VN zet in 2025 coöperatieve samenwerking in de kijker
Wist je dat er wereldwijd ongeveer 3 miljoen coöperaties zijn, die samen minstens 1,2 miljard leden vertegenwoordigen? Hoog tijd dus om deze unieke vorm van samenwerking extra aandacht te geven.
De Verenigde Naties (VN) bepalen jaarlijks een thema waaraan wereldwijd extra aandacht wordt besteed. Op 19 juni 2024 riep de Algemene Vergadering van de VN 2025 uit tot het ‘Internationale Jaar van de Coöperaties’ (#IYC2025). Hiermee benadrukt de organisatie de cruciale rol die coöperaties spelen in een duurzame ontwikkeling.
Met de themaslogan ‘Coöperaties bouwen een betere wereld’ benadrukt de VN de wereldwijde impact van coöperaties. Ze positioneert die als essentiële oplossingen voor de actuele mondiale uitdagingen. De slogan benadrukt de bijdragen van coöperaties aan duurzame ontwikkeling op sociaal, economisch en ecologisch vlak. Hij duidt ook hoe coöperaties belangrijke drijvende krachten zijn bij het behalen van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de VN tegen 2030. Het thema benadrukt verder het unieke vermogen van coöperaties om inclusieve groei te be-vorderen en om de veerkracht van de gemeenschap te versterken.
Ook in de land- en tuinbouwsector kennen we al lang heel wat coöperaties in ons land. Aan het einde van de 19de eeuw verenigden land- en tuinbouwers – die door hun specifieke marktomstandigheden zwakker in de markt stonden – zich in ondernemingscoöperaties om een betere prijs te verkrijgen. Denk daarbij aan de zuivelcoöperaties van melkveehouders, of de groente- en fruitveilingen, waar de telers de aandeelhouders zijn. Deze hebben in ons land nog steeds een heel sterke positie. Maar denk ook aan coöperatieve spaar- en kredietkassen, die indertijd (toen ook Raiffeisenkassen genoemd) vanuit landbouwbewegingen werden opgericht.
De Internationale Coöperatieve Alliantie (ICA) omschrijft een coöperatie als ‘een autonome organisatie van personen die zich vrijwillig verenigen om hun gemeenschappelijke economische, sociale of culturele behoeften en ambities te behartigen door middel van een onderneming waarvan ze samen eigenaar zijn en die ze democratisch controleren’. Dat zijn veel balletjes om in de lucht te houden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een coöperatieve onderneming meestal bestuurd wordt door een beslagen directiecomité. Niet alleen moet de onderneming dagelijks vlotjes ‘draaien’, ook de toekomstige doelstellingen – onder meer in het kader van de duurzaamheid, zoals het IYC belicht – moeten worden behaald. En last but not least moet een coöperatie ook de gemeenschappelijke behoefte(n) van haar vennoten/eigenaars vervullen.
