Motoren ingeruild voor tractoren

Deelnemen aan de Werktuigendagen is voor Ivan geen probleem, hij woont immers net buiten de demoterreinen. Ons gesprek met hem maakt duidelijk dat het leven Ivan niet gespaard heeft. toch is ons onmiddellijk duidelijk hoe goedhartig hij is. Ivan De Graeve is ook een opmerkelijk figuur, je hoort hem al van ver aankomen, omdat hij bijna altijd op houten klompen loopt.

Aangezien je interesse hebt in tractoren, ben je dan van boerenafkomst?

Ik ben geen authentieke boerenzoon, toch wel ietwat van boerenafkomst. Mijn ouders, beiden afkomstig uit West-Vlaanderen, hebben in de jaren 60 nog kippen gekweekt voor Willy Naessens. Mijn vader heeft altijd bij de maalderij van Assebroek gewerkt. Hij was ‘voorman’ en heeft 25 jaar lang met paard en kar gewerkt. Vader heeft meer zakken van over de 100 kg gedragen dan van onder de 100 kg. Hij is er zelfs scheef van beginnen lopen op den duur. Mijn moeder moest niet onderdoen voor de mannen. Zij heeft ook met zware zakken meel gesleurd. Moeder was de oudste uit een gezin van 3 op een boerderijtje van 1 ha in Elverdinge, nabij Ieper. Hard werken zat er zowel bij vader als moeder in en hebben ze mij meegegeven. Als je hier kan eten, kan je hier werken ook, zei ze. Doordat mijn oudere broer vroeg verongelukt is, heeft moeder mij toch tot 16 jaar op de schoolbanken kunnen houden. Nu komen ze op 18 jaar uit de school en weten ze nog niet wat ze willen doen in hun leven. Ik wist snel wat ik wou doen: werken. Ik had zelfs keuze: koeien gaan melken of op het land werken. Als manneke van 12 jaar reed ik al mee met de pikdorser en mocht ik het stuur wel eens overnemen, zelfs tot 3 uur ‘s nachts. Ik moest erbij zijn, dat zat in mij. De vetnippels van de pikdorser wist ik beter staan dan de boer zelf. Die gaf mij ook kansen om te leren. Hij leerde mij machines onderhouden, lassen, werken met de slijpschijf... In de jaren 70 heb ik samen met hem mestkarren omgebouwd tot silagewagens om gehakselde maïs af te voeren.

Leven omgegooid

Toch heb je niet in de landbouw gewerkt.

Hoewel ik van jongs af aan, altijd met bewondering naar de landbouw heb gekeken en op jonge leeftijd met de tractor en pikdorser reed, heb ik mijn beroepsactieve loopbaan doorbracht als grondwerker voor nutsleidingen en als kabellegger. Dat werk wordt nu door buitenlanders gedaan. Ik heb het nog met de schop gedaan en heb met een zwaar ‘zeel’ (dik touw) kilometers hoogspanningskabels getrokken, in onderaanneming zelfs jaren rond Leuven en Brussel. Dat was in een tijdsgeest waar de baas vlot drank betaalde voor zijn werkvolk. Bier en andere alcoholische dranken vormden destijds een stimulans om hard te werken. Eigenlijk kocht de baas zo onze motivatie. Doordat ik tijdig zelf gestopt ben met roken en drinken puur op karakter, kan ik mij nu een ‘schonen tracteur’ permitteren. Het harde werk in natte en koude omstandigheden, met de voeten in de modder, om 9 u al een doorweekte overal... Ik heb eigenlijk niet gewerkt, maar ‘getsjoold en gebeuld’. Het heeft wel zijn weerslag gehad op mijn lichaam: reuma, artrose, knieën en gewrichten kapot, operaties aan schouders... Dat maakt wel dat mijn beroepsactieve loopbaan sneller stopte, dan dat mijn pensioengerechtigde leeftijd in zicht kwam, namelijk op 49 jaar. Ik krijg er soms venijnige opmerkingen over. De mensen zeggen wel ‘ge stoeft en ge klaagt’, maar toch ben ik fier dat ik kan zeggen, dat ik gewerkt heb voor mijn geld. Alleen ik voel de pijn en weet wat ik gedaan heb! Hard werken zit erin, nu nog, maar ik moet het daags nadien bekopen. Desondanks heb ik altijd graag mijn job gedaan.

