Melkdip door blauwtong wordt gecompenseerd door Oost-Europese landen

De Amerikaanse presidentsverkiezingen hebben nu al grote geopolitieke gevolgen. “Biden lijkt bij het einde van zijn ambtstermijn nog snel Oekraïne te hulp te willen schieten vooraleer Trump vanaf de tweede helft van januari het conflict mogelijk snel wil proberen te bevriezen”, stelt Raf Beyers. “Oekraïne vroeg er al lang naar, en de toestemming om Amerikaanse langeafstandswapens te gebruiken op Russisch grondgebied is gekomen. Dat er intussen ook Noord-Koreaanse soldaten mee aan Russische zijde aan het vechten zijn, heeft zeker ook invloed op een mogelijke escalatie van het conflict. Biden wil Oekraïne een betere onderhandelingspositie geven voor de toekomst en wil tegelijk ook de Noord-Koreanen afschrikken om nog meer troepen te sturen.” Intussen blijft het opbod verdergaan, vindt Beyers. “Poetin versoepelde intussen de regels voor het gebruik van nucleaire wapens en vervolgens besliste de Verenigde Staten (VS) om antipersoonsmijnen te leveren, en vervolgens ging het gerucht dat er een grote aanval op Kiev op til is...

Intussen is de verkiezing van Trump, samen met de economische malaise in de eurozone, verantwoordelijk voor de laagste EUR/USD-koers van dit jaar, namelijk 1,04. De Duitse economie groeit het derde kwartaal maar met 0,1%, wat zeer teleurstellend is. Ook de inkoopmanagersindices van de hele eurozone zijn zowel voor de dienstensector als de industrie aan het dalen. Voor de Europese export is de zwakke euro goed nieuws, maar voor onze import in dollar is het slecht nieuws.

De Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling van 19 november liet een rustige prijsstijging zien van 1,9%, wat de stevige stijging (+4,8%) van de vorige veiling van 5 november dus bevestigt.

Melkaanvoer uit Oost-Europa compenseert dip door blauwtong

De EU27-melkaanvoer over september komt met +0,1% ongeveer gelijk uit als vorig jaar. Beyers: “De melkaanvoer in Noordwest-Europa, die onder meer lager is door blauwtong, wordt daardoor alweer gecompenseerd door de aanvoer in Oost-Europa. Zo produceerden Duitsland (-1,8%), Nederland (-2,6%), Denemarken (-1,2%) en België (-1,3%) duidelijk minder melk, maar dat werd dus nog maar eens opgevangen door Polen (+2,6%), Hongarije (+5,3%), Roemenië (+1,8%) en ook Frankrijk (+3,2%).”

De EU28 komt op 0,23% meer melk. Dat komt omdat het Verenigd Koninkrijk (VK) over september 1,7% meer melk heeft. De voorbije weken molk men in het VK zelfs +4 en +5% tegenover vorig jaar in dezelfde weken. In milk solids melkt men in de EU28 +1,2% over september. “De goedkopere voedergrondstoffen, in combinatie met een aantrekkelijke melkprijs, doen melkhouders dus wel stevig voederen.”

De melkproductie in Nieuw-Zeeland voor oktober lag ruim boven die van vorig jaar, met een stijging van 2,1%. Seizoensgebonden is oktober de grootste maand voor het ophalen van melk in Nieuw-Zeeland. Deze maand vertegenwoordigt doorgaans ongeveer 14% van de jaarlijkse inzamelingen. In milk solids steeg de Nieuw-Zeelandse melkaanvoer over oktober zelfs met 2,8%. De 2 belangrijkste Nieuw-Zeelandse melkproductiefactoren – grasgroei en melkprijs – zijn allebei zeer goed en liggen boven het langjarige gemiddelde. Dat verklaart deze productietoename sinds het begin van dit melkseizoen.

Boterprijs trekt terug aan

De Europese boterindex koerste in week 47 naar 7.920 euro/ton. “De prijs zit daarmee nog niet op het niveau boven 8.000 euro dat we de tweede helft van september hebben gezien. De boterprijs is sinds de laatste notering van oktober wel terug met 4% gestegen. De roomprijs blijft ook historisch hoge toppen scheren, wat het recent terug aantrekken van de boterprijs kan verklaren. Men schat de productie van boter en vochtvrij melkvet (AMF, anhydrous milk fat) in de EU27 over september ongeveer 2.000 ton lager dan vorig jaar en de export daalde slechts met 0,1%. Dat is wel straf met die hoge melkvetprijs in Europa tegenover de rest van de wereld”, vindt Raf Beyers. “De binnenlandse consumptie in Europa staat wel licht onder druk met een daling van 0,8%. Deze feiten samen maakt dat men over september de melkvetvoorraad in Europa 30,2% lager inschat dan vorig jaar.”

Op de GDT van 19 november ging boter na de vorige stevige prijsstijging maar 0,5% omhoog. Het AMF deed het met +1% iets beter. Omdat de wisselkoers in het voordeel van de euro speelt, stijgt de prijs in euro wel steviger met +3,5% voor de boter naar 6.641euro/ton en het AMF zelfs met +4,1% naar 7.223 euro/ton. De enige boter die internationaal achterblijft in prijs is de Amerikaanse, waar men op 5.600 euro/ton zit. De botervoorraad in de VS is dan ook hoger dan de voorgaande 2 jaren op hetzelfde moment.

Europese SMP-prijs in stijgende lijn

De Europese mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder)-index steeg de voorbije weken. Sinds eind oktober zien we +5% naar een index van 2.598 euro/ton.

“Daarmee zit de Europese SMP terug dicht bij het voorbije voorlopige hoogtepunt van meer dan 2.600 euro dat we nog half september zagen. Eigenlijk is het heel logisch dat de Europese SMP aantrekt. De SMP op de GDT met 2.731 euro/ton en de SMP in de VS met 2.840 euro/ton zijn immers een stuk beter geprijsd. Op de GDT is dit te danken aan de stijging van de SMP-prijs in dollars (+0,9%), maar in euro is dat zelfs +4,4%. In de VS is de SMP in de voorbije maanden stevig gestegen vanwege de vogelgriep die de melkkoeien teistert in California. Deze belangrijke melkstaat produceert ook heel wat SMP, waardoor dit de verklaring is voor de stevige prijsstijging in de VS voor de eerstkomende maanden. De Europese exportpositie voor SMP is door de zwakke euro ook beter dan de VS met zijn dure dollar, wat doet denken dat de Europese SMP ook de komende weken nog omhoog kan”, analyseert Raf Beyers de situatie.

Dalende kaasprijzen

Ondanks het aantrekken van de Europese SMP-prijs en boterprijzen de voorbije weken, zien we dat niet bij de Europese kaasprijzen, die eerder licht dalen dan aantrekken. Cheddar doet nu 4.910 euro/ton, terwijl dit begin oktober nog 5.211 euro was. Gouda kost nu 4.536 euro/ton. Dit is een stuk lager dan de 4.883 euro die we ook begin oktober nog noteerden. Mozzarella heeft van de kazen het moeilijkst, met nu nog 4.259 euro/ton, wat nog een stuk minder is dan de 4.825 euro van anderhalve maand geleden.

Anne Vandenbosch