Sproeien loont, maar met wat?

D e vervallen en de te vervallen producten kan men alvast terugvinden in de lijst. Vrij duidelijk, al kan er wel wat over Eloge verteld worden. Het product is namelijk al eens weggeweest en teruggekomen om daarna weer te verdwijnen. Nu kan Eloge nog gebruikt worden, maar het is enkel erkend in biet, wortel, prei en ui.

Uitverkocht: Linuron

Voor Linuron zal het bijna over and out zijn. Het is erkend in heel wat teelten zoals aardappel, wortel, erwten, selder en asperge. In sommige teelten kan het vervangen worden door een ander middel, in andere teelten wordt het moeilijk. Proefcentra zullen telers dus nog moeten informeren over vervangingsmiddelen.

Tot half 2016 kon men het product nog verkrijgen bij de producent en tot eind 2016 was het uitverkoop bij de handel. Gebruikers die het middel nog konden bemachtigen, mogen het nog gebruiken tot eind 2017. In aardappel is er de vervanger Proman (het oude Patoran). In wortel en selder is het nog wel mogelijk om Linuron te gebruiken tot eind van het jaar.

Moeilijkheden rond glyfosaat

Glyfosaat is ontdekt door Monsanto in 1975 en in 2000 verliep het patent. De erkenning ervan verliep op 30 juni 2016. De Europese commissie heeft het verlengd voor 18 maanden. Tallow amine, een van de hulpstoffen afkomstig uit schaap- en rundervet, is er wel uit gehaald. Er is namelijk algemeen geweten dat er minder kans is op contaminatie met uitvloeiers op plantaardige basis. Nu, alle generieke ‘Roundups’ bevatten nog wel de dierlijke hulpstoffen. De verkoop van die producten kan nog tot 22 februari 2017, en het gebruik tot diezelfde datum een jaar later, in 2018. De echte Roundups, zoals Roundup++, en andere bevatten geen tallow amine en die mogen nog 18 maand gebruikt worden startende vanaf 30 juni 2016.

Het probleem zit hem erin dat te veel organisaties zich moeien, en dat er dringend duidelijkheid moet komen wie bevoegd is. Franse, Duitse en andere wetenschappers hebben elk hun eigen kennis en elke wetenschapper is specialist in zijn domein. Bij het samenkomen om te praten over actieve stoffen is het bijgevolg moeilijk om aan een consensus te komen. Het is dus belangrijk dat er één organisatie of één lijn in komt, ook qua communicatie: als men de teksten leest is er geen duidelijkheid over het risico.

Zo werd in 2016 ook glyfosaat ontdekt in Duits bier, maar er werd niet bij verteld dat om aan de MRL te komen het nodig was om 1.200 liter te drinken.

Nieuwe herbiciden?

Een nieuw product is Pixxaro van Dow. Het kan gebruikt worden in alle zomer- en wintergranen behalve haver, tussen het 3e en laatste blad. Het product bestrijdt alle breedbladigen. Het is een nieuwe actieve stof, maar met de oude Starane erbij en de safener, is het weinig temperatuurgevoelig en kan het dus gebruikt worden in het vroege voorjaar en het najaar. Verder is het mengbaar met alles, ook met vloeibare stikstof. De erkende dosis zou 0,5 liter/ha zijn. Het zou een welkom antiresistentiemiddel zijn tegen bepaalde dicotylen, zoals kamille en klaproos.

Een andere nieuwe erkenning is vloeibare cymoxanyl , dat Cymbal Flow zal noemen. Er bestond al vloeibare mancozeb, Mastana genoemd. Daarnaast ligt de focus ook op oudere actieve stoffen omdat andere producten onder druk zijn. Pelargonzuur bijvoorbeeld wordt in Nederland en Frankrijk gebruikt voor openbare besturen. Het is een niet selectief totaal herbicide, dat ook tegen mos werkt. Een nadeel is dat het gebruikt moeten worden tegen 20 à 30 liter per ha.

In België heeft pelargonzuur en malaïnehydrazide een erkenning als Ultima pro, voor gebruik in onbeteelde terreinen, spoorwegen, sierstruiken … aan 166 liter per ha, met twee toepassingen per jaar en 2 m bufferzone. Dus dat wordt misschien een nieuw soort totaalherbicide na glyfosaat. Het kan ook zijn intrede doen voor loofdoding in aardappelen.

Voor herbiciden zitten er in de firma’s geen nieuwe moleculen aan te komen in de toekomst. De volgende 10 jaar zullen we het dus moeten doen met de middelen die we al hebben. Er zou wel een differentiatie komen in het Atlantis gamma, met vijf of zes vormen in 2018.

Nieuwe insecticiden?

Eventueel zou Movento in 2017 ook in wortel erkend worden, zodat de wortelluizen onderaan in de worteltop bestreden kunnen worden. Dupont heeft een insecticide cyntraniliprole dat gebruikt kan worden bij een invasie van koolmotjes, zoals we die gekend hebben in 2016. Het zou ook een werking hebben bij trips in prei. Dow is bezig met een broertje van spinosad, dat ook welkom is tegen koolmot.

