Vernieuwd Vlaams klimaatplan ontziet landbouw
De Vlaamse Regering bereikte op 12 mei een akkoord over de actualisatie van het Vlaams energie- en klimaatplan. Vlaams minister-president Jan Jambon kondigde aan dat Vlaanderen over 7 jaar 40% minder broeikasgassen wil uitstoten dan in 2005. De Vlaamse klimaatambitie is echter nog altijd niet voldoende om de doelstellingen van de Europese Commissie voor ons land te halen. Die lopen op tot 47%.
Het Vlaamse energie- en klimaatplan (VEKP) spreekt niet langer van rekeningrijden en de landbouw wordt grotendeels ontzien. Wél wordt de premie voor aardgascondensatieketels (30 miljoen) nog dit jaar afgeschaft en doorgeschoven naar renovatiebeleid.
Op het vlak van hernieuwbare energie wordt de ambitie voor 12% opgeschroefd. De verhoogde premies voor waterpompen worden verlengd.
In de transportsector komt er een uitbreiding van de kilometerheffing voor vrachtwagens. Tegelijk worden zero-emissievrachtwagens boven 3,5 ton vrijgesteld van de heffing.
Een kilometerheffing voor personenwagens komt er dus niet. Er komt wel een steunmechanisme voor bepaalde nieuwe of tweedehands zero-emissiewagens en voor aanbieders van deelmobiliteit.
Landbouw
In de landbouw komen er extra ingrepen. De emissies in die sector zijn gestegen in plaats van gedaald. Er is afgesproken dat het Convenant Enterische Emissie Rundvee, met daarin de geplande reductie van broeikasgassen, wordt bijgestuurd.
Op het vlak van hernieuwbare energie verscherpt de regering de ambitie met 12% tegenover 2019. Er komen geen nieuwe steunmechanismen. De extra wind- en zonne-energie moet er vooral komen door te sleutelen aan procedures en door bepaalde verplichtingen.
Het akkoord over het vernieuwd Vlaams klimaatplan kwam er na enkele weken van onderhandelen tussen de Vlaamse ministers van Omgeving (Zuhal Demir, N-VA), Landbouw (Jo Brouns, cd&v) en Mobiliteit (Lydia Peeters, Open VLD.)
De ministerraad bereikte de week voordien nog geen akkoord. Het probleem lag toen bij 0,1 megaton CO2-reductie waar nog geen maatregelen voor toegewezen waren. Er werd van Landbouw een extra inspanning verwacht maar daar was toen weinig animo voor.
Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) spreekt van een realistisch plan waarin de ambitie ook onderpind is met concreet beleid. Volgens minister Demir komt het bijgewerkte plan neer op een verstandig klimaatbeleid zonder sociaal bloedbad, met inspanningen van alle sectoren.
Commissie Leefmilieu
In de Commissie Leefmilieu van de Vlaamse Regering van 3 mei kondigde minister Zuhal Demir al aan dat het ambitie van de Vlaamse regering was om tegen 2030 de totale CO2-uitstoot met 40% te doen dalen. Ze reageerde daarmee op een tussenkomst van parlementslid Sam Van Rooy (VB). Die stelt vast dat de Vlaamse regering tijdens deze legislatuur al heel wat verregaande klimaatmaatregelen heeft genomen, de ene al wat strenger dan de andere. De Europese Unie (EU) en de Vlaamse regering hebben samen gezorgd voor een in de nabije toekomst verplichte hybride warmtepomp, voor een verbod op mazout- en gasketels, strenge renovatieverplichtingen, voor de digitale meter, voor een verbod op diesel- en benzinewagens... Volgens Van Rooy betreft het allemaal geboden en verboden die niet zelden leiden tot hogere kosten voor de burger.
Juridische gevolgen
De vraagsteller verwees in de commissievergadering naar een recent opiniestuk in De Tijd waarin minister Demir aangeeft zich grote zorgen te maken rond de juridische gevolgen van Fit for 55, de Europese Green Deal. Minister Demir vraagt zich daarbij af wat de gevolgen gaan zijn voor de kostprijs en voor de energiefactuur. “Wat gaan rechters over 10 jaar kunnen beslissen op basis van wat nu op tafel ligt? Te weinig politici stellen zich de vraag of we niet het zaadje voor stikstof bis planten”, bedenkt de minister. Het klopt volgens haar dat andere landen zoals India, China en Amerika voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de klimaatproblematiek. “Maar als we hen de les spellen, moeten we zelf ook de CO2-uitstoot reduceren”, zegt ze.
Vlaamse bezorgdheden
Wat de Green Deal en Fit for 55 betreft, zegt Demir nog altijd achter haar standpunten te staan. Haar kabinet heeft deze standpunten rechtstreeks bij de Europese Commissie verdedigd. De minister stelt echter vast dat er, ondanks de inspanningen om het Vlaamse standpunt proactief uit te dragen, niet altijd rekening wordt gehouden met de Vlaamse bezorgdheden. Een meerderheid van de lidstaten en ook een meerderheid in het Europees Parlement heeft deze voorstellen wel goedgekeurd.
Minister Demir benadrukt niet tegen het voeren van een ambitieus klimaatbeleid te zijn, wel integendeel. Ze vindt echter dat het voldoende sociaal moet zijn en dat daarvoor voldoende draagvlak moet bestaan. De minister zal nieuwe dossiers grondig laten onderzoeken.
Ambitieuzer Vlaanderen
Commissielid Staf Aerts (Groen) mengde zich in de discussie met de opmerking dat we als Vlaanderen ambitieuzer moeten kunnen zijn op het vlak van klimaat. Volgens hem zitten we nu in het staartgroepje van Europa en staan we stilaan bekend als degenen die met de voeten aan het slepen zijn.
Andries Gryffroy (N-VA) spreekt dat tegen. Hij raadt zijn mede-commissielid aan om meer contact op te nemen met zijn Brusselse en Waalse collega’s. Dan kan hij zien dat de energie- en klimaatplannen die door hen zijn opgesteld, bijlange niet zo gedetailleerd zijn als het Vlaamse klimaatplan. Uit eventueel contact met bijvoorbeeld het Europees Comité van de Regio’s of met andere organisaties van regio’s uit andere landen zou hij ook kunnen vaststellen dat we als Vlaanderen fier mogen zijn op wat we doen.
