotractor terug te krijgen.
De website is een heel goed hulpmiddel om (nieuwe) klanten te informeren en de facebookpagina, als ik niet geband ben.
Hoe zie je je toekomst nog?
Ik ben eigenlijk heel tevreden. Momenteel ben ik met de bank bezig om een woning met loods aan te kopen, zodat de machines niet meer in een huurloods staan, maar bij mij thuis. Ik ben ook aan het uitkijken om een tractor te vernieuwen en een eigen graafmachine spreekt mij aan. Het kriebelt om terug met een gronddumper te rijden. Ik doe dat graag, maar het verstand zegt om het niet te doen, want het brengt niet op.
Tim Decoster
