Schapenbedrijf Het Nijswolkje combineert ambacht met zorg
In Rillaar, tussen de Hagelandse heuvels, wonen Ann Geys en Tom Nijs samen met hun 4 kinderen op een goed draaiend schapenbedrijf. Van de 60 melkschapen verwerkt het koppel zelf elke druppel melk tot verschillende producten voor hun hoeveverkoop. Daarnaast begeleiden ze ook enkele zorggasten, die rust vinden tussen de dieren.
Enkele jaren geleden besloten Ann Geys en Tom Nijs om naast hun vleesschapen ook melkschapen te houden, met de droom om een circulair landbouwmodel uit te bouwen. Het koppel voorziet zelf in hun ruwvoer en verwerkt alle melk van hun 60 schapen zelf tot yoghurt, kaas, ijs en nog veel meer. Hun melk wordt nooit opgehaald door een afnemer. Het bedrijf heeft een mooi klantenbestand uitgebouwd en draait goed. Ze hebben hun droom dus zeker waargemaakt.
Hoeveverkoop en zorgboerderij
Samen met de overschakeling naar hoeveverkoop besloten Tom en Ann ook om hun bedrijf Het Nijswolkje open te stellen als zorgboerderij. Ze werkten vroeger allebei in de zorgsector en wilden op die manier zorg blijven dragen voor de mensen die het wat moeilijker hebben in onze maatschappij. Ann stopte met haar job en werkt nu voltijds thuis. Tom werkt nog deeltijds als ergotherapeut.
De voorbereidingen voor de hoeveverkoop startten in 2012. Toen ging Tom al opleidingen volgen tot kaasmeester, ijsbereider, enzoverder. “Rond 2015 kocht ik de eerste 12 melkschapen om mijn eigen producten te leren maken. Toen verkocht ik nog niets”, legt Tom uit. “Ik wou alles eerst op punt stellen. Het was ook altijd mijn doel om enkel te werken met ambachtelijke producten en om zeker geen extracten toe te voegen.
Zo gebruiken we bijvoorbeeld echte vanillestokjes, waarvan ik perfect weet van waar ze komen. Het koffie-extract voor ons mokka-ijs trekken we zelf, en ons aardbeienijs bevat ook enkel echte aardbeien, net zoals ons bananenijs echte bananen bevat en ons pistachijs pistachenoten. De kleur van het ijs zal daardoor ook iets minder rood, geel of groen zijn. We zijn een boerderij en geen crèmerie. Dat is de boodschap die ik naar buiten wil brengen.
Je kan onze producten vinden in lokale winkels en in horecazaken, maar je kan ze op dinsdag en zondag ook op de boerderij ophalen. Dan ben je ook vrij om even naar onze dieren te gaan kijken, want we zijn graag een open bedrijf.”
Veel interesse in producten
“Sinds 2015 kwamen er elk jaar wat schapen bij, waardoor we nu 60 schapen hebben. De vraag naar onze producten wordt elk jaar groter dan we kunnen bolwerken. Er staan weer extra schapen klaar om gedekt te worden, maar eigenlijk hebben we nu al meer dan werk genoeg. We melken elke ochtend en avond 1,5 uur. Dat is denk ik ook de reden dat er zo weinig schapenmelkers zijn. Een schapen-uier moet je meestal nog opkloppen tijdens het melken. Een geit melk je 2 keer zo snel.
Één van onze zorggasten komt ‘s morgens en ‘s avonds mee helpen melken. Je kan je klok gelijk zetten met wanneer hij hier zal staan. Hij doet dat nu al 4 jaar en kan dat eigenlijk al alleen. In het begin was het niet gemakkelijk om hem alles te leren, maar overlaatst heeft hij helemaal alleen gemolken toen wij naar een trouwfeest moesten. Hij was heel zenuwachtig en stond hier toen een uur te vroeg, maar hij heeft dat supergoed gedaan.”
Ook een zorgboerderij
Wanneer Ann je ontvangt op haar boerderij, voel je je meteen welkom. Ze heeft een brede glimlach en straalt rust uit. Net als Tom werkte ze eerst in de zorgsector, maar nu werkt ze voltijds thuis. Het koppel wilde de voldoening die zij halen uit hun werk ook delen met anderen, en besliste daarom om het Nijswolkje in te schrijven als zorgboerderij. Momenteel begeleiden ze zo meerdere jongeren en volwassenen. Zij komen tot ongeveer 15.30 uur naar de boerderij, waarna Ann ook nog tijd heeft voor haar eigen kinderen.
“We merken dat onze zorggasten echt rust vinden op ons bedrijf”, vertelt Ann. “We behandelen hen als familie en het werk dat ze hier doen geeft hun veel voldoening. Ze zijn trots op zichzelf en krijgen zo het gevoel dat ze iets betekenen. Naast het werken genieten de meesten ook van de rust die ze vinden tussen de dieren. Naast schapen hebben we ook honden, kippen en paarden.
De klusjes die de zorggasten hier doen, zijn zeer uitgebreid en hangen af van hun interesse. Ze kunnen de paarden borstelen, de stallen uitmesten, mee melken, lammetjes drinken geven, potjes yoghurt vullen, etiketten plakken, kaas coaten, enzoverder. Alles mag op hun eigen tempo. Het is fijn om te ontdekken hoe snel sommigen bijleren, hoe anderen toegeven dat iets te moeilijk is, hoe ze grenzen verleggen en genieten van hier te zijn. We verrichten hier geen wonderen, maar we kunnen hier wel kleine dromen doen uitkomen.
