Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan Ventilus definitief vastgesteld
De Vlaamse regering keurde op 22 maart het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Ventilus goed na advies van de Raad van State. Het advies van de Raad van State heeft niet geleid tot wijzigingen aan het GRUP tegenover de principiële vaststelling in januari.
De meeste inspraakreacties van eind vorig bevatten volgens minister Demir vagen over het compensatiebeleid. Dat flankerende beleid kreeg in januari al groen licht, met onder meer een ruimere compensatie voor wie geïmpacteerd is, het engagement van hoogspanningsbeheerder Elia om meerdere luchtlijnen in West-Vlaanderen ondergronds te brengen en een overeenkomst om de hoogspanningsinfrastructuur te integreren in de omgeving (landschapsintegratie).
Protest tegen bovengrondse aanleg
Tegen de bovengrondse aanleg van de hoogspanningsleiding bestaat veel protest, ook bij de lokale landbouwers. Eind vorig jaar gaf de provincie nog een negatief advies voor het RUP Ventilus.
De definitieve goedkeuring van het GRUP Ventilus is een cruciale stap in de procedure om de Ventilushoogspanningslijn te realiseren. Deze moet elektriciteit van de windmolenparken in de Noordzee aan land brengen en het West-Vlaamse hoogspanningsnet versterken. De lijn zal een stuk van West-Vlaanderen overspannen. Het dossier zal nu gepubliceerd worden in het Belgische Staatsblad.
In januari keurde de Vlaamse regering al een groot pakket bijkomende maatregelen goed die ze als randvoorwaarde stelde aan het GRUP. Deze hebben betrekking op verschillende domeinen: gezondheid, omgeving en compensatiebeleid van Elia voor omwoners.
In verband met gezondheid werd, in navolging van de aanbevelingen van de intendant, een wetgevend kader gemaakt voor de acute blootstelling aan magnetische velden van hoogspanningsverbindingen. Deze ligt op 100 µT en is verankerd in de VLAREM-regelgeving. Dat is strenger dan de geldende Europese ICNIRP-richtlijn, die 200 microTesla voorschrijft. Voor chronische blootstelling bedraagt de limiet 0.4 µT.
Verruimd compensatiebeleid
Het verruimde compensatiebeleid werd toen ook in een overeenkomst gegoten. Het houdt in dat bij een definitief uitvoerbare vergunning, onder andere omwonenden in de buurt van een nieuwe 380kV-luchtlijn, hoogspanningsstation of opstijgpunt recht hebben op een compensatie. Met het uitgebreide compensatiebeleid wordt tegemoetgekomen aan de randvoorwaarde die de Vlaamse regering had gesteld toen ze besliste over de doorstart van het GRUP Ventilus op 18 november 2022. Het uitgebreide compensatiebeleid werd door de CREG op 5 oktober 2023 goedgekeurd.
Voor eigenaars van woningen en bouwgronden omvat het verruimde compensatiebeleid onder meer procentuele vergoedingen in functie van de afstand tot de hoogspanningslijn en de eventuele invloed op de waarde van hun woning of grond. De verruiming van het oorspronkelijke compensatiebeleid houdt onder meer in dat de afstanden tot waar omwonenden recht hebben op een vergoeding, worden vergroot alsook de vergoedingspercentages zelf.
Voor bedrijven en landbouwbedrijven wordt beschreven onder welke voorwaarden zij een vergoeding kunnen krijgen voor het nadeel dat de commerciële activiteiten van een (landbouw)bedrijf zouden kunnen ondervinden ten gevolge van de 380 kV bovengrondse hoogspanningslijn.
Elia sloot op 9 augustus 2023 ook een protocolovereenkomst met de landbouwsector (Boerenbond en ABS). Elia vergoedt de hinder die mogelijk kan ontstaan bij het exploiteren van de landbouwgrond door aanwezigheid van de hoogspanningslijn, evenals eventuele schade toegebracht aan landbouwgrond door de uitvoering van werken voor de aanleg van de hoogspanningslijn.
Landschappelijke integratie
De hoogspanningsverbinding moet zoveel mogelijk worden ingepast in het landschap om visuele hinder te beperken. De Vlaamse regering maakte 38,5 miljoen euro vrij via het Energiefonds om lokale besturen hierbij te helpen. Deze landschappelijke integratie moet op maat gebeuren. Elia engageert zich om te onderzoeken op welke manier de visuele impact van volgende onderdelen van Ventilus op het landschap maximaal beperkt kunnen worden:
- De bouw van de nieuwe luchtlijn tussen het opstijgpunt Baliebrugge en het opstijgpunt Izegem Noord en tussen het opstijgpunt Izegem Zuid en het hoogspanningsstation in Izegem.
- De uitbreiding van het hoogspanningsstation in Izegem, meer bepaald de visuele impact op Lendelede en de groene open ruimte corridor tussen de regio Roeselare- Izegem en de regio Kortrijk.
Bestaande lijnen versneld ondergronds
De Vlaamse regering en Elia hebben eerder ook een overeenkomst gesloten om bestaande hoogspanningslijnen na de realisatie van Ventilus, versneld ondergronds te brengen en de bovengrondse lijnen vervolgens af te breken, onder voorbehoud van de noodzakelijke vergunningen en andere toelatingen.
De volgende bestaande hoogspanningslijnen worden ondergronds aangelegd en vervolgens afgebroken:
1. Moeskroen – Zwevegem (nr. 70-527, IW304)
2. Koksijde – Noordschote tussen Noordschote en Wulpen (nr. 70-552, IW209)
3. Noordschote – Ieper (nr. 70-548, IW213)
4. Ieper – Bas-Warneton (nr. 70-548, IW210)
5. Bas-Warneton – Wevelgem (nr. 70-549, IW201)
6. St-Baafs-Vijve – Desselgem (nr. 70-522, IW303)
7. Deinze – St-Baafs-Vijve (nr. 70-537, IW305)
8. Pittem-Beveren tussen Muizelaar en Beveren (nr. 70-493 en 150-168, IW215)
9. Beveren-Rumbeke-Izegem (nr. 150-274 en 150-275, IW214 en IW316)
10. Izegem-Pittem (nr. 150-192, IW317 en IW215)
