Vlaams klimaat- en beleidsplan moet elektriciteit goedkoper maken
Vanaf 2028 verschuift voor 362 miljoen euro aan Vlaamse heffingen uit de elektriciteitsfactuur naar de aardgas- en stookoliefactuur. Die goedkopere elektriciteit moet mensen overtuigen meer over te stappen naar elektrische wagens en warmtepompen en dus de uitstoot van broeikasgassen verlagen. Ook voor de landbouw staan enkele ingrepen op til.
Het goedkoper maken van elektriciteit is een van de opvallendste maatregelen waarover de Vlaamse regering het eens is geraakt in het kader van haar Energie- en Klimaatplan (VEKP). Dat plan moet ervoor zorgen dat de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen tegen 2030 met 40% daalt ten opzichte van 2005. Vandaag zitten we aan een daling van ongeveer 33%. Om Europa tegemoet te komen, zou de ambitie eigenlijk op -47% moeten liggen.
Sterk pakket
Toch is Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) behoorlijk trots op het plan, zei hij op 6 juli bij de voorstelling. Hij benadrukte dat het vooral een gezamenlijke inspanning was van zijn ploeg. "Als we de klimaatuitdagingen willen aanpakken, zullen we het samen moeten doen", bezwoer hij. De belangen van de 3 coalitiepartners waren dan ook gelijklopend: ze delen de bezorgdheid om het klimaat - een uitdaging die de voorbije dagen nog eens prominent op de voorgrond trad -, maar willen handelen in evenwicht met de belangen van de samenleving, dus ook met de blik op de economie en de betaalbaarheid voor de burger gericht, luidde het. Volgens minister van Klimaat Melissa Depraetere (Vooruit) gaat het om een sterk en ambitieus pakket.
Elektriciteit wordt goedkoper
De meest in het oog springende ingreep speelt binnen het domein van Depraetere. Zo wil de Vlaamse regering voor 360 miljoen euro heffingen uit de elektriciteitsfactuur halen. Bovenop die inspanning die al in het regeerakkoord zat, komt er dus nog een extra inspanning van ongeveer 180 miljoen euro - geld dat afkomstig is van de ETS2-emissierechten. Om te voorkomen dat mensen die op gas verwarmen de dupe worden, komt er een extra verlichting van de elektriciteitsfactuur, zodat de totale energiefactuur voor hen ongewijzigd blijft.
Dure elektriciteit maakt het minder aantrekkelijk om over te stappen naar een elektrische wagen. De taxshift moet daar een mouw aan passen. Er komen extra premies voor warmtepompen. Alles samen voorziet de Vlaamse regering de komende jaren bijna 1 miljard euro voor kwetsbare gezinnen en kleine ondernemingen in een sociaal klimaatplan.
Landbouw mag CO2-uitstoot solidariseren
Op het vlak van landbouw wees bevoegd minister Jo Brouns (cd&v) erop dat 500.000 ton CO2-uitstoot wordt ‘gesolidariseerd’ overgenomen door andere sectoren). Er komt ook een verplicht keuzepakket van maatregelen dat met de sector wordt uitgewerkt en dat technologieneutraal zal zijn. Het plan mikt voorts op investeringssteun voor glastuinbouw. "Geen onhaalbare eisen of dure verplichtingen, maar realistische en gedragen maatregelen die haalbaar zijn op het terrein", zegt Brouns.
Beperkte ambitie
Bond Beter Leefmilieu (BBL) en oppositiepartij zijn teleurgesteld, vooral in de beperkte ambitie van het VEKP. “De industriële veehouderij ontspringt volledig de dans, hoewel een afbouw van de veestapel onvermijdelijk is om klimaat en milieu te beschermen. Al jaren draagt de landbouwsector onvoldoende bij aan de klimaatdoelstellingen, wat de Vlaamse regering nu expliciet gedoogt door een deel van de inspanning door te schuiven naar andere sectoren”, stelt de BBL. Werkgeversorganisatie Voka reageert positief.
Boerenbond reageert voorzichtig positief op het nieuwe Vlaams Energie- en Klimaatplan, al zal volgens de organisatie vooral de concrete uitwerking van de maatregelen bepalen hoe realistisch dit zal zijn voor onze land- en tuinbouwers.
Eindelijk geluisterd
“Er is eindelijk geluisterd naar onze herhaaldelijke oproepen om de nieuwe klimaatdoelstellingen voor de land- en tuinbouwsector haalbaarder te maken. In de maatregelen die opgelijst staan, merken we ook het vertrouwen van de regering in onze sector om verdere inspanningen te leveren en de reductiedoelstellingen te behalen. Het is nu belangrijk om samen met de sector te bekijken hoe bepaalde maatregelen concreet vorm krijgen en welke budgetten ertegenover staan. Zo moet de ‘klimaatcatalogus’ voldoende keuzes bevatten voor rundveehouders. Voor de glastuinbouwsector zijn we vooral beducht voor een te ruwe taks-shift naar fossiele brandstoffen. We verwachten dat de Vlaamse regering financiële middelen en tijd voorziet om de omslag naar groene energieproductie doordacht te kunnen maken”, zegt Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens.