De naam ‘Nijswolkje’ verwijst naar de achternaam van Tom en onze kinderen, maar ook naar het ijs dat we maken. Het wolkje verwijst naar de schapenwol, maar ook naar onze droom die we hier verwezenlijkt hebben en naar de dromen van onze zorggasten die we kunnen vervullen.”
Zorggasten voelen zich zeer welkom
Één van hun zorggasten is Wout (13). Hij komt nu reeds één jaar elke dinsdag naar het Nijswolkje, nadat hij een moeilijke periode op school had ervaren. Die dag op de boerderij doorbreekt zo zijn schoolweek en dat geeft hem meer rust. Wout zit op internaat in Leuven en volgt de richting ‘land- en tuinbouw’. Hij neemt elke week 2 bussen en een trein om bij Ann en Tom te geraken.
“Ik heb dat er zeker voor over, want ik ben hier heel graag“, zegt Wout. “Ann en Tom zijn heel lieve mensen en ik voel me hier altijd welkom. Het liefst zit ik tussen de dieren. De klusjes die ik doe, zijn lammetjes drinken geven, de stallen bijstrooien en uitmesten, de schapen buiten laten... Ik help ook regelmatig bij de verwerking van de melk, maar als ik kan kiezen, werk ik het liefst buiten. Het is mijn droom om later ook een boerderij uit te baten met melkkoeien.”
Stijgend aantal zorgboerderijen in Vlaams-Brabant
Het Steunpunt Groene Zorg telt ondertussen 126 zorgboerderijen in Vlaams-Brabant. Dat werd middels een persconferentie op zorgboerderij Het Nijswolkje bekendgemaakt. De provincie voorziet ondersteuning voor de zorgboerderijen.
Het aantal zorgboerderijen in Vlaams-Brabant is meer dan verdubbeld ten opzichte van 2008, toen de teller op 59 stond. Het gaat zowel over klassieke landbouw- en tuinbouwbedrijven als over kleinere initiatieven, zoals maneges, kinderboerderijen en hobbyboeren. Nieuwe zorgboeren blijven zich aandienen. In 2021 verwelkomde het Steunpunt Groene Zorg er nog 4 nieuwe.
Het Steunpunt Groene Zorg begeleidt en ondersteunt deze zorgboerderijen en zorgt er , als tussenschakel, voor dat er een goede match is tussen zorgvrager (zorggast) en zorgboer. “Inzetten op een kwaliteitsvolle samenwerking tussen zorgboer en zorggast is voor ons prioritair”, zegt Claire Luyten, consulent van het Steunpunt Groene Zorg.
Blijvende vraag vanuit welzijn en onderwijs
Heel wat jongeren en volwassen blijven hun weg vinden naar de zorgboerderijen als actieve dagbesteding. In 2021 waren er in Vlaams-Brabant 124 aanmeldingen. “Kwetsbare personen zinvolle activiteiten aanbieden in een groene omgeving, dat is de kern van Groene Zorg”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde van land- en tuinbouw.
“In postcoronatijd is er meer dan ooit nood aan. Wat is er immers heilzamer dan de natuur? Werken met dieren of planten geeft kracht. Op de boerderij krijgt de zorggast de verantwoordelijkheid voor de verzorging van de dieren of voor het onderhoud van de planten.”
Unieke kracht
Zorgboerderijen handelen vanuit een heel specifieke setting en aanpak, een samenspel van elementen dat hen uniek maakt. Ze bieden zorg aan dicht bij huis in een heel natuurlijke, spontane
Zorggasten komen terecht in een familiale context, even weg van de klassieke hulpverlening. Ze kunnen bijvoorbeeld een praatje maken met andere gezinsleden van het bedrijf. Zorg wordt geïntegreerd in het samen-leven en het samen-werken. Zorgboerderijen staan op die manier midden in de samenleving.
Zorgboeren zijn geen hulpverleners, ze doen dit vanuit een sociaal engagement. Belangrijk is wel te weten dat de zorggasten steeds opgevolgd worden door een andere hulpverlener. Deze blijft betrokken in het traject.
Zorggasten werken nauw samen met de zorgboer, meestal 1 op 1, soms in kleine groepjes. Deze setting zorgt ervoor dat je heel gericht kunt werken en dat je sterk rekening kunt houden met de zorgnood. De aard van het werk en de begeleiding kan steeds aangepast worden, er kan heel kort op de bal gespeeld worden. Vaak is een landbouwbedrijf een heel gestructureerde omgeving met vaste taken.
En dit alles in een groene omgeving met planten en dieren. Actief bezig zijn in een landelijke omgeving met dieren en planten werkt rustgevend. Het heeft een positief effect op de gezondheid van de zorggasten.
Maatschappelijke waarde
Dit samenspel van elementen is uniek en heeft een belangrijke maatschappelijke waarde. “We dragen zorgboerderijen een warm hart toe. Wij zijn ervan overtuigd dat de landbouwsector een sociale verbindende rol heeft in de samenleving en dat hij deze moet uitspelen,” besluit gedeputeerde Tom Dehaene.
