Startpagina Actueel

Brouns: “Europese landbouwmiddelen zijn bedoeld voor boeren, niet voor Colruyt”

De middelen die we vrijmaken via Europa zijn bedoeld voor de actieve landbouwer, niet voor Colruyt of anderen. We hebben er alle baat bij om zo snel mogelijk naar een goedgekeurd GLB te gaan, want daarin staat de definitie van de actieve landbouwer. Dat stelt Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v).

Leestijd : 4 min

Vlaams minister Brouns werd op 11 januari in de commissie Landbouw aan de tand gevoeld door parlementslid Sintobin van Vlaams Belang over de massale opkoop van landbouwterreinen door retailer Colruyt.

Hoewel heel wat commissieleden zich daar zorgen over maken, is minister Brouns niet van plan om een verdere opkoop door Colruyt tegen te gaan.

Op de vraag of hij het opportuun acht om landbouwers voorkooprecht te schenken wanneer landbouwgronden te koop komen te staan, ant-woordde minister Brouns negatief.

Protest

Net vóór kerst in 2022 blokkeerden een aantal boerenorganisaties een logistiek centrum van Colruyt. “De landbouwers voerden actie omdat ze van mening zijn dat Colruyt weigert om hun de toegang tot grond te garanderen. Eind september 2020 maakte Colruyt bekend dat het een vennootschap had opgericht om zijn bestaande landbouwgronden verder te gaan exploiteren en nieuwe landbouwgronden te verwerven”, schetst Sintobin de situatie.

“Er kwamen meteen veel reacties op deze beslissing, zowel van de landbouwers als van parlementsleden. De winkelketen zou ondertussen al 175 ha landbouwgrond hebben.”

Een bijkomend probleem is volgens Sintobin dat het lijkt alsof Colruyt met zijn landbouwvennootschap ook steun uit de tweede pijler van het GLB wil opstrijken. “De landbouworganisaties vinden het onverantwoord dat een supermarktketen, naast het land ook de steun van de buren inpikt.”

Sintobin verwees in de commissie Landbouw ook naar de vorige minister van Landbouw, Hilde Crevits (cd&v). “Zij gaf aan dat ze de marktpositie van de boeren als een grote uitdaging zag en dat ze die wou verbeteren. Ook gaf zij indertijd aan dat ze het debat over niet-landbouwers die zich op de landbouwgrondenmarkt begeven, een fundamenteel en gerechtvaardigd debat vindt.”

Voorkooprecht

“Hilde Crevits vroeg zich af of we als samenleving moeten kiezen voor een vrije grondenmarkt, waar iedereen de vrijheid heeft om landbouwgrond te kopen, of dat we als overheid moeten ingrijpen en voorkooprecht moeten geven aan landbouwers wanneer landbouwgronden te koop komen”, aldus nog Sintobin.

“Wat betreft het exclusieve eigenaarschap van gronden voor landbouwers, daar ben ik het niet mee eens. Het vrije eigendomsrecht is een belangrijk fundament waarop onze samenleving gebouwd is en dat stel ik niet in vraag”, antwoordde minister Brouns.

“Waar landbouwers nood aan hebben, is niet zozeer het alleenrecht op eigendom van landbouwgronden. Waar zij nood aan hebben, is de zekerheid dat gronden die bestemd zijn als landbouwgrond, ook die functie kunnen, mogen en blijven vervullen”, stelt de minister.

Vooral nood aan langlopende overeenkomsten

“Actieve landbouwers hebben vooral nood aan duurzame en dus langdurige gebruiksovereenkomsten. Eigendom is daar natuurlijk een heel verregaande en belangrijke vorm van, maar staat niet alleen.

In de Pachtwet is trouwens ook opgenomen dat er een voorkooprecht geldt voor zittende pachters van gronden, maar hier werd dus aan gesleuteld om ook jonge landbouwers meer kansen te geven”, geeft Brouns nog mee.

Het opkopen van landbouwgronden en de toegang tot landbouwgrond is een hot item bij de leden van de commissie Landbouw. “We hebben in Vlaanderen een echt grondenbeleid nodig. Dat is er niet”, stelt Chris Steenwegen van Groen.

Hoogste bieder wint

“Vandaag wordt degene die het meeste biedt, eigenaar van de grond. En dan zijn er nog veel mogelijkheden om die landbouwgrond niet voor landbouw in te zetten. Daar zit een groot probleem, dat volgens mij veel ruimer gaat dan de case van Colruyt. Ik denk maar aan de aardappelverwerkende sector die ook massaal gronden opkoopt om daar dan via contractteelt te werken.”

Cathy Coudyser van N-VA kent naar eigen zeggen heel wat investeerders in gronden die landbouwgronden opkopen en die ook een landbouwnummer hebben, omdat ze bijvoorbeeld paarden fokken. “Paardenfokkerij is een landbouwactiviteit, maar ik denk dat we eens goed gaan moeten nadenken over die definitie van de actieve landbouwer.”

Nog extra initiatieven nemen

Tinne Rombouts van cd&v stelt dat er al heel wat instrumenten zijn die mogelijk positief kunnen beïnvloeden dat landbouwgrond effectief ter beschikking komt van actieve landbouwers. “Ik denk dat we misschien zelfs nog extra initiatieven kunnen nemen om dat te bewerkstelligen.”

Rombouts ziet een evolutie in de definitie van wat een actieve landbouwer is, ook als ze naar het GLB kijkt. “Ik denk dat dat eigenlijk ook wel voor een stuk van de baan is. Ik denk niet dat daar nog enige twijfel over kan bestaan.

Het klopt dat de landbouwer natuurlijk niet altijd de mogelijkheid heeft om alle landbouwgronden die hij bewerkt in eigendom te hebben. Dat hoeft op zich ook geen probleem te zijn, tenzij men natuurlijk via de eigendom op een andere manier zaken probeert te sturen en te organiseren en dat men probeert bepaalde evenwichten in ketens te bespelen.”

Posities in voedingsketen komen onder druk

“In die zin baart het me toch wel zorgen als een supermarktketen, die een onderdeel is van de hele voedingsketen, dan net specifiek in landbouw-gronden gaat investeren. Daarmee komen posities onder druk van mensen die moeten samenwerken en die afspraken moeten kunnen maken om tot kwaliteitsvolle voeding te komen, maar ook tot een correcte prijs voor landbouwers, waarbij ook de vrijheid van ondernemerschap moet worden gegarandeerd. Daarom maak ik mij daar toch wel zorgen over”, besluit Tinne Rombouts.

Filip Van der Linden

Lees ook in Actueel

Meer artikelen bekijken