Demir: “Proefvergunning is niet het correcte instrument om vergunning te verlengen”
Omdat het er voor tal van bestaande landbouwbedrijven lang naar uitzag dat ze geen verlenging van hun vergunning zouden kunnen krijgen, hebben de provincies Oost- en West-Vlaanderen eind vorig jaar samen 29 proefvergunningen uitgereikt, zodat die bedrijven konden blijven doorwerken. Minister Demir stelt dat de proefvergunning daarvoor niet het correcte instrument is.
De proefvergunningen van de provincies komen in het vizier door een schriftelijke vraag van parlementslid Mieke Schauvliege van Groen aan Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA).
Begin november was er nog geen nieuw decreet inzake stikstof en nog geen decreet voor de verlenging van de overgangstermijn tot 31 december 2024 dat was goedgekeurd door het Vlaams parlement. “Voor bedrijven waarvan de vergunning verviel op 31 december 2023 restte de veehouders geen andere keuze dan tijdig een individueel hernieuwingsdossier in te dienen bij de deputatie waarbij ze een verlenging van hun vergunningstermijn vroegen. De Vlaamse adviesinstanties Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten (GOP) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) stelden vast dat er geen globale oplossing is voor dergelijke bedrijven en verleenden een ongunstig advies”, duidt Schauvliege.
Provincies zochten oplossingen
“Een dergelijke weigering is een heel drastische beslissing. Een weigering dreigt juridisch ‘nieuwe’ inrichtingen te maken van vaak al heel lang bestaande én – met op dat moment wel steeds gunstige Vlaamse adviezen – vergunde bedrijven. Deze exploitaties kunnen hierdoor onvergunbaar en waardeloos geraken. Niemand weet trouwens met zekerheid welke aanpassingen die bestaande vergunde bedrijven zouden moeten doorvoeren om wel te kunnen voldoen aan de stikstofregels”, stelt Schauvliege. Daarom hebben de 2 provincies geoordeeld dat dergelijke aanvragen in aanmerking komen voor een proefvergunning.
Schauvliege vreest dat de globale stikstofbelasting in Vlaanderen niet zal afnemen door proefvergunningen af te leveren voor het verlengen van bestaande bedrijven, zonder dat de bedrijven voor een reductie van de stikstofuitstoot moeten zorgen.
Moeten een uitzondering zijn
“Het Omgevingsvergunningsdecreet creëert inderdaad de mogelijkheid om proefvergunningen af te leveren. Er werd echter bepaald dat proefvergunningen een uitzondering zijn die uitdrukkelijk en op afdoende wijze moet gemotiveerd worden. Proefvergunningen lijken ook enkel aanvaardbaar voor nieuwe vergunningen of wijzigende vergunningen. De provincies Oost- en West-Vlaanderen willen proefvergunningen systematisch toepassen voor de verlenging van bestaande vergunningen, zonder enige wijziging”, schetst Schauvliege de situatie.
Minister Demir treedt Mieke Schauvliege bij dat de proefvergunning niet het correcte instrument is voor het verlengen van vergunningen van landbouwbedrijven. “De doelstelling van een proefvergunning bestaat er in essentie in dat de vergunningverlenende overheid binnen een relatief korte termijn (maximaal 2 jaar) proefondervindelijk zou kunnen nagaan welke hinder de inrichting precies veroorzaakt en wat de weerslag is van die hinder op de mens en het leefmilieu, tenminste indien daarover onduidelijkheid of onzekerheid bestaat of indien niet onmiddellijk op zicht van de elementen van het vergunningsdossier kan worden uitgemaakt of die hinder de grenzen van het aanvaardbare zal overschrijden. De proefvergunning is tevens het geëigende instrument om de effectiviteit van bepaalde exploitatievoorwaarden ‘op het terrein’ te testen.”
Niet het correcte instrument
“Door de provincies Oost- en West-Vlaanderen wordt het instrument van de proefvergunning aangegrepen om te kijken of het bedrijf aan eventuele nieuwe beleidsregels voor stikstof kan voldoen en welke maatregelen hiervoor desgevallend moeten genomen worden. Door de provincie wordt aangehaald dat op die manier het bedrijf nog even verder in de huidige vorm kan worden geëxploiteerd en dat het bedrijf een aftoetsing kan maken aan de nieuwe stikstofregels en desgevallend een nieuwe daaraan aangepaste aanvraag kan maken zodra de nieuwe regels in voege zijn”, stelt minister Demir.
“Noch in de betrokken aanvraagdossiers, noch in de beslissingen genomen door de deputaties blijkt welke initiatieven zullen worden ondernomen om de inrichting in uitbating te laten waarbij de hinder binnen de grenzen van het aanvaardbare blijft. Er dient te worden geconcludeerd dat het instrument van de proefvergunning in deze niet het correcte instrument is om de getroffen vergunningsaanvragen op een correcte manier te beoordelen”, besluit Demir.
Inmiddels wel een regeling
Demir wijst er in haar antwoord op de schriftelijke vraag van Mieke Schauvliege ook op dat er inmiddels een regeling is voor dergelijke gevallen. “Op 14 november 2023 bereikte de Vlaamse regering een akkoord over de aanpassingen van het voorstel van decreet over de Programmatische Aanpak Stikstof van 27 juli 2023. Daarbij is ook beslist om (milieu)vergunningen met een einddatum in 2024 decretaal te verlengen tot 31 december 2024.” Die verlenging werd pas op 20 december goedgekeurd in het Vlaams parlement.
