Internationale handelsconflicten beïnvloeden vooral de SMP-markt
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep met ons opnieuw de financiële situatie in de wereld en de evoluties op de internationale zuivelmarkten in weken 9 tot 12. Het verbaast weinigen dat de handelsconflicten de zuivelmarkten beïnvloeden.
De Europese financiële markten zijn sterk aan het jaar begonnen, met stijgingen tot 10%. “Ze hadden dan ook nog een achterstand tegenover de markten in de Verenigde Staten (VS)” stelt Raf Beyers. Hij overloopt de recente evoluties: “De markten in de VS hebben duidelijk veel last door de handelsoorlog van Trump. Ze daalden sinds Nieuwjaar met ongeveer 4%. De geopolitieke spanningen zijn te snijden sinds de inauguratie van Trump einde januari. Dat er zelfs een robbertje geopolitieke spanning live op televisie werd uitgevochten tart bij sommigen alle verbeelding. De VS zoekt meer en meer toenadering tot Rusland, met Oekraïne en zijn grondstoffen als pasmunt. De Europese leiders reageerden als in een kramp geschoten en de uitspraken en afspraken rond miljardeninvesteringen in defensie vliegen de deur uit. Ondertussen lijkt Trump meer en meer Europa links te willen laten liggen. Het is een dieptepunt voor de westerse alliantie die is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Hoewel Trump doelde op een snel vredesakkoord in Oekraïne, lijkt Poetin daar heel wat minder graten in te zien.”
Onrustige markten
Deze spannende geopolitieke situatie, in combinatie met de ontketende handelsoorlog, maakt de markten onrustig en doet de olieprijs dalen naar het laagste punt sinds vorig jaar september. De zorgen rond schade voor de Amerikaanse economie doen de EUR/USD-koers stijgen naar het hoogste punt sinds oktober 2024, nog voor de verkiezing van Trump begin november. Ook de Federal Reserve (FED) liet bij het laatste rentebesluit, waarbij de rente gelijk bleef, horen dat ze onzeker zijn over de economische vooruitzichten. Ze verwachten nog wel 2 renteverlagingen te doen dit jaar.
De Global Dairy Trade (GDT)-zuivelindex kende op 4 maart een lichte daling van 0,5% en noteerde op 18 maart dezelfde notering als 2 weken voordien.
Nederland melkt minder
De melkaanvoerresultaten van de eerste maand van 2025 zijn bij de meeste landen en regio’s binnen, behalve in Europa. In januari melken de belangrijkste exportlanden en -regio’s 1,1% meer dan vorig jaar bij de start van het jaar. Beyers: “De melkproductie in de VS toont een lichte toename van 0,1% ten opzichte van januari 2024. Zowel het vet- als het eiwitgehalte lagen ruim boven vorig jaar, waardoor in milk solids de productie met een stevige 2,2% steeg. De United States Department of Agriculture (USDA) heeft de melkproductie in het vierde kwartaal en de omvang van de melkveestapel naar boven bijgesteld. Ze schatten dat Amerikaanse boeren tussen december en januari nog eens 10.000 stuks aan de kudde hebben toegevoegd. De trend op middellange termijn is duidelijk in de richting van uitbreiding en een sterkere melkproductie. Het enige dat de zaken tegenhoudt, is Californië. Daar heeft men nog altijd en langer dan verwacht last van de vogelgriepuitbraak bij hun melkvee.”
De productie milk solids in Nieuw-Zeeland steeg in januari met 5,0% ten opzichte van vorig jaar. De verwachting was dat de slechte weideomstandigheden in december de productie in januari zouden vertragen, maar dat gebeurde niet. Het weer verbeterde terug in januari en de Nieuw-Zeelanders zitten ook met extra voer dat eerder in het seizoen werd geproduceerd.
“In Europa blijft met de eerste melkaanvoer van Nederland en Polen het verschil tussen oost en west duren. Nederland melkt over januari 1,8% minder en Polen doet over dezelfde maand +2,3%. Zo is het verschil in januari tussen de 2 grote zuivellanden nog maar 0,78% meer melk voor Nederland. Over heel 2024 was het nog +1,28% voor Nederland, maar sinds dit jaar zet Polen meer en meer zijn melkvoet naast Nederland.”
Amerikaanse boterprijs zakte stevig
De Europese boterprijs trekt sinds de laatste notering van februari – toen nog 7.136 euro/ton – terug stevig omhoog naar 7.548 euro op 19 maart. “De Europese boterprijs herstelt daarmee hand in hand met het lenteweer dat zich laat voelen. De roomprijs trekt ook omhoog met de zonnestralen. Op de GDT blijft boter ook stijgen, naar 7.022 euro/ton in week 12. De boterprijs in Nieuw-Zeeland is sinds half december al 15% gestegen. Dit vormt een enorm schril contrast met het vochtvrij melkvet (AMF, anhydrous milk fat), dat sinds december net met 13% is gedaald. De prijs van AMF is nu nog maar 6.000 euro/ton, terwijl boter in Nieuw-Zeeland dus ruim 1.000 euro duurder is. Nog nooit was het prijsverschil tussen AMF en boter zo groot.”
De boterexport van Nieuw-Zeeland zit op recordhoogte met meer boter richting China, Saoedi-Arabië en ook de VS. “Ontspringen de Kiwi’s de ‘handelsoorlogsdans’ van Trump?”, vraagt Raf Beyers zich af. “Het handelsconflict zorgt alvast voor nog iets opvallends. De Amerikaanse boterprijs is sinds half januari stevig aan het doorzakken naar nu nog maar 4.774 euro/ton. Het verschil met de Europese en Nieuw-Zeelandse boterprijs was nooit eerder zo groot. Van de Amerikaanse boterexport, die in volume niet groot is, gaat er 66% richting buurland Canada, waarmee ze dus nu stevig handelsruzie aan het maken zijn. Voor de Amerikaanse melkveehouders is het handelsconflict voorlopig heel slecht nieuws.”
Internationale poederprijzen liggen dicht bij elkaar
De prijs van Europese mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) kent een omgekeerde beweging dan boter over maart. Sinds de laatste SMP-notering van 2.503 euro/ton in februari daalde de SMP-prijs op 18 maart naar nog maar 2.443 euro/ton. Zo is SMP in Europa op 3 weken tijd 2,4% van zijn prijs kwijt.
“Het wereldwijde handelsconflict heeft duidelijk een veel groter effect op internationaal verhandelde SMP dan op het vooral lokaal geconsumeerde boter en melkvet,” analyseert Raf Beyers. “Op de GDT bleef SMP de voorbije 3 veilingen dicht bij huis. De laatste notering in Nieuw-Zeeland was 2.499 euro/ton. Ook vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) sputtert de voorbije GDT’s wat rond de huidige prijs van 3.711 euro/ton. De Amerikaanse SMP-prijs, die tot half januari nog een stukje duurder was dan het Europese product, is intussen ook stevig gedaald naar nog 2.480 euro/ton. Daarmee liggen de internationale poederprijzen heel dicht bij elkaar. De VS exporteert jaarlijks 52% van zijn SMP-export naar buurland Mexico, waarmee ze dus ook in handelsconflict liggen.”
De Europese kaasprijzen gaan sinds half februari ook terug wat omhoog. Cheddar doet nu 4.852 euro/ton, gouda 4.465 euro en mozzarella kost nu 4.310 euro. De Europese kaasmakers zullen opgelucht zijn met deze beweging, hoewel sommigen ook wel zenuwachtig lopen rond de handelsoorlog, want 15% van onze Europese kaas gaat richting de VS.
