Brandveiligheid in omgevingsvergunning?

De problematiek inzake stalbranden komt wel vaker op de agenda van het Vlaams parlement. Op 25 juni polste Nadia Naji van Groen in de commissie Dierenwelzijn naar de initiatieven die minister Weyts ter zake wil nemen. Er is immers een rapport klaar over stalbranden van Prevent Agri.

Gemiddeld 100.000 dierlijke slachtoffers per jaar

“De afgelopen 5 jaar zijn er in Vlaanderen 500.000 dieren slachtoffer geworden van stalbranden, of gemiddeld 100.000 dieren per jaar. Er is geen constante stijging of evolutie. In 2020 waren er 75.000. In 2021 waren er 184.000. In 2022 waren er 71.000. En dan in 2023 waren het er 113.000, om dan in 2024 te zakken naar 67.000, het laagste cijfer van de afgelopen 5 jaar”, duidt minister Weyts.

“Het is een hoge tol. Dat hangt natuurlijk samen met de grote aantallen dieren die in grote stallen gehouden worden. De meeste slachtoffers vallen niet door het vuur zelf, maar wel door verstikking of vergiftiging door de giftige rook. De oorzaken van deze branden zijn vaak onbekend, maar in veel gevallen gaat het om defecte machines of technische installaties, zelfontbranding van hooi of stro of werkzaamheden zoals lassen en slijpen in combinatie met de aanwezigheid van hooi en stro”, zegt de minister van Dierenwelzijn.

“Het rapport formuleert een reeks aanbevelingen om het risico op stalbranden te beperken. Die aanbevelingen richten zich op verschillende bestuurlijke niveaus: van technische maatregelen op het landbouwbedrijf tot beleidsmaatregelen op de verschillende bevoegdheidsniveaus. Het gros van de maatregelen die worden gesuggereerd bevinden zich buiten mijn bevoegdheden. Verschillende technische vereisten zitten op federaal niveau, zoals brandveiligheidsnormen, elektrische keuringen en arbeidsveiligheid.”

Compartimentering en rotswolisolatie

“De aanbevelingen uit het rapport zijn onder meer: de verplichte compartimentering van stallen en technische ruimtes, het gebruik van brandveilige materialen zoals rotswol in plaats van brandbare isolatie, de installatie van rook- en CO2-detectiesystemen, automatische blussystemen en voldoende blusmiddelen op het bedrijf, verplichte elektrische keuringen en onderhoud van installaties, een uniforme en verplichte registratie van stalbranden en als laatste ook evacuatiemogelijkheden en duidelijke noodplannen. Deze aanbevelingen lijken mij waardevol, maar ik moet waarschuwen dat ze niet zaligmakend zijn, want we hebben gezien dat men in Nederland al een tijdje bezig is met heel concrete actieplannen, maar deze vertalen zich spijtig genoeg nog niet in een daling van het aantal slachtoffers in de stallen. Ook in Duitsland en Oostenrijk zijn er initiatieven en zien we niet onmiddellijk een daling”, aldus de minister.

Medewerking van federale regering

“Ik heb al wat pogingen ondernomen om zaken in beweging te krijgen en om het federale niveau aan te zetten tot een betere registratie van branden, maar dat heeft nog niet tot het beoogde resultaat geleid. Ik hoop dat het anders zal zijn met deze nieuwe regering. Ook met de verzekeringsmaatschappijen heb ik al samengezeten, om van die kant inzage te krijgen in cijfers en oorzaken van branden en slachtoffers, maar daar wijst men naar elkaar.

Binnen onze Vlaamse bevoegdheden kunnen we ook stappen zetten, zoals de integratie van brandveiligheid in omgevingsvergunningen, waarvoor ik ook met collega Brouns aan tafel zit. Ik ga aan die kar blijven trekken om het maximaal mogelijke te doen om die stalbranden te verhinderen, in de wetenschap dat we niet alles kunnen uitsluiten. We kunnen wel het maximaal mogelijke doen om ze te verhinderen.

Voor verplichte keuringen moet de federale overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Ik zal dat in dezen op grond van dat rapport opnieuw doen en initiatieven nemen in die zin, zodoende dat we vanuit Vlaams niveau tenminste al het mogelijke hebben gedaan.”

Varkensroosters

“Ik ga ook nog eens samenzitten met de landbouworganisaties om te bekijken wat we voor elkaar en voor de dieren kunnen betekenen, maar niet alleen als het gaat over stalbranden. Ik denk dan bijvoorbeeld ook aan de roosters voor varkens. Dat is ook zo’n problematiek waarbij we regelmatig moeten vaststellen dat er nodeloos slachtoffers vallen.

Ik wil landbouwers maximaal sensibiliseren en stimuleren om meer aandacht te hebben voor stalbranden, samen met de landbouworganisaties en verzekeringsmaatschappijen. Want uiteindelijk heeft iedereen baat bij meer preventieve maatregelen en minder slachtoffers van een stalbrand”, besluit minister Weyts.

Filip Van der Linden