Administratie vereenvoudigd voor zorgboerderijen

Het Steunpunt Groene Zorg vzw vierde in januari zijn twintigste verjaardag. Het concept van ‘groene zorg’ was 20 jaar geleden niet nieuw. Het idee dat personen die moeilijk hun plek vinden in de maatschappij of kwetsbare personen op zoek gaan naar een zinvolle tijdsbesteding op een land- of tuinbouwbedrijf, bestond al langer. De oprichting van het steunpunt heeft ervoor gezorgd dat er een wettelijk juridisch kader werd uitgetekend en dat er een subsidieregeling werd opgezet vanuit het departement Landbouw en Visserij (nu het Agentschap Landbouw en Zeevisserij).

Nog elke week melden zich zorgboeren

Vandaag de dag telt het netwerk meer dan 1.000 zorgboerderijen in Vlaanderen en nog steeds meldt zich elke week een nieuwe zorgboer of zorgboerin aan. Dat is geen overbodige luxe, gezien de groeiende vraag naar deze unieke zorgvorm. Zorgboeren en -boerinnen leveren met hun inzet en engagement een wezenlijke bijdrage aan het welzijn van zorggasten. Mee actief zijn op het bedrijf in een groene omgeving en binnen een familiale sfeer heeft voor zorgvragers een rustgevend en helend effect.

Terwijl groene zorg vroeger vooral startte vanuit de klassieke zorgsectoren, is er de laatste jaren een duidelijke tendens naar meer jonge en zelfs minderjarige zorgvragers. Momenteel is het onderwijs de koploper wat het aantal aanmeldingen betreft.

De zorgboerderij is een aanvulling op de klassieke en professionele hulpverlening. Omdat zorgboerderijen economisch niet afhankelijk zijn van de zorgvraag, kunnen ze zich zeer flexibel opstellen, op maat van de vraag en van de ondersteuningsnood van de zorggast.

Tijdens en door de coronacrisis was de groene zorg in Vlaanderen sterk teruggelopen. Stijn De Roo (cd&v) hoopt dat er de komende jaren voldoende middelen zijn voor de Vlaamse zorgboerderijen.

Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns zegt dat hij op de viering van het twintigjarige bestaan van het Steunpunt Groene Zorg onder de indruk was van de enorme passie en gedrevenheid van zowel de medewerkers van het steunpunt, als van de vele zorgboeren, en dat allemaal op een ogenblik waarop die sector enorm onder druk staat.

Aanmelden als actieve landbouwer

“De administratieve vereenvoudigingen die eerder werden aangekondigd om dit allemaal meer kansen te geven, zijn intussen operationeel. Ik creëer met de aanpassing en vereenvoudiging van de voorwaarden in de regelgeving een kader waarbij de groep van land- en tuinbouwbedrijven die kunnen toetreden tot de subsidiemaatregel verruimd kan worden. De eerste evoluties van de cijfers op jaarbasis zullen in 2025 te consulteren zijn”, zegt minister Brouns.

Een belangrijke administratieve vereenvoudiging is het niet langer opnemen van de vele voorwaarden om toegang te krijgen tot de maatregel als professionele land- en tuinbouwer. “Via het huidige besluit wordt gebruikgemaakt van de definitie van ‘actieve landbouwer’ om als landbouwbedrijf in aanmerking te kunnen komen voor deze subsidie. Deze administratieve vereenvoudiging is juridisch reeds operationeel en wordt door onze administratie al toegepast. Elke landbouwer kan checken of hij of zij voldoet aan de toegangsvoorwaarden of niet, en kan zich dan op een eenvoudige manier aanmelden via het e-loket.

Een andere vereenvoudiging is dat bij het indienen van de aanwezigheidslijst, die vereist is voor de uitbetaling, de land- en tuinbouwer niet meer afhankelijk is van het tijdig indienen van de aanwezigheidslijst door de zorgvoorziening”, aldus minister Brouns.

Geen besparingen

“Budgettair zijn doorheen de afgelopen jaren, ondanks de algemene besparingen, geen besparingen doorgevoerd op het budget om zorgboerderijen te ondersteunen. Tot op vandaag worden alle betaalaanvragen gehonoreerd wanneer de aanvrager van de subsidie voldoet aan de voorwaarden. Ook voor dit jaar werden de nodige budgetten ingeschreven in onze begroting. De bescheiden subsidie van maximaal 40 euro per dag – onafhankelijk van het aantal zorgvragers – wordt ervaren als het spreekwoordelijke steuntje in de rug. Ik wil hierbij ook nog eens benadrukken dat de subsidie vanuit Landbouw enkel een vergoeding is voor de inkomensderving van de land- of tuinbouwer en voor het ter beschikking stellen van de infrastructuur.

Voorlopig worden voor het einde van deze legislatuur geen nieuwe beleidsmaatregelen voor zorgboerderijen uitgevaardigd. De bestaande ondersteuningsinstrumenten voor zorgboerderijen vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zullen dus uitgerold blijven gedurende de huidige planperiode. Ik denk hierbij aan investeringen ondersteund via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) en advies op maat van het bedrijf, maar ik wil ook de landbouwvorming zeker aanstippen. Er worden ook regelmatig vormingen ingericht door erkende vormingscentra die zich zowel richten tot land- en tuinbouwers die overwegen om te starten als zorgboer, als tot reeds actieve zorgboerderijen.”

Aantal stijgt opnieuw

Minister Brouns beaamt dat het aantal zorgboerderijen tijdens de uitbraak van covid was teruggevallen. “Die terugval is behalve door covid ook enigszins te verklaren door de vergrijzing van onze landbouwsector. De cijfers van 2022, die onze administratie op dit ogenblik aan het opmaken is, geven voorlopig aan dat het aantal zorgboerderijen opnieuw aan het stijgen is”, besluit de minister.

Filip Van der Linden