Wanneer zijn er dan terug tractoren in jouw leven gekomen?

Van mijn 18 jaar tot mijn 48 jaar, 30 jaar dus, waren moto’s mijn leven. Ik heb crossers gehad, een Harley Davidson, zware baanmachines waaronder een Suzuki GSX-R 1.100 cc. Die ging 300 km/uur. Doorheen de jaren voelde ik steeds meer mijn lichaam protesteren op de moto. Destijds boden de motoren dat comfort niet dat ze nu hebben. Dan is het in mij opgekomen om afscheid van de moto’s te pakken en kreeg ik terug interesse in tractoren. Die hadden vroeger al mijn bijzondere aandacht. In 2009 heb ik mijn eerste oldtimertractor gekocht, een Fordson Dexta. Die heb ik terug verkocht om een ‘groter’ model te kopen, een Fordson Major, een viercilinder van 1956. Ik had nog herinneringen aan zo’n tractor uit mijn jeugd. Ik wist die toen rijden bij een boer in de buurt. Die had een hydraulische laadarm in de achterhef hangen. Dat hadden toen niet veel boeren. Zelfs frontladers waren nog niet ingeburgerd. De boeren schepten alles nog met de riek: mest, voer, bieten, aardappelen... Boeren hebben hard gewerkt hoor. Uiteindelijk heb ik spijt dat ik die eerste Dexta verkocht heb. Ondertussen heb ik een nieuw exemplaar ervan gekocht, eentje uit 1957 met een Perkins-driecilindermotor. Daar rijdt mijn zoon vaak mee als we samen een toertocht doen. Zo’n 13 jaar terug heb ik mijn Ford 8210 gekocht en iets van 8 jaar terug nog een Vierzon 302 uit 1952. Die heeft een eencilindermotor met liggende cilinder, tweetaktdiesel, een gloeikopper.

Authentieke zescilindertractor

Kan je ons nog iets meer zeggen over die Ford 8210, die past uiteindelijk perfect in het thema van de Werktuigendagen dit jaar?

Ik ken graag de geschiedenis van mijn tractoren en dat is bij deze het geval. Oorspronkelijk is die aangekocht door een boer in de Antwerpse polder rond Doel, maar omwille van havenuitbreiding is die moeten verhuizen. Die was specifiek gekocht om voor een vierschaarploeg te leggen. Om de zware poldergrond te kunnen ploegen, is die zijn motor nog opgedreven, de mazoutpomp is onder andere opengedraaid. Oorspronkelijk had de tractor een vermogen van 110 pk, nu doet hij zeker 155 pk. De tweede eigenaar was een liefhebber uit Bilzen die er als hobby in onderaanneming bij een loonwerker mee ging rijden. Ik heb de tractor daar gekocht en ben hem daar gaan ophalen. Ik heb er 2 kannen diesel ingegoten en ben zonder gps of wegenkaart naar huis gekomen. Ik kende de weg nog redelijk goed door mijn verleden als kabellegger. In Brussel ben ik echter verkeerd gereden. In plaats van rond het centrum te rijden, ben ik er dwars door gereden. Ik heb gezweet, want er waren smalle straten met aan beide kanten auto’s geparkeerd. Na een rit van 7.30 uur was ik thuis en heb ik mij eerst buiten 10 minuten op de kiezel moeten leggen om te bekomen. Ik zou het zo nooit meer doen. Als ik dan thuis de tractor kuiste en onderhoud gaf, zag ik dat de alternatorriem zo dun en broos was omwille van zijn leeftijd. Die hing nog met haken en ogen aan elkaar. Moest die overgevlogen zijn in Brussel-centrum, dan had ik daar schoon gestaan... De Ford 8210 is van bouwjaar 1984 en heeft ruim 5.000 uur op zijn teller staan. Dat is de ‘echte’ urenstand. De cabine heb ik mooi aangekleed en van dekentjes en kussentjes voorzien, zodat ik op zondag ofzo met mijn hondjes een toertocht kan gaan maken. De honden zijn zo slim, die zien mij de sleutel van het haakje aan de keukenmuur nemen en weten dat ze dan met de tractor kunnen meerijden. Met een viertal honden in de cabine heb ik ook nogal bekijks onderweg.

