Boerenhart Vlaanderen voerde vorige week actie tegen het landbouwbeleid van de overheid door verkeersborden op hun kop te zetten. Vooral naamborden van gemeenten moesten eraan geloven. In totaal hebben actievoerders van vrijdag 12 januari tot zondag 14 januari ’s nachts honderden borden omgedraaid over heel Vlaanderen, of in de woorden van Boerenhart Vlaanderen: “Van de Westhoek tot Kinrooi!”
Anonieme boeren
Boerenhart Vlaanderen is een groep anonieme boeren die al eerder actie voerde tegen een gebrek aan doortastend Vlaams landbouwbeleid. Nu het stikstofakkoord eind januari terug op de politieke agenda moet komen, zijn ze gestart met hun verkeersbordenactie. “In de nacht van donderdag op vrijdag draaiden we borden in de West hoek om. We zijn ostentatief begonnen met het bord op de taalgrens met Wallonië: Vlaanderen letterlijk op zijn kop zetten.” Vrijdagochtend 12 januari 2024 konden autobestuurders en toevallige voorbijgangers dan ook omgedraaide borden spotten in de West-hoek.
Met deze actie klagen ze het gebrek aan beleidsvoering in dossiers zoals het vergunningsbeleid, het mestactieplan en het stikstofakkoord aan. Boerenhart Vlaanderen vindt dat er door het beleid te weinig geluisterd wordt naar de noden van de landbouwer.
“Heel het Vlaamse platteland laat weten dat de druk op het land- en tuinbouw te hoog is”, zegt Boerenhart Vlaanderen in een Facebookpost. “Geef ons toekomst! Of wij ‘jonge boeren’ zijn de laatste generatie van een mooie Vlaamse landbouw- en agro-ondernemingsgeschiedenis!”
Toekomstperspectief voor alle boeren
Toekomstperspectief voor alle boeren is een belangrijk strijdpunt voor Boerenhart Vlaanderen. “Ik krijg van zowel jonge als oudere boeren het signaal dat ze geen perspectief meer zien in het uitbouwen van hun bedrijf naar de normen van vandaag”, zegt de anonieme actievoerder.
Naast een stokkend vergunningenbeleid, wil Boerenhart ook aandacht vragen voor het stikstofdossier. “Er wordt maar gepalaverd en geleuterd over de stikstofimpasse. We twijfelen ook enorm aan de wetenschappelijke modellen die het akkoord moeten staven, iets wat de Verenigde Veehouders ook al aanklaagde.”
Ten slotte maken ze zich zorgen over het nieuwe mestakkoord (MAP 7). “Binnen een maand begint het nieuwe bemestingsseizoen, terwijl het besluit over MAP 7 al een jaar blijft aanslepen. Er bestaat nog veel onduidelijkheid over.”
Over al die dossiers zien ze “onzekerheid en onrechtvaardigheid als een rode draad” in de behandeling van de landbouw door de beleidsmakers. Zo was een van de triggers voor de nieuwe actie de goedkeuring van de voorwaardelijke vergunning van ethaankraker Ineos. “We zien dat er veel kan voor de industrie, maar voor de landbouwers niet”, zegt de actievoerder.
Heel Vlaanderen
Tijdens het weekend werd de actie herhaald in de Westhoek, maar in verschillende andere gemeenten in het Waasland, de Kempen en Limburg draaiden boze boeren, geïnspireerd door de actie van Boerenhart Vlaanderen, ook verkeersborden om.
“We hebben goeie contacten met onder andere landbouwers dicht bij het Turnhouts Vennengebied in Ant-werpen”, zegt Boerenhart Vlaanderen. “Zo willen we de actie als een lopend vuurtje van links in West-Vlaanderen en van rechts rond Ravels richting Brussel doen gaan.”
