Wat betekent de nieuwe AB-wetgeving voor BePork-varkenshouders?
Belpork vzw overloopt in dit artikel wat de nieuwe wettelijke verplichtingen om antimicrobiële resistentie te bestrijden betekenen voor varkenshouders die deelnemen aan het BePork-kwaliteitssysteem.
Je bent een varkenshouder en neemt deel aan het BePork-kwaliteitssysteem? Dan voldoe je al aan de nieuwe wettelijke vereiste voor de opmaak van een bedrijfsgezondheidsplan. BePork-bedrijven maken immers al sinds 2021 samen met hun dierenarts jaarlijks een bedrijfsgezondheidsplan op. Het bedrijfsgezondheidsplan dat je opmaakt voor het BePork-kwaliteitssysteem voldoet aan de eisen van het wettelijke bedrijfsgezondheidsplan. Je maakt dit online op via de AB Register databank. Het bedrijfsgezondheidsplan moet volgens de wet wel ondertekend worden door de verantwoordelijke en door de bedrijfsdierenarts. Dit wordt binnenkort ook mogelijk in AB Register. Belpork vzw brengt zijn leden en hun dierenarts hierover dan ook op de hoogte via email.
Inroepen van een coach
Sinds 2021 moeten BePork-bedrijven met een langdurig hoog antibioticagebruik (zogenaamd alertgebruik) bijkomende maatregelen nemen en die stelselmatig opbouwen. Elke keer dat er vastgesteld wordt dat er alertgebruik is, ontvangt het bedrijf een actiecode, die oploopt van A1 tot A7. Bij elke actiecode horen maatregelen. De actiecode kan je vinden bij jouw bedrijfsrapport in AB Register.
Een actiecode wordt tweemaal per jaar berekend: bij het bedrijfsrapport dat je in maart en in september ontvangt. De bijhorende maatregelen worden uitgelegd in de bijlage bij jouw bedrijfsrapport.
BePork bedrijven die een A3-actiecode ontvangen, zijn vanuit het BePork-kwaliteitssysteem verplicht om een coach in te roepen. Je kiest hiervoor uit de door Belpork erkende coaches, die je vindt op de website van Belpork vzw. Onze coaches zullen ook steeds erkend moeten zijn als AR-coach voor de wetgeving.
Mocht je al een coach hebben, omdat je hiertoe verplicht was voor het lastenboek (Belpork en Belplume), dan kan je met de huidige coach blijven werken, als die voldoet aan de voorwaarden van de wetgeving. Ook moet de begindatum van het traject worden overgenomen, ook al is dat voor de inwerkingtreding van de wetgeving.
De ervaringen met coaching binnen Belpork vzw
Belpork vzw startte in maart 2022 met coaching van leden-varkensbedrijven met een langdurig hoog antibioticagebruik. Inmiddels hebben de 7 door Belpork erkende coaches 46 trajecten opgestart, waarvan er intussen 17 zijn afgerond. Tijdens de infosessies in februari en maart deelden 2 erkende coaches hun ervaringen. Hieronder geven we een overzicht van hun voornaamste bevindingen en adviezen:
Ziektekiemen spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol wanneer er langdurig veel antibiotica worden ingezet op een bedrijf. Het verbaast niemand dat diarree in de kraamstal en kort na het spenen, streptococcen en andere zenuwaandoeningen bij batterijbiggen, net als ademhalingsproblemen in de batterij en bij de vleesvarkens, terugkerende problemen zijn op gecoachte bedrijven.
Ook de invloed van omgeving en management mag echter niet onderschat worden. Hoewel het de bacteriën en virussen zijn die ziekte veroorzaken, bepalen omgeving en management in belangrijke mate mee de gevoeligheid van de dieren voor deze ziektekiemen.
Vaak terugkerende actiepunten tijdens de coaching-trajecten zijn:
Voedermaatregelen in de brede zin, zoals deopstart van bijvoeding in de kraamstal, de omschakeling bij het spenen, de beschikbaarheid van voederplaatsen, inzet van voederadditieven en de eigenlijke voedersamensteling.
Biestvoorziening, zowel kwaliteit als opname ervan.
Drinkwaterkwaliteit én de beschikbaarheid ervan.
Gestegen productieresultaten binnen bestaande huisvesting.
Algemene adviezen
Hoewel elk bedrijf uniek is, zijn er een paar adviezen die van algemeen nut zijn.
• Zet in op diagnostiek: om gericht te kunnen werken, is inzicht in de oorzaken belangrijk. Meer inzetten op diagnostiek kan het gebruik van antibiotica meer verantwoorden en op termijn helpen reduceren.
• Bekijk waar pijnstillers en ontstekingsremmers een alternatief kunnen bieden voor antibiotica.
• Besteed aandacht aan de correcte dosering: vermijd het idee dat overdoseren problemen sneller oplost. Het verhoogt enkel het gebruik en de bijhorende kosten en kan de diergezondheid zelfs negatief beïnvloeden.
• Vaccins bieden de beste ondersteuning als ze worden ingezet volgens de noden van het bedrijf. Check daarom jaarlijks de vaccinatieschema’s en de praktische uitvoering ervan.
• Een open deur, maar schenk voldoende aandacht aan bioveiligheid, niet alleen om het binnenbrengen van ziekten op het bedrijf te voorkomen, maar ook om de blijvende verspreiding van ziektekiemen tussen opeenvolgende groepen te stoppen.
• Kijk registraties voor het bedrijf af en toe na. Belpork stuurt voor elk rapport hiervoor een herinnering. Op heel wat gecoachte bedrijven was een deel van het te hoge gebruik het gevolg van registraties op een verkeerde diercategorie. Niemand wil maatregelen nemen om een ongegronde reden.
Geen oplossing voor alle problemen
Een coach lost niet zomaar alle problemen op. Een coach helpt om inzicht en overzicht te bieden. Belangrijk is daarbij de samenwerking met alle betrokken partijen, in eerste plaats de veehouder en de bedrijfsdierenarts, maar ook medewerkers en externen die erbij betrokken zijn. Een coach begeleidt de betrokkenen om zelf oplossingen te zoeken die praktisch haalbaar zijn op hun bedrijf. Enkel wanneer iedereen overtuigd is van de aanpak kan een probleem structureel opgelost raken.
Coaching kan lonen als iedereen ervoor openstaat. Zes maanden na opstart van het coachingtraject zakte 56% van de gecoachte bedrijven voor de diercategorie met problemen onder de actiewaarde. Aan het einde van het coachingtraject slaagde 64% van de bedrijven erin om voor alle diercategorieën onder de actiewaarde te dalen.
