FAVV-controles bij voedingsbedrijven leveren grotendeels positieve resultaten op
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) heeft het afgelopen jaar ruim 106.000 controles uitgevoerd bij zowat 56.000 bedrijven in de hele voedselketen, waaronder landbouwbedrijven en slachthuizen. In 85% van de gevallen leverde die controle een gunstig resultaat op, een gelijkaardig resultaat als in 2022, blijkt dinsdag 2 juli uit het jaarverslag.
Bij een ongunstig rapport kan het FAVV verschillende maatregelen nemen, zoals een waarschuwing (15.728), een proces-verbaal (10.044) of een inbeslagname (2.174). Wanneer de gezondheid van de consument in gedrang komt, kan het FAVV ook een tijdelijke sluiting van het bedrijf opleggen. Dat gebeurde in 2023 399 keer.
Daarnaast nam het FAVV ook stalen van levensmiddelen op de Belgische voedingsmarkt. Van de 64.648 stalen die werden geanalyseerd in een labo, bleek 98% te voldoen aan de normen. “Een getal dat wijs op een hoog niveau van voedselveiligheid in ons land”, aldus het FAVV.
Horeca en retail
Het agentschap deed afgelopen jaar ook 22.552 controles bij ruim 21.000 bedrijven in de distributiesector (horeca, supermarkten, bakkers, slagers, viswinkels en grootkeukens), met een positief resultaat in 69,3% van de gevallen. De voornaamste aandachtspunten in deze sector zijn het kunnen geven van de juiste allergeneninformatie aan de consument en handhygiëne, zoals het ontbreken van voldoende handenwasbakken, contactloze kranen en hygiënisch was- en droogmiddel.
Uit het jaarverslag blijkt verder dat de Belgische voedingsbedrijven vorig jaar 254 producten terugriepen van bij de consumenten. Dat gebeurde in ruim 8 op de 10 keer door een chemisch of microbiologisch risico. Verder werden ook 85 waarschuwingen uitgestuurd, voornamelijk door het ontbreken van allergenen op het etiket.
Barometers
De zogenaamde voedselveiligheidsbarometer, die jaarlijks de evolutie van de algemene toestand van de voedselveiligheid in België weergeeft, steeg in 2023 met 2,2%. Dat komt vooral omdat minder personen werden getroffen door een mogelijke voedselvergiftiging, een afname van het aantal gevallen van salmonellose en het minder aantreffen van de bacterie campylobacter in karkassen en versneden vlees.
“Het percentage positieve controles leert ons dat de beroepssectoren zich goed bewust zijn van het belang van de naleving van de voedselveiligheidsregels. Dankzij deze collectieve inspanning kunnen we hoge standaarden in stand houden die het vertrouwen van de consument garanderen”, stelt David Clarinval (MR), federaal minister van Landbouw.
Met de dierengezondheidsbarometer kan een beeld van de evolutie van de algemene toestand van de gezondheid van nutsdieren verkregen worden. De barometer steeg in 2023 met 4,3%, voornamelijk door een daling van antimicrobiële resistentie bij E. coli-indicatorkiemen, een daling van het gebruik van antibiotica in dierlijke productie en een daling van de sterfte bij vleeskalveren. In vergelijking met 2010 is er wel nog een lichte negatieve tendens van 5,4% te zien, door een toename van het aantal meldingen van aangifteplichtige dierenziekten. De plantengezondheidsbarometer bleef grotendeels stabiel in 2023.
Export naar China
Het FAVV wijst in haar jaarverslag nog op enkele verdiensten van het agentschap in 2023. Zo werd in juni 2023 tijdens een ontmoeting tussen China en België het exportprotocol voor witloof ondertekend. In januari 2024 kwamen België en China tot een akkoord om de export van Belgisch varkensvlees naar China terug te starten. Over de export van appels, prei en knolselderij naar China onderhandelt het FAVV momenteel.
Exportvereisten van bepaalde landen zijn soms streng. Buitenlandse inspectieteams lichten daarom Belgische producenten die willen exporteren, grondig door. Het FAVV ontving vorig jaar 10 delegaties en hielp bij 8 bedrijfsinspecties. “Op die manier werd in 2023 nieuwe uitvoer mogelijk van 26 verschillende product-landcombinaties”, zegt het FAVV.
PFAS
In januari 2023 werden ook de Europese normen voor PFAS in heel wat levensmiddelen ingevoerd. In totaal nam het FAVV dat jaar 370 stalen van vlees, melk, eieren, lever, vis en schelp- en schaaldieren. Een deel van deze stalen werd steeksproefsgewijs genomen in de voedselketen, maar er werden ook stalen genomen bij landbouwbedrijven in risicozones.
Slechts 4 stalen bleken niet te voldoen aan de nieuwe normen. Op basis van deze vaststelling werd bijvorbeeld een veehouderij in Stabroek geblokkeerd. Dit bedrijf mag niet langer vlees leveren zonder strenge controles op PFAS. “Bedrijven - inclusief landbouwers - zijn zelf verantwoordelijk voor de producten die zij in de handel brengen. Zij moeten er dus op toezien dat de producten veilig zijn en het FAVV ziet hier strikt op toe”, aldus het FAVV.
Memorandum Pesticiden
Het FAVV en verschillende sectororganisaties tekenden ook een Memorandum over beter beheer van pesticiden. Gewasbeschermingsmiddelen zijn dan wel nuttig in het kader van voedselzekerheid omdat ze plantenziekten en insecten bestrijden, maar incidenten zorgden in het verleden voor een grote impact op de landbouwsector en de voedselketen.
De inhoud van het Memorandum moet zowel landbouwers als consumenten beter beschermen. “Pesticiden zijn immers onschadelijk voor mens en milieu als ze volgens goede landbouwpraktijken gebruikt worden”, aldus het FAVV.
2023 was een jaar met flink wat uitdagingen, zoals de gevolgen van mondiale uitdagingen door de oorlog in Oekraïne, de nieuwe PFAS-normen en de gevolgen van Brexit. “Desondanks is het jaar 2023 zonder grote incidenten verlopen. Daarnaast waren we in staat om ook andere dossiers tot een goed einde te brengen zoals de export van varkensvlees naar China”, besluit Herman Dirickx, Gedelegeerd Bestuurder van het FAVV.
