ILVO en INBO werken intensiever samen
Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) ondertekenden op 6 mei een akkoord getekend over een intensievere samenwerking. Voor Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns kan deze samenwerking helpen om (kennis)bruggen te slaan tussen tussen natuur- en landbouwuitdagingen.
ILVO en INBO menen dat hun wetenschappelijke inzichten en de vertaling ervan in praktijkgerichte toepassingen verrijkend zijn voor het ecologische landschap en versterkend voor het landbouwbedrijf.
INBO
INBO is het onafhankelijke onderzoeksinstituut van de Vlaamse overheid dat het biodiversiteitsbeleid en -beheer onderbouwt en evalueert. Dat gebeurt via toegepast wetenschappelijk onderzoek en data- en kennisontsluiting. INBO ondersteunt organisaties voor natuurbeheer, bosbouw, landbouw, jacht en visserij. Het verspreidt informatie naar het brede publiek.
De overheid investeert precies 40 jaar in een eigen wetenschappelijke instelling voor natuuronderzoek. In 1985 was dat eerst het Instituut voor Natuurbehoud. In 2006 fusioneerde dit met het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer en ontstaat INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek). INBO is een intern verzelfstandigd agentschap (IVA) zonder rechtspersoonlijkheid, met 270 medewerkers.
“Wij hebben onderhandeld over een intensievere samenwerking met ILVO, omdat dit zal bijdragen aan de transitie naar een duurzaam voedselsysteem dat zorg draagt voor natuur, klimaat en planeet en rekening houdt met de betrokken actoren en de afgesproken natuur- en milieudoelstellingen”, zegt Hilde Eggermont, administrateur generaal INBO.
ILVO
Het ILVO heeft als missie te werken aan de verduurzaming van de landbouw, visserij en agrovoedingssector, in eerste instantie in Vlaanderen, maar bij uitbreiding ook in België, Europa en in de rest van de wereld. De kennisopbouw is erop gericht om op een maatschappelijk verantwoorde manier, binnen de planetaire grenzen, voldoende, gezond en gevarieerd voedsel te kunnen produceren voor 10 miljard monden in 2050.
In ILVO’s strategie staan systeemdenken, integratie van stielkennis met nieuwe technologie, co-creatie en vijf organisatorische waarden centraal. Ruim 750 medewerkers realiseren dagelijks multidisciplinair, onafhankelijk onderzoek.
ILVO wortelt met zijn landbouwkundig onderzoek in ruim 100 jaar geschiedenis. In 1920 richt het toenmalig Ministerie van Landbouw een Staatslandbouwhogeschool op in Gent. Vanaf 1932 ontstaan er 9 afzonderlijke gespecialiseerde Rijksstations, die in het Vlaamse landsgedeelte de sterk veranderende landbouwsectoren bijstaan in hun transitie naar hogere opbrengsten, oogstszekerheid en een meer voedselveilige en duurzame agro-voedingsketen.
Via overheidsinvesteringen groeit de onderzoekskouter nabij Lemberge naar ruim 200 ha. Er komen onderzoeksserres, proefstallen en labs. Na een reeks reorganisaties (9 Rijksstations in 1 Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek (CLO) in 1998; versmelting van het CLO met het LEI (Landbouweconomisch Instituut) in 2005) ontstaat, in Vlaanderen, ILVO (2006). ILVO is een IVA zonder rechtspersoonlijkheid (VO), maar met ook een omvangrijk Eigen Vermogen (EV ILVO).
“Samenwerken met meerdere collega-kenniscentra zit in het DNA van ILVO. Deze samenwerkingsovereenkomst is voor ons logisch. Op een proactieve, objectieve en integere wijze kunnen wij samen in nieuwe en bestaande trajecten de verduurzaming bewerkstellingen in gebieden die elkaar sterk beïnvloeden”, stelt Joris Relaes, administrateur-generaal ILVO.
Slimme strategie
Duurzaam landbouw- én natuurbeleid in Vlaanderen zijn belangrijke doelen in de beleidsbrief van de minister Jo Brouns. De samenwerking tussen ILVO en INBO werd voor kennisneming mee ondertekend door de minister van Omgeving en Landbouw.
“Deze versterkte institutionele samenwerking tussen 2 toonaangevende publieke Vlaamse wetenschappelijke instellingen wijst op een slimme toekomstgerichte strategie. Ik pleit geregeld voor een verdere depolarisatie tussen natuur en landbouw. Er zijn veel win-wins voor beide sectoren te verwachten nu INBO en ILVO actiever informatie, methodieken en kennisgaan delen. Dit zijn 2 instituten die hun inzichten valoriseren via beleidsondersteuning en -adviezen. Dat die adviezen op cruciale domeinen meer geïntegreerd kunnen gebeuren is een goede zaak”, zegt minister Brouns.
Symbolische actie
Tijdens de ondertekening en het bezoek aan de boerderij Herpendalvallei hielp de minister bij 2 praktijkonderzoeken die de relatie tussen biodiversiteit en landbouw tastbaar maken.
Het eerste onderzoek, opgezet door het INBO, maakte gebruik van een LED-emmer om nachtvlinders aan te trekken in de nacht van 5 op 6 mei. Deze vaak onopvallende, maar uiterst belangrijke wilde bestuivers spelen een essentiële rol in de bestuiving van landbouwgewassen. Door de aanwezige soorten in kaart te brengen, kunnen onderzoekers de impact van landschapselementen zoals hagen, holle wegen en hoogstamboomgaarden op de bestuiverspopulatie evalueren. Dit type kleinschalige landschapsinrichting komt de natuur ten goede, maar verhoogt ook de ecosysteemdiensten die gunstig zijn voor landbouwers.
Daarnaast nam de minister ook een bodemstaal dat later door ILVO kan geanalyseerd worden op cruciale indicatoren zoals koolstof, nutriënten en bodemleven. Deze informatie helpt landbouwers om hun bodem op een duurzame manier te beheren, wat leidt tot hogere opbrengsten op lange termijn, minder afhankelijkheid van externe inputs en een betere weerbaarheid tegen klimaatschommelingen.
Symbolische plek
oerderij Herpendalvallei in Bierbeek (bij Leuven) is bijzonder én piepjong. Nog maar 4 jaar geleden hebben 4 afzonderlijk opererende biologische bedrijven gezamenlijk ingetekend op een langdurige erfpacht voor 16 ha landbouwgrond van het Leuvense OCMW, in een prachtige kouter in Bierbeek. Zij werken in een coöperatieve structuur. De partners mikken op een gemengd, circulair, biologisch landbouwbedrijf, geworteld in een levend boerenlandschap. Er is een bewuste verbinding tussen bodem, plant, dier (gedeeltelijke begrazing door koeien, voor de kaasmakerij) en mens. Er is directe verkoop van groenten, fruit, kaas en beleving voor burgers uit de nabijheid. Herpendalvallei levert zijn smaakvolle, vitale voedingsproducten ook aan een nabije grootkeuken in de zorgsector.
“Herpendalvallei doet actief en voortdurend aan kennisontwikkeling over agro-ecologie”, zegt boerin Jen Nold “Wij hebben al geparticipeerd in onderzoeksprojecten van ILVO en van INBO, om onze doelstellingen te verwezenlijken op vlak van agro-ecologie, een gezonde bodem, spaarzaam omspringen met grondstoffen en het tegengaan van klimaatverandering, het verbeteren van de biodiversiteit, rotaties met vlinderbloemigen, vernieuwende toepassingen van onderzaai...”