Uitbreiding van erkenningen

Sommige erkenningen worden ook uitgebreid. Bij de fungiciden kan Prevint gebruikt worden tegen wolf in spinazie. Bij herbiciden wordt Kerb ook erkend in de na opkomst in schorseneren, in de boomkwekerij in voorjaar en in verschillende bessen, zoals kiwibes, druif, aalbes, framboos …

Isoproturon en CIPC

in granen

Het herbicide Isoproturon IP is verdwenen omdat het veelvuldig terug gevonden werd in Europese wateren, wat een probleem gaf in de drinkwaterwinning. Het zal tot 31 mei 2017 nog bruikbaar zijn, maar verkoop door handelaars is gestopt sinds eind september 2016. Chloortoluron was de beste vervanger, ook al zou dit ook een probleem geven naar waterwinning. Hoewel het gebruik van chloortoluron al verbo den is in Duitsland en Nederland, is het gebruik in België, Luxemburg en Zwitserland nog wel toegestaan.

Voor doorlevende onkruiden wordt voor middelen die erkend zijn in voor-opkomst, nu ook een erkenning gevraagd voor de na-opkomst. Hybride gerst kent nog een verdere opgang, in de selectie is hybride tarwe moeilijker.

Chloor-IPC (CIPC) wordt ook steeds gevaarlijker. Bij CIPC is op gewassen als graan en soja de MRL 0,01 mg / kg en bij aardappelen de MRL 10 mg/kg. Hoewel CIPC niet toegelaten is in granen is de oorzaak van de aanwezigheid in granen te vinden in het feit dat aardappelen samen met granen worden opgeslagen. Ook transport en het gemeenschappelijk gebruik van materieel kan een bron zijn van contaminatie. Verschillende firma’s zijn bezig met het zoeken naar vervangingsmiddelen CIPC.

Vermindering gebruik in maïs

De terbutylazinregeling blijft in België zoals die was in 2016. In Nederland en Duitsland zijn er echter nog geen beperkingen. Het blijft een must om de kleine onkruidplantjes te behandelen. Ook moet er nog aandacht zijn naar het fijner zaaibed, zodat de middelen tot hun recht komen. Rietzwenkgras is nu enkel nuttig bij erosie. In feite is terbutylazin bijna verdwenen, 60 à 70% van de herbicidenschema’s waren al zonder dit molecule en dat zal dit jaar nog minder zijn.

Ook topramezone is weg, wat een ramp is voor streken met gierstgrassen. Tenslotte kunnen Callisto, Haldis en Lumica maximum éénmaal met een dosis van 1,5 liter gebruikt worden tegen knolcyperus. Het ministerie zelf toonde echter in 2010 nog aan dat een tweede behandeling nodig is voor de bestrijding ervan.

Maïs in de toekomst

Ook de problematiek van bladluis aan het einde van de teelt was opmerkelijk. Op sommige plaatsen zag de kolf zwart van de luizen. Bij het hakselen was er dus veel bladluismigratie van maïs naar de nieuwe groene graanplantjes. De ontwikkeling van een insecticide in 2017 zou dus niet slecht zijn.

In de omliggende landen zijn er al fungiciden tegen bladziekten. In Nederland is er zelfs al een tweede molecule erkend voor bladziekten in maïs en ook in Frankrijk zijn hiervoor producten aanwezig. Het zou goed zijn mocht ook in België zo’n fungicide ontwikkeld worden.

Problemen in aardappel

Aardappelvelden waren overspoeld, zodanig dat de kiemen weer weg waren. Telers hadden ook veel last van Phytophtora. De herbicidenschema’s waren ook zo doorgeregend dat men op de eerste, tweede en derde etages van het loof nog verkleuring zag. Andere problemen waren onder andere stengelnatrot en zwartbenigheid, wat veroorzaakt wordt in de bewaring door Erwinia soorten. Ook ozon bracht schade aan de plant, wat de teler vaak verwarde met plagen.

Vydate 10 G komt terug in de bestrijding tegen aaltjes, twee jaar na het afbranden van de fabriek van Dupont, wat zijn nut zal hebben in aardappelen, wortelen, pastinaak, schorseneer en spruitkool. Deze moet toegepast worden in 6,7 kg / ha.

Na het bietenquotum

Het ledenleveringsbewijs vervangt het bietenquotum. Heeft de teler één ledenleveringsbewijs in het bezit, dan kan hij één ton bieten bij 17,5% suiker leveren aan de Suiker Unie, waarvoor hij een ledenprijs krijgt van 32,5 euro. De teler kan hiervoor ledenleveringsbewijzen aankopen, of onderling tussen telers verhandelen. Nu het bietenquotum is afgeschaft, zijn er enkel nog de aandelen. De aandelen en de basisreferentie komen samen in het ledenleveringsbewijs.

Cosun wil het bietenareaal uitbreiden met 20% en tegelijkertijd niet meer bieten telen dan het jaar ervoor. Dus er is heelwat onduidelijkheid. De jacht op aandelen van de bietentelers is geopend. Zonder aandelen zaai je geen bieten in 2017, en extra aandelen zijn nodig voor zij die hun areaal willen uitbreiden. Gevolg is dat enkel de rendabelste telers en fabrieken zullen blijven bestaan.

Door zware regen in juni was er de ziekte Aphanomyces in de bieten; een zwarte droge verrotting. Door de opvolgende droogte echter verliep de start van de rooi moeilijk. Bladziektebestrijding startte begin augustus, en werd één- of tweemaal gedaan.

Koolmot in groenten

De koolmot was een belangrijke plaag in 2016. Planten waren volledig afgegeten, spruitjes doorboord en ook de eerste zaai van spinazie was een catastrofe …

Andere problemen in 2016 waren luizen in boontjes, Septoria in selder en witziekte en wortelluis in wortelen.

Binnen het domein van de gewasbescherming gaat de evolutie momenteel razendsnel. We trachten dit in volgende bijdrages verder op te volgen en bijhorende duiding te geven.

MV