Captatieverboden leiden soms tot frustratie
Het instellen van captatieverboden leidt soms al eens tot frustratie bij land- en tuinbouwers. “Aangelanden aan waterlopen - die wel de lasten dragen van beschermingsstroken, wateroverlast en beheerverplichtingen - verliezen in periodes van droogte hun enige toegang tot irrigatiewater”, stelt Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v) in een schriftelijke parlementaire vraag aan minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns.
De langdurige droogteperiode sinds het voorjaar van 2025 confronteerde de groente- en tuinbouwsector andermaal met zware uitdagingen. “Ondanks enkele positieve initiatieven blijven er in het werkveld nog grote bezorgdheden bestaan over de coherentie en effectiviteit van het huidige droogtebeleid”, stelt Bart Dochy.
“Zo stellen we vast dat captatieverboden vaak rigide en zonder lokale differentiatie worden toegepast. Aangelanden aan waterlopen - die wel de lasten dragen van beschermingsstroken, wateroverlast en beheerverplichtingen - verliezen in periodes van droogte ook hun enige toegang tot irrigatiewater. Dat leidt niet alleen tot onevenwichten in het rechtensysteem, maar vergroot ook de frustratie voor telers die al geteisterd werden door wateroverlast in 2023 en slechts beperkt werden gecompenseerd”, zegt Dochy. Hij stelt voor om bijvoorbeeld plaatsgerichte adviezenop basis van de info van bodemvochtsensoren te gebruiken als instrument om gedifferentieerd beleid te voeren inzake captatieverboden.
Toegankelijker en transparantere informatie nodig
“Om het draagvlak te behouden voor de genomen maatregelen is het van belang om uit te gaan van correcte parameters en de publieke informatie te versterken. Kan deze info toegankelijker gemaakt worden en hoe kan de transparantie vergoot worden”, vraagt Dochy aan minister Brouns.
“Het aanleggen van waterbuffers en -voorraden is een belangrijk element in het wapenen van de groententeelt tegen de klimaatverandering. Vaak stoten land- en tuinbouwers die waterbuffers willen aanleggen op de problemen met de vergunningsaanvraag en op problemen inzake grondverzet”, weet Dochy.
Jo Brouns antwoordde dat metingen van bodemvochtsensoren of adviezen gebaseerd op lokale bodemvochtgegevens niet kunnen gebruikt worden voor het onderbouwen van captatieverboden, omdat het gebruikte afwegingskader zich primair richt op het vrijwaren van een minimale hoeveelheid water in de waterlopen.
Aanpassing vrijstellingenbesluit
Om de vergunningverlening voor waterbufferbekkens te versoepelen, bereidt minister Brouns een aanpassing van het vrijstellingsbesluit voor. Als begeleiding voor grondverplaatsing voor de aanleg van waterbuffers en -voorraden past in de uitvoering van de Blue Deal, zal minister Brouns hiervoor ondersteuningsmogelijkheden voorstellen aan de Vlaamse regering.
