Stad Mechelen wil ook volgend jaar industriële hennep op zijn landbouwgrond
De stad Mechelen liet in juni een eigen landbouwperceel in deelgemeente Leest inzaaien met industriële hennep. “Na 3 maanden kunnen we al oogsten en hebben we 15 ton CO2 uit de lucht gehaald”, zegt schepen van Landbouw Arthur Orlians (Open Vld).
De landbouwgrond in Leest is 8.685 m² groot en was begin juni beschikbaar. De grond werd toen door een lokale landbouwer ingezaaid met industriële hennep. Op 20 september startte Jan Lambers met de oogst.
Oogsten met eenvoudige machine
Lambers van Lambers LMB uit Temse oogst de industriële hennep niet met een aangepaste maaidorser of met een machine op maat voor hennepvezels zoals een Hyler, wel met een eenvoudige maai-arm achterop een tractor zoals die gebruikt wordt voor het oogsten van graszaad of hooi. Aangepaste machines of machines op maat zijn duur en niet altijd beschikbaar.
“Deze industriële hennep wordt deels verwerkt als biomassa, op zijn geheel met vezels, scheven en bloemtoppen met zaden. In die toepassing volstaat een eenvoudige maaimachine die bijna elke landbouwer wel heeft. De oogst wordt daarna in balen verpakt zoals stro. Het oogstmoment is wel belangrijk. Nog maar 2 weken geleden sneed deze maai-arm door de stengels als door boter. Nu laten de harde en stugge vezels los, wat de machine verstopt en gaat het minder vlot”, zegt Lambers.
Standaardmachine aanpassen
Lambers bekijkt voorts of en hoe de gebruikte standaardmachine eventueel kan aangepast worden voor hennep. Met mogelijk een langere arm of steviger messen, of met verschillende balken, zodat de toppen met de zaden afzonderlijk kunnen geoogst worden.
De Mechelse hennep is een initiatief van C-Biotech en de oogst gaat naar verschillende afnemers. Een deel gaat naar IsoHemp. Deze Waalse onderneming verwerkte tot dusver uitsluitend Franse industriële hennep tot isolatieblokken voor gebouwen. “Wij hebben grote hoeveelheden scheven (cellulose) van de hennepplant nodig. Om een gemiddelde vrijstaande woning te isoleren met onze kalkhennepblokken hebben we de oogst van drie kwart van een hectare nodig. De vezels verwerken wij niet in de isolatieblokken, maar daar kan je biocomposiet van maken. We verbeteren onze verwerking nog zodat we de snijverliezen opnieuw in de productie kunnen brengen”, zegt Bart D'Haese van IsoHemp.
Cosmetica
Nog een deel van de Mechelse hennepoogst gaat naar NexGen. “Wij produceren zowat alles wat in België mag geproduceerd worden met industriële hennep, van voedingssupplementen tot cosmetische producten voor verschillende bekende winkelketens. Uit de zaden persen we een olie die de basis is voor heel wat producten. We hebben ook een lekkere thee op basis van industriële hennep, zonder het roesopwekkende thc. Met deze oogst uit Mechelen zullen we wellicht een voedende dagcrème maken”, zegt Joeri Perneel van NexGen. Hij heeft overigens een product dat helpt tegen ontstekingen aan de hoeven van paarden.
Trafiroad uit Lokeren is zopas begonnen met de productie van verkeerspalen op basis van biomassa van hennep.
Keten krijgt vorm
Met lokale verwerking tot bouwmaterialen, verkeerspalen en cosmetica begint ook aan de kant van de afnemers de keten voor industriële hennep vorm te krijgen. Hoe meer delen van de hennepplanten afzonderlijk kunnen verwerkt worden, hoe financieel interessanter het wordt voor de boer. De hennepolie kan bijvoorbeeld ook in voeding verwerkt worden. Hennep wordt in het buitenland reeds verwerkt in dashboards van Audi en in Tesla’s.
“Dat er meerdere lokale afnemers zijn, is belangrijk om nog meer landbouwers ervan te overtuigen om ook hennep op hun teeltplan te zetten, ook op kleinere percelen. Ze kunnen er reeds een vergoeding voor krijgen via één van de eco-regelingen. Nog beter zou het zijn als Vlaanderen het voorbeeld volgt van de Nederlandse provincie Brabant. Daar krijgen landbouwers van de overheid koolstofkredieten toegekend als ze hennep telen. Hennep groeit veel sneller dan bomen, wat goed is voor de CO2-captatie”, zegt managing director Frederik Verstraete van C-Biotech uit Temse. Het bedrijf is op zoek naar tijdelijke vrije landbouwpercelen om industriële hennep in te zaaien.
Scheepstouw
Tot na de Tweede Wereldoorlog was hennep een belangrijke landbouwteelt in de Kempen. Het woord ‘Kempen’ zou afgeleid zijn van kemp, een benaming voor hennep (hemp in het Engels). Toen werden de hennepvezels vooral verwerkt in scheepstouwen, omdat hennepvezels niet rotten. Tot henneptouw verdrongen werd door synthetische touw.
Goed bestand tegen droogte
“Industriële hennep absorbeert tussen de 8 en 15 ton CO₂ per ha. Deze CO₂ kan langdurig vastgelegd worden wanneer hennep als grondstof voor duurzame en circulaire goederen gebruikt wordt. Ook heeft het een positieve invloed op de bodem en de volggewassen door het diepe wortelstelsel. Dit laatste zorgt niet alleen voor een goed verluchte en gedraineerde bodem, maar maakt ook dat hennep vrij goed bestand is tegen droogte. Daarnaast heeft hennep een beperkte behoefte aan bemesting en kent het gewas weinig ziekten waardoor gewasbeschermingsmiddelen niet nodig zijn. En de bijtjes zijn erop verlekkerd”, zegt Frederik Verstraete.
“Voorheen haalden Belgische bedrijven hun hennep uit landen als Frankrijk. Maar nu zijn we zover om Mechelse hennep te oogsten voor de Belgische bouwwereld. De landbouwsector in de Mechelse regio draagt zo bij tot een klimaatvriendelijke bouwsector en toont dat natuur en landbouw niet tegenover elkaar moeten staan”, klinkt het bij schepen Arthur Orlians.
Volgend jaar op ander perceel in Mechelen
Nu de industriële hennep geoogst is, is het stuk landbouwgrond in eigendom van de stad terug vrij van gebruik. De stad zal het stuk landbouwgrond ruilen tegen een perceel in het projectgebied van Stuivenberg. Hier wil stad Mechelen een groot stadsbos realiseren aan de rand van Mechelen. Voor het hennep-project zal de stad Mechelen volgend jaar een ander perceel zoeken.
