Startpagina Akkerbouw

Inagro wil nood aan praktijkervaring inlossen met eigen agroforestryperceel

Inagro wil agroforestry voorbij de pioniersfase tillen met een nieuw onderzoeks- en demoperceel. Landbouwers hebben immers nood aan praktijkervaring en goede voorbeelden. Bij Inagro koos men voor walnoot als boomsoort.

Leestijd : 4 min

Agroforestry of boslandbouw combineert de teelt van bomen of struiken met die van een landbouwgewas of het houden van landbouwdieren op éénzelfde perceel. Het is een duurzame, klimaatrobuuste landbouwvorm en toch blijven telers voorlopig eerder terughoudend.

Praktijkimplementatie

“Inagro wil agroforestry voorbij de pioniersfase tillen en legt daarom een nieuw onderzoeks- en demoperceel aan. Het is het eerste in Vlaanderen dat zich richt op praktijkimplementatie”, vertelt de West-Vlaams gedeputeerde Bart Naeyaert. Door een bedrijfsgerichte situatie na te bootsen en samen te werken met lokale telers, onderscheidt Inagro zich van andere onderzoekspercelen.Het is ondertussen duidelijk dat Vlaanderen, en bij uitbreiding Europa, agroforestry bestempelen als een duurzame en klimaatrobuuste landbouwvorm. Dat bewijzen de Vlaamse agroforestry aanplantsubsidie en de plaats die agroforestry krijgt in de Europese Green Deal en Farm2Fork-strategie. Toch blijven telers voorlopig eerder terughoudend en hebben deze initiatieven nog niet geleid tot de verhoopte toename in het Vlaams areaal agroforestry. “Landbouwers hebben nood aan praktijkervaring en goede voorbeelden. Met het nieuwe perceel van Inagro willen we enerzijds zelf onderzoek voeren naar het potentieel van boslandbouw en anderzijds landbouwers ermee laten kennismaken via demonstraties”, vertelt gedeputeerde Bart Naeyaert.

Het uitrollen van een eigen proefperceel agroforestry laat ons toe om de lange termijn impact op de teelt, waterhuishouding, bodem, klimaat, bedrijfsvoering en bedrijfseconomie in detail te bestuderen en te becijferen. Door zelf praktijkervaring te verzamelen, kunnen we landbouwers in de toekomst bijstaan met gericht teeltadvies op vlak van agroforestry, gaat de gedeputeerde verder.

Inagro kiest voor walnoot

Bij agroforestry maken de bomen en struiken volwaardig deel uit van het verdienmodel. Ze produceren vruchten, hout, voeder... en tegelijkertijd leveren ze heel wat ecosysteemdiensten zoals meer biodiversiteit, meer koolstofopslag, minder erosie… De boomsoortkeuze is cruciaal om de investering op lange termijn terug te verdienen. Inagro koos voor walnoot (Juglans regia), een veelzijdige boomsoort die zowel op economisch als teelttechnisch vlak interessant is. Het hout en de noten (samen met de afgeleiden zoals olie en likeur) zijn hoogwaardige producten met een goede marktwaarde. Walnoten worden nog altijd hoofdzakelijk geïmporteerd vanuit Zuid-Europa en Amerika. De groeiende aandacht voor lokale productie en het toenemend aantal winterharde variëteiten bieden steeds meer kansen voor notenteelt in Vlaanderenï

Ook op teeltvlak is walnoot heel geschikt voor de toepassing in agroforestry. De meeste rassen blijven eerder laag, hebben een open kroon en komen relatief laat in blad. Dit zorgt ervoor dat de competitie voor licht met tussengewassen mogelijks beperkt blijft. Bladeren van walnoten zijn bovendien nutriëntenrijk, breken snel af en zorgen voor een natuurlijke aanrijking van nutriënten in de bodem. Inagro combineert de teelt van walnoten met akkerbouw zoals maïs, aardappelen, wintergraan of veldbonen en groenten zoals prei, wortelen, kolen of knolselder.

