Boomwortels blijven groeien in de winter
Boomwortels blijven, in tegenstelling tot oude aannames, wel gewoon groeien tijdens de winterperiode. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek waar de Universiteit Antwerpen aan meewerkte.
“Als de temperaturen dalen, stoppen de stam en de houtachtige wortels van bomen met groeien. Dat was wat iedereen veronderstelde, schrijft de UAntwerpen op 9 januari in een persbericht. “Onderzoek heeft nu aangetoond dat hout onder de grond ook in de winter actief blijft.”
De wortels van een boom zijn vaak net zo wijdverspreid als de takken en bladeren boven de grond. Ze zijn essentieel voor de voeding, de opslag voor reservestoffen, wateropname en de verankering van de boom. Ondanks het belang ervan is de wetenschappelijke kennis over de groei van wortels beperkt.
Er werd lang aangenomen dat zowel de wortels als de stam stoppen met groeien in de herfst omdat het weer dan te koud wordt. Nieuw onderzoek weerlegt die aanname door aan te tonen dat houtachtige wortels blijven groeien tijdens de koudere maanden, zelfs wanneer de boomstam daar al mee gestopt is.
Veranderend begrip
“In ons onderzoek hebben we ons gericht op de belangrijkste boomsoorten die voorkomen in de bossen van West-Europa”, zegt Lorène Marchand (UAntwerpen). De onderzoekers verzamelden 2 jaar lang wortels en kernen in de stam van volwassen beuken en berken in de bossen rond Brasschaat. Daarnaast voerde men een experiment uit met jonge bomen, gekweekt in potten in Brasschaat, Barcelona en Oslo. In totaal werden 330 bomen bestudeerd en meer dan 1.000 wortelstalen verzameld.
“We deden een verrassende ontdekking”, gaat Marchand verder. “Zoals verwacht stopte het hout in de stam met groeien in de herfst wanneer de bladeren vallen, maar het hout in de wortels ging – langzaam maar gestaag – de hele winter door met groeien, tot aan de volgende lente, wanneer de nieuwe blaadjes zich ontwikkelden.”
Het groeipatroon in de wortels hangt dus niet af van de locatie. De onderzoekers zagen vergelijkbare resultaten bij jonge bomen die in de herfst werden onderzocht in Spanje, België en Noorwegen, ook al waren de temperaturen verschillend. Die ontdekking zou alvast het begrip veranderen van hoe bomen groeien en hun koolstofreserves beheren.
Boomgaarden en agroforestry
De onderzoekers zijn in de eerste plaats bezig met fundamenteel onderzoek naar bosecosystemen. Toch zijn er volgens Matteo Campioli, die het onderzoek van Marchand begeleidde, een aantal interessante conclusies uit het onderzoek te trekken voor boeren bezig met boomgaarden en agroforestry. “Zo is het interessant te beseffen dat praktijken tijdens de herfst en winter die koolstofreserves negatief beïnvloeden voor bovengrondse groei, ook een negatieve invloed hebben op de ondergrondse wintergroei.”
Daarbij wijst Campioli op het belang bladeren die tijdens de herfst van kleur veranderen. “De nodige koolstofreserves voor wintergroei komen uit bladeren tijdens deze verkleuring. Elke praktijk die een invloed heeft op dit proces – met een vermindering van de reallocatie van voedingsstoffen uit bladeren naar hout – heeft daarom misschien een negatieve invloed op de wintergroei.”
