EU-lidstaten verbieden PFAS-pesticide flufenacet
EU-lidstaten hebben op 12 maart het voorstel van de Europese Commissie aangenomen om het PFAS-gewasbeschermingsmiddel flufenacet te verbieden. Pesticide Action Network (PAN) Europe juicht deze beslissing toe, maar eist actie tegen gelijkaardige PFAS-houdende pesticiden.
Flufenacet is een per- en polyfluoralkylstof (PFAS) gewasbeschermingsmiddel dat Vlaamse akkerbouwers toepassen op wintergranen, maïs en aardappelen.
Het is ook een hormoonontregelaar die de ontwikkeling van de hersenen negatief kan beïnvloeden, waardoor zwangere vrouwen en pasgeborenen onnodig risico lopen, zegt PAN Europe. “De stof breekt ook af in trifluorazijnzuur (TFA), een zeer persistente en zeer mobiele PFAS-verontreiniging die de Europese watersystemen is binnengedrongen, waaronder enkele van de meest ongerepte natuurlijke waterbronnen.” In november 2024 is in een onderzoek TFA aangetroffen in drinkwaterbekkens in heel Vlaanderen, met concentraties in West-Vlaanderen
“We verwelkomen deze beslissing als een belangrijke stap in de bescherming van de volksgezondheid en het milieu tegen PFAS”, zegt Salomé Roynel, beleidsmedewerker bij PAN Europe. “Dit is een belangrijke eerste stap. Flufenacet is één van de meest gebruikte PFAS-pesticiden en TFA-uitstoters in onze waterbronnen. Het wordt op grote schaal gebruikt in de graanteelt. We hebben nu dringend een verbod nodig op alle PFAS bestrijdingsmiddelen om vervanging door even problematische stoffen te voorkomen.”
In Frankrijk heeft Bayer al een plan aangekondigd om flufenacet te vervangen door een nieuwe mix van herbiciden die diflufenican bevatten, het op één na meest verkochte PFAS-bestrijdingsmiddel.
Flutolanil
Flufenacet is sinds 2004 voor meer dan 20 jaar goedgekeurd, volgens PAN Europe vanwege herhaaldelijke verlengingen en vertragingen door de pesticidenindustrie om veiligheidsgegevens te verstrekken. Het wordt voornamelijk gebruikt als een herbicide op wintergewassen zoals tarwe, gerst en rogge en is momenteel toegelaten in 25 lidstaten, waaronder België. Onlangs stuurden 49 NGO's een brief naar de Commissie waarin ze aandrongen op een verbod.
Voor een ander PFAS-bestrijdingsmiddel en TFA-uitstoter, flutolanil, zijn de discussies vastgelopen. Het voorstel van de Commissie om het gebruik van flutolanil niet te verlengen omdat het waterbronnen zou kunnen vervuilen met TFA, werd niet op tafel gelegd voor een stemming. “De Commissie erkent dat TFA giftig is voor de voortplanting en daarom voldoet de verlenging van flutolanil niet aan de wettelijke vereisten van de EU-wetgeving”, aldus PAN Europe.
“We betreuren het dat de besprekingen over flutolanil zijn vastgelopen door een gebrek aan steun van de lidstaten. Alle PFAS-pesticiden moeten worden verboden om de bescherming van waterbronnen en de gezondheid van EU-burgers te waarborgen”, voegde Roynel toe.
Vorige week schreven 50 leden van het Europees Parlement naar de Europese Commissie om hun steun uit te spreken voor het verbod van zowel flufenacet als flutolanil en drongen er bij de Commissie op aan om verdere actie te ondernemen om tot een volledig verbod van PFAS-bestrijdingsmiddelen te komen.