Verkeersveiligheid
In enkele gemeenten werden de borden snel weer recht gehangen om de verkeerssituatie terug rechtsgeldig te maken, bijvoorbeeld in de stad Ieper: “Veiligheid is voor ons prioritair. Die borden dienen om het verkeer in goede banen te leiden én om de snelheidslimiet aan te geven”, zegt burgemeester Emmily Talpe (Open Ieper). In een schriftelijke reactie geeft ze aan de bezorgdheid van boeren wel te begrijpen: “Ik steun hun vraag naar toekomstperspectief en rechtszekerheid. Constructief overleg met alle partijen is wat mij betreft de beste manier om daar stappen in vooruit te zetten.”
Het Agentschap Wegen en Verkeer riep in het 17 uur-journaal van Radio 1 van maandag 15 januari op om geen verkeersborden meer ondersteboven te hangen. Dat zou volgens hen gevaarlijk kunnen zijn voor de verkeersveiligheid. Zo is aan borden die de bebouwde kom aanduiden, een snelheidsregime verbonden. “Plaatsnaamborden, of verkeersborden in het algemeen, hebben een belangrijke functie in het verkeer en dienen dus niet om protesten uit te drukken”, zei Katrien Kiekens, nationaal woordvoerder van het Agentschap tijdens het radiojournaal. “Borden die omgedraaid zijn, verliezen hun leesbaarheid.”
Het Agentschap Wegen en Verkeer gaf toen aan alle borden terug juist te hangen. Het overweegt nu om een klacht in te dienen, omdat dit heel wat tijd en middelen van de overheid kosten.
Ludieke actie
Andere gemeentebesturen konden de acties van Boerenhart Vlaanderen best wel smaken. “Het was een creatieve actie die niemand schade berokkent”, zegt Jan de Keyser (cd&v), burgemeester van Oostkamp. “We hebben dan ook besloten om het zo een dag te laten hangen om te tonen dat we als gemeente de actie ondersteunen. In Brussel moeten ze stoppen met de politieke spelletjes en profijt op kap van de landbouw, een essentiële sector in Oostkamp en bij uitbreiding Vlaanderen.”
“Ik vind het een ludieke actie met weinig tot geen schade, die opgemerkt wordt door mensen”, zegt burgemeester van Zandhoven Luc Van Hove (cd&v). In die gemeente besloten ze om ook de borden nog even omgekeerd te laten hangen. “Ook om te vermijden dat het een kat-en-muisspel wordt tussen de actievoerders en de gemeentediensten.” De burgemeester staat ook achter de bezorgdheden van de landbouw. “Die moeten een oplossing krijgen. Almaar meer boeren krijgen het moeilijker door de wetgeving. Op den duur zijn er geen landbouwers meer en zijn we afhankelijk van buitenlandse invoer.”
Denken niet aan stoppen
De mosterd voor hun protestactie vond Boerenhart Vlaanderen internationaal. “In Nederland zag je landbouwers en sympathisanten de Nederlandse vlag omdraaien. In Frankrijk werden verkeersborden in november 2023 omgedraaid”, zegt een van de actievoerders. “Deze week had je ook in Duitsland massale boerenprotesten. Vlaanderen, met Europese hoofdstad Brussel centraal tussen al die landen, kan dan niet achterblijven.”
“We zijn zeker geen vandalen of criminelen”, zegt de anonieme actievoerder van Boerenhart. “We willen de mensen gewoon doen inzien dat er iets moet veranderen.” Ze hebben dan ook wel begrip voor de reactie van het Agentschap Wegen en Verkeer. “We willen zeker geen gevaarlijke situaties creëren. Daarom viseren we bewust geen snelheidsborden.”
Ondertussen klinkt online de boodschap om de actie van Boerenhart Vlaanderen te ondersteunen en om zelf verkeersborden op hun kop te draaien. Zelf denken de landbouwers van Boerenhart Vlaanderen ook nog niet aan stoppen: “De borden die de gemeenten al hebben teruggedraaid, draaien we weer om.”
Thor Deyaert
