Beer in de kijker: Edi, top bij big en vleesvarken
In het huidige seizoen scoort KI Vansteenlandt uit Krombeke opnieuw met een zoon van Virgo, ditmaal Edi.
Eens in de zoveel tijd komt er een uitzonderlijk talent voorbij, zoals Pelé, Maradona of Merckx. In mijn 23-jarige carrière in het varkensstamboek is dat nu Virgo. Voor het eerst levert een stamvader 3 seizoenen na elkaar een zoon met de hoogste fokwaarden. Ditmaal verdient ook de moeder, Avici, een plek in de schijnwerpers.
Uitmuntende prestaties
Edi presteerde niet alleen uitstekend bij de vleesvarkens in de selectiemesterij. Ook als big deden deze nakomelingen het geweldig in de kraamstal. Al geruime tijd verzamelt het zeugenbedrijf, dat de biggen aan de selectiemesterij levert, data over de vitaliteit van de biggen bij geboorte en over neonatale afwijkingen, zoals zwemmers en balbreuken. Sinds 2019 worden hiervoor fokwaarden berekend die meewegen in de kraamstalindex (KSI, zie tabel).
Recent onderzoek toont aan dat VPF-fokkers de KSI-index gebruiken in hun fokkerij, wat niet alleen gunstige evoluties in deze kenmerken laat zien, maar ook een daling van de kraamstaluitval van 17% in 2019 naar 13% in 2024 (zie artikel). Dit kenmerk werd pas recent toegevoegd aan de KSI, vanwege de ontwikkeling van geavanceerde algoritmes die rekening houden met het verleggen van biggen naar pleegmoeders. Door de gunstige genetische parameters en voorspelbaarheid in onafhankelijke tests, wordt de kraamstaluitval nu zwaar ingewogen in de KSI-index.
Door een doorgedreven fokkerij op groei, vóór de introductie van de KSI, bleek deze aanvankelijk soms een uitdaging. Dankzij de snelle opname van vitaliteit en zwemmers in het fokbeleid en de beerkeuze bij stal Vermeiren, is het echter geen toeval dat Edi een topper is voor kraamstaluitval. Met een fokwaarde van 152 behoort hij tot de 3% beste van de populatie voor dit kenmerk. Zijn hoge waarden voor bigvitaliteit (163) en zwemmers (161) plaatsen hem in de 1% beste van de populatie voor deze 2 kenmerken. Uit recent onderzoek blijkt dat deze kenmerken genetisch gunstig gecorreleerd zijn met kraamstaluitval.
Moeder Avici
Edi's moeder, Avici, verdient ook aandacht. Drie seizoenen geleden was zij de moeder van Everton, een beer die uitblonk door de ultralage voederconversie bij zijn nakomelingen. Avici komt uit een sterke moederlijn. Haar nonkels Vigo en Udim waren in 2018 respectievelijk de derde en vierde in de hitlijst van de Gouden Piétrain-award. Udim had een mooi typisch exterieur en was destijds een van de aangeduide stamvaders voor het XXL-programma, een eerste georganiseerde poging om de groei in de Vlaamse Piétrainfokkerij (VPF) te stimuleren.
De vader van Avici is de beer Vaan van de Janshoek, een bloedlijn die Vermeiren introduceerde uit de Janshoek-stal van Jan Gorssen in Kaulille. Deze stal is bekend om zijn Piétrain-lijnen die uitstekend presteren in de kraamstal. Vaans vader, Siet van de Janshoek, werd in 2015 als beste getest en won toen de Gouden Piétrain-award. Het is belangrijk te vermelden dat alle dieren in Avici's afstamming afkomstig zijn uit een periode waarin de fokdoelen van VPF sterk gericht waren op maximale conformatie en karkaskwaliteit, gecombineerd met een lage voederconversie, maar iets minder op groei.
Optimal Prime voor Ensor van het Loonderhof
Een speciale vermelding verdient hier ook de beer Ensor van het Loonderhof, gefokt door Stijn Coenen uit Grootloon en in eigendom van KI Clincke in Ruiselede. Ensor behaalde de koppositie in het Optimal Prime-segment, maar moest in de FWS-index het onderspit delven tegen Edi, die afgetekend won in het Optimal-segment. Hier behaalde Coenen dan weer de tweede stek met de beer Ebdul van het Loonderhof. Zo lijkt de inhaalslag in de groei bij Stijn Coenen op voorloper Vermeiren definitief ingezet te zijn.
Dit doet hij voornamelijk met stamvaders uit de stal van Luk Vermeiren, net zoals tal van andere VPF-fokkers. De vraag is of de toekomstige fokproducten van Coenen de hegemonie van de Virgo-generatie kunnen evenaren of doorbreken. Ondanks de onderlinge concurrentie in de tweemaandelijkse wedstrijd van de selectiemesterij, blijft fokkerij in stamboekverband een teamsport! Daarbij is de genetische diversiteit, door de verschillende visies en fokomstandigheden bij de fokkers, een absolute troef.