Mooie kameraadschap

Moet je veel onderdelen zoeken voor je tractoren en heb je er veel restauratiewerk aan? Heb je ook werktuigen in je bezit?

De tractoren zijn altijd compleet gekocht, ik heb er geen onderdelen voor moeten zoeken. Je betaalt er dan wel ook voor. Heel zware restauraties zijn nooit moeten gebeuren. Ik kan wel werk zelf doen, maar kan ook terugvallen op heel goede kameraden die wat kunnen. Dat is het mooie aan de oldtimertractoren: de vriendschappen die ontstaan. Ik probeer collega-hobbyisten dan ook weer met iets anders te helpen. Momenteel heb ik geen werktuigen voor mijn tractoren. Ik heb ooit wel een Hert-ploeg gerestaureerd en een kipkar, maar ik heb dat terug verkocht, omdat ik het eigenlijk zelf niet gebruikte en omdat het hier dan maar stond.

Neem je vaak deel aan oldtimerritten?

Vroeger meer dan nu, ik heb heel veel rondritten meegedaan, zelfs ver van huis. Dat worden lange dagen, vroeg op om naar de startplaats van de oldtimerrit te rijden, daar dan de toertocht doen, nog een terugrit van tientallen kilometer... het wordt allemaal wat te veel voor mijn lichaam. Ik voel daags na een lange oldtimerrit mijn spieren vastzitten, dus ik bouw dat af. Wat ik wel regelmatig doe, soms meermaals per week, is op eigen initiatief een ritje doen. Ik kan dan stoppen waar en wanneer ik wil, ik maak de rit zo lang als ik wil. Maar als de hondjes niet mee zijn, keer ik op tijd terug naar huis voor hen. Soms doe ik oldtimerritjes met mijn zoon of met mijn broer Guido. Die heeft een Renault Super 7. Samen met mijn broer help ik ook Raf Janssens, de coördinator van het oldtimergebeuren op de Werktuigendagen. Dat zal nu voor de vijfde editie zijn. We weten ondertussen hoe het moet en we doen het werk alsof het voor onszelf zou zijn. We zijn gedreven en willen erbij zijn zolang het kan.

Heb je nog een andere passie buiten oldtimertractoren?

Ik ben lid van 7 oldtimerclubs. Van iedere vereniging heb ik bijpassende clubkledij en een houten paar klompen met de clubnaam erin gegraveerd. Verder staat mijn huis vol met foto’s, souvenirs, prullaria, aandenkens en wat schaalmodellen. Miniaturen heb ik, maar niet zoveel, geen kasten vol. Dat zou een te kapitaalsintensieve hobby worden.

Waarom die houten klompen?

Mijn vader droeg altijd houten klompen. Die noemden ze ‘Rene Kloef’. Sinds 2009 draag ik ook altijd houten klompen. Ik ga ermee naar de winkel en rijd ermee met de auto. Ik heb maar 1 paar gewone schoenen én 1 paar plastic klompen voor als het nat is. Die houten klompen geven mij heel warme voeten, dat heb ik graag.

Wat mag de toekomst jou nog brengen?

Nog veel tractorgenot, maar wel tractorgerelateerd plezier op het ritme dat ik nog aankan. Je moet luisteren naar uw lichaam.

Tim Decoster