Weerstations helpen boer én natuur vooruit

De Vlaamse Regering erkende op 13 oktober 2023 4 nationale parken en 5 landschapsparken, waaronder Nationaal Park Brabantse Wouden (NPBW). Het NPBW strekt zich uit van Halle tot Leuven en bestaat uit meer dan 10.000 ha waardevolle natuur in onder ander het Hallerbos, Zoniënwoud, Meerdaalwoud - Heverleebos en de Doode Bemde. Binnen die zone – ten zuidoosten van Brussel – werkt men aan het versterken van biodiversiteit en het creëren van kansen voor duurzame recreatie, landbouw en beleving. Samen met partners, vrijwilligers, ondernemers en landbouwbedrijven wordt er ingezet op natuurherstel, educatie en gemeenschapszin.

Ook landbouwgebied

In het uitgestrekte gebied van dit NPBW zijn ook heel wat landbouwers actief. De erkenning van het NPBW veroorzaakte er dan ook wel wat ophef. De landbouwers verenigden zich in december 2024 in Boeren met Ambitie (BMA), een vzw voor en door landbouwers. Via deze vzw zijn de landbouwers vertegenwoordigd in het bestuur van het NPBW. De vzw, een snelgroeiende organisatie van intussen meer dan 100 landbouwers, staat voor behoud van landbouwgrond voor professionele landbouwers en voor het veiligstellen van ondernemingsvrijheid van alle landbouwers. Daarnaast is het samen zoeken naar alternatieven voor bosverbindingen een belangrijk onderdeel. Men streeft naar een partnership tussen landbouw en natuur.

Weerstations leveren ook natuurwinst op

In dat kader ontstond een mooie samenwerking tussen tussen BMA en NPBW. Er werden namelijk 10 weerstations en 30 weerdata-licenties aangekocht bij de gespecialiseerde firma Isagri. Hiermee worden landbouwers in de regio voorzien van lokale weersinformatie via een handige app, zodat zij beter kunnen inspelen op het weer en efficiënter met middelen omgaan. Het project levert dus zowel ecologische als economische winst op.

Naast de weerstations worden dus ook 30 licenties voor digitale teeltregistratie aangeboden, wat zorgt voor minder administratie en een meer efficiënte bedrijfsvoering. De landbouwers krijgen 3 jaar lang toegang tot de weerdata en teeltregistratiesoftware tegen een sterk verlaagde prijs – meer dan 75% goedkoper dankzij een gezamenlijke aankoop georganiseerd door het Nationaal Park.

Steven Vanonckelen, coördinator NPBW: “Bij een Nationaal Park denken veel mensen spontaan aan bosuitbreiding en natuurherstel. Maar ook minder en gerichter gebruik van gewasbeschermingsmiddelen heeft een directe positieve impact op onze natuur, bodem en water. Dankzij dit project ondersteunen we landbouwers én realiseren we tegelijk onze ecologische doelstellingen. Het is dus een win-winsituatie voor iedereen.”

Efficiënter behandelen en vlotte teeltregistratie

De 10 weerstations worden dus geplaatst in de regio tussen Bierbeek en Halle. Landbouwers die instappen in de weerdata-applicatie krijgen toegang tot nauwkeurige en actuele weergegevens zoals regenval, luchttemperatuur, windsnelheid en bodemvochtigheid.

Geert Robijns, landbouwer uit Korbeek-Lo, is een van de landbouwers die zich van bij aanvang mee achter dit project schaarde: “Als landbouwer heb je elke dag te maken met onzekerheden: het weer, administratieve verplichtingen, schommelende prijzen... Het idee voor de weerstations is ontstaan bij ons, de landbouwers. Het Nationaal Park is met ons aan tafel gaan zitten en heeft het project mee mogelijk gemaakt. Deze samenwerking is een voorbeeld van hoe het wél kan.”

Geert heeft een hele waaier aan akkerbouwteelten (gerst, tarwe, koolzaad, aardappelen, suikerbieten, veldbonen en maïs) en percelen in een straal van zo’n 20 km rond het thuisbedrijf. Het eerste weerstation van dit project werd daar ingehuldigd. “Het weerstation komt vooral van pas voor de gewasbescherming bij aardappelen. In deze teelt kun je aan efficiëntie winnen met de informatie die je via het weerstation ontvangt. Alhoewel het momenteel erg droog is, kom je aan de hand van de meting van de luchtvochtigheid bijvoorbeeld het een ideale moment voor de behandeling te weten. De digitale teeltregistratie is zeker een groot pluspunt aangezien dit vanaf 2026 een verplichting wordt. Met de teeltregistratie-app kan ik alle aspecten van mijn teelten beheren. Denk daarbij aan het plannen en documenteren van gewasbescherming en bemesting en een analyse van teeltgegevens om mijn bedrijfsresultaten te verbeteren. Het noteren van metingen van onze eenvoudige regenmeters op papiertjes is voorbij. Dankzij de koppeling met Fytoweb verloopt dit alles nu heel vlotjes én zonder fouten.”

Mooie samenwerking natuur en landbouw

Jo Brouns, Vlaams minister van Omgeving en Landbouw is opgetogen over deze samenwerking: “Dit initiatief bewijst dat landbouw en natuur kunnen samenwerken. Dit Nationaal Park zorgde bij aanvang immers voor de nodige spanning tussen de diverse partners. Nochtans was gesteld dat de Nationale Parken geen negatieve impact mogen hebben op de landbouwers in de betreffende regio’s.

Het is dan ook mooi dat hier vanop het terrein een samenwerking werd opgezet waarin beide zogenaamde tegenpolen elkaar vonden. Landbouwers staan immers achter initiatieven die ook de natuur ten goede komen. Dankzij deze weerstations kunnen landbouwers nauwkeuriger inschatten wanneer en hoe ze hun percelen bewerken. Zo worden gewasbeschermingsmiddelen gerichter en spaarzamer ingezet, wat niet alleen goed is voor de opbrengst maar ook voor onze bodem en natuur.”

Nog enkele licenties beschikbaar

De weerstations en de licenties voor digitale teeltregistratie zijn duidelijk een meerwaarde voor de boer én voor de natuur. Momenteel zijn er nog enkele licenties beschikbaar voor geïnteresseerde landbouwers met een bedrijfszetel in het gebied van het Nationaal Park Brabantse Wouden. “Je kunt dit nuttige pakket nu nog met een eenmalige korting van 75 % aanschaffen door in te stappen in onze vzw Boeren met Ambitie”, stelt Geert. “Hier haal je sowieso een voordeel uit!”

Anne Vandenbosch

Bij interesse of voor meer informatie kun je terecht bij Steven Vanonckelen (steven.vanonckelen@brabantsewouden.be of 0496 36 63 42)