Milieuorganisaties laken negatieve impact EU landbouwvisie op natuur
Meer van hetzelfde in plaats van de radicale ommezwaai die de Strategische Dialoog vorig jaar beloofde. Dat vinden milieuorganisaties van de Europese Landbouwvisie die de Commissie op 19 februari voorstelde. “De Commissie hanteert een tunnelvisie over landbouwbeleid”
De nieuwe landbouwplannen van de Europese Commissie tasten de natuur aan en belonen rijke grootgrondbezitters. Dat zei Greenpeace EU woensdag op 19 februari.
Marco Contiero, die voor Greenpeace EU het landbouwbeleid opvolgt, laakt dat de Commissie een tunnelvisie hanteert over het landbouwbeleid. “Het EU-landbouwbeleid betaalt enorme hoeveelheden publiek geld aan een landbouwmodel dat de natuur schaadt, miljardair-landeigenaars beloont, kleine boerderijen failliet laat gaan en plattelandsgemeenschappen uitholt”, zegt hij. “Als er niets verandert zal de kwetsbaarheid van de Europese landbouw voor klimaat- en milieuproblemen toenemen, waardoor de bestaansmiddelen van boeren en hun capaciteit om voedsel te verbouwen nog meer in gevaar komt.”
Visie mist visie
Koepelorganisatie European Environmental Bureau (EEB) vindt dat de ‘Vision for Agriculture and Food’ niet voldoende rekening heeft gehouden met de voorstellen die de Strategische Dialoog vorig jaar maakte. De organisatie noemt de Visie dan ook zwak en teleurstellend.
“Na met succes alle onderdelen van het agrovoedselsysteem naar een historische en betekenisvolle consensus over de toekomst van de landbouw in Europa te hebben geleid, hebben ambtenaren vandaag slechts babystapjes in de goede richting gezet”, zegt Célia Nyssens-James van de EEB. “Hun visie mist visie. De aangekondigde plannen blijven ver achter bij de moedige maatregelen die unaniem zijn overeengekomen en die nodig zijn om het soort duurzame en klimaatbestendige landbouw te ondersteunen dat Europa zo hard nodig heeft.”
Birdlife Europe stelt eveneens dat de Visie van Eurocommissaris voor Landbouw en Voeding Christophe Hansen grotendeels de status quo handhaaft. “Er worden geen concrete beleidsmaatregelen voorgesteld om de aanhoudende klimaat-, biodiversiteits- en sociale crises aan te paakken, bedreigingen die zowel de bestaansmiddelen van miljoenen boeren als de voedselzekerheid van de EU op lange termijn in gevaar brengen.”
Inkomenssteun
Greenpeace EU en Birdlife Europe hekelen onder meer dat de Commissie onvoldoende duidelijk maakt dat de landbouwsubsidies naar de boeren moeten gaan die ze het meest nodig hebben. De hervorming van de oppervlaktegebonden inkomenssteunbetalingen blijft bij een timide poging, aldus EEB.
“Die hebben de jarenlange industrialisering van de landbouw gestimuleerd. De aanbevelingen van de consensus werden niet opgevolgd. Die drongen erop aan dat de landbouwfondsen ‘inkomenssteun moeten bieden aan bepaalde actieve landbouwers, maar op een veel gerichtere manier’”.
Een meer verregaande verschuiving van inkomenssteun van de grootste en rijkste boerderijen zou volgens EEB in een vorige versie van de Visie gestaan hebben, maar werd in de definitieve tekst geschrapt.
Milieu en klimaat
De milieuorganisaties wijzen op een verdere deregulering van de milieunormen die landbouwbedrijven moeten naleven om subsidies te krijgen, in de naam van vereenvoudiging. “Met minder bindende regels zullen de EU-landen minder geneigd zijn om duurzame landbouw te bevorderen, zoals het geval was na de vereenvoudiging van het GLB in 2024”, meent Birdlife Europe.
Ook stelt de Commissie geen concrete plannen voor om broeikasgasemissies van de sector te verminderen en is er geen sprake van een eerlijk transitiefonds of een natuurherstelfonds.
De Strategische Dialoog ijverde vorig jaar nochtans voor de oprichting van deze fondsen, om in tijden van klimaatverandering de transitie naar een duurzame landbouw te financieren. “Een groter potje voor milieubetalingen aan landbouwbedrijven ontbreekt, ondanks een prominente erkenning dat de landbouw de planetaire grenzen moet respecteren en moet bijdragen aan klimaatactie”, aldus de EEB.
“Verder ontbreken plannen om vlees- en zuivelrijke diëten, die schadelijk zijn voor het milieu en de menselijke gezondheid, aan te pakken”, stelt de EEB.
“Wetenschappelijk bewijs heeft keer op keer bewezen dat het verminderen van vleesconsumptie de klimaatcrisis kan bestrijden, vervuiling kan verminderen en de gezondheid kan verbeteren”, aldus Birdlife Europe. “Maar de visie van Hansen gaat niet in op de gevolgen van de veehouderij voor het milieu en de gezondheid. In plaats daarvan wordt het toegejuicht en wordt er geen concreet plan geboden voor een dieetverandering.”
Een al lang bestaande toezegging om de export van gevaarlijke pesticiden die in de EU al verboden zijn te stoppen, werd laat in het proces uit de Visie van de Commissie geschrapt, schrijft de EEB nog in zijn persbericht over de landbouwplannen.
Strategische autonomie
De EEB is wel een voorstander van de belofte om de EU minder afhankelijk te maken van buitenlandse kunstmest en diervoeder. “Die zorgen voor grote lucht- en waterverontreinigingsproblemen in Europa. Dit opent de deur naar beleid om diëten te verbeteren en ecologische landbouwtechnieken te stimuleren die meer strategische autonomie opleveren.” De verbintenis om dierenwelzijnregulering te verbeteren en ‘wrede kooien’ uit te faseren, kan de koepelorganisatie ook wel smaken.
De EEB zit net zoals landbouworganisaties Copa-Cogeca en Ceja op de pas opgerichte ‘European Board on Agriculture and Food’, waar het landbouwbeleid van de EU doorgesproken wordt. De organisatie belooft daar te pleiten voor een volle implementatie van de uitkomst van de Strategische Dialoog.