Op het aanplantingsplan van Inagro’s gloednieuwe agroforestry-perceel zie je dat er 5 rijen walnootbomen aangeplant worden. De linker- en rechterzijde krijgen een grasstrook van 3 m breed. Links is er ook een gemengde heg aangeplant. Die staat loodrecht op de dominante windrichting.
Op het aanplantingsplan van Inagro’s gloednieuwe agroforestry-perceel zie je dat er 5 rijen walnootbomen aangeplant worden. De linker- en rechterzijde krijgen een grasstrook van 3 m breed. Links is er ook een gemengde heg aangeplant. Die staat loodrecht op de dominante windrichting. - Beeld: Inagro

Langetermijnonderzoek als stukje van de puzzel

De aanleg van een agroforestrysysteem is een investering waarvan aangenomen wordt dat ze pas op langere termijn rendeert. De vruchtproductie van de bomen laat vanzelfsprekend enkele jaren op zich wachten en een gezondere bodem, betere waterhuishouding, verhoogde biodiversiteit... komt ook niet van vandaag op morgen. Een langetermijnopvolging is daarom de beste manier om een agroforestrysysteem naar waarde te kunnen schatten. Dat is ook wat de onderzoekers van Inagro’s team agro-ecologie zullen doen. De praktische werkbaarheid en haalbaarheid staan centraal in hun onderzoek.

Op het nieuwe agroforestryperceel doet Inagro praktijkgericht onderzoek naar…

de teelt: Jaarlijks bepaalt Inagro de opbrengst, kwaliteit en gezondheid van de tussenteelt. Omdat je in agroforestry ook de boom als teelt moet beschouwen, volgt het team agro-ecologie doorheen de jaren ook de groei, gezondheid en productiviteit van de notenbomen op.

het microklimaat: Er zijn meerdere permanente weerstations, bodem- en lichtsensoren op het perceel om de impact van de bomen op parameters zoals wind, licht, bodemvocht en -temperatuur en luchttemperatuur te becijferen.

de bodemkwaliteit: Via jaarlijkse bouwvooranalyses bekijkt Inagro de impact op een set van chemische bodemparameters, met focus op de opbouw van organische koolstof. Ook regenwormen, als indicator voor bodemkwaliteit, worden jaarlijks geteld.

de biodiversiteit: Met potvallen vangen en telt het team agro-ecologie onder andere loopkevers als natuurlijke plaagbestrijders. Daarnaast testen ze automatische detectiesystemen om insecten, vogels en vleermuizen te tellen.

de rendabiliteit: Ze maken ook een economische berekening van het volledige systeem waarbij onder andere de opbrengsten van boom en teelt, teeltkosten, arbeidskost... in rekening worden gebracht. Op die manier gaan ze na of dit teeltsysteem op perceelsniveau rendabel is op lange termijn.

De set op te volgen parameters is geen limitatieve lijst. Doorheen de jaren wil Inagro ook nieuwe inzichten implementeren, nieuwe samenwerkingen op vlak van onderzoek uitbouwen, nieuwe monitoringmethodieken uittesten en nieuwe agroforestry-modellen en tools loslaten op dit perceel. Het agroforestry-perceel maakt deel uit van de Future Farming Hub op Inagro waar systeemlandbouw centraal staat.

Het uitrollen van een eigen proefperceel agroforestry laat ons toe om de lange termijn impact op de teelt, waterhuishouding, bodem, klimaat, bedrijfsvoering en bedrijfseconomie in detail te bestuderen en te becijferen.
Het uitrollen van een eigen proefperceel agroforestry laat ons toe om de lange termijn impact op de teelt, waterhuishouding, bodem, klimaat, bedrijfsvoering en bedrijfseconomie in detail te bestuderen en te becijferen. - Foto: Inagro

Inagro

Lees ook in Akkerbouw

Meer artikelen bekijken