Vleesveebedrijf van Koen en Lindsey groeide uit dierentransport van opa Etienne

Hoe die Limousins in Nevele terechtgekomen zijn, dat is een verhaal dat 2 generaties overspant. Koens vader Etienne schuift mee aan om alles te vertellen.

Gegroeid vanuit veetransport

Etienne is 75 jaar oud en geniet van zijn pensioen. Hij is de zoon van een dorpsslager en veehouder en hij nam na zijn legerdienst een klein transportbedrijfje over. Dat bedrijfje groeide uit tot een gerenommeerd veetransportbedrijf. “Ik heb dat altijd graag gedaan en ik deed dat met veel respect voor de dieren die ik vervoerde. Ik en Koen stonden erom bekend dat wij – als een van de weinige transporteurs toen – de dieren zonder stok in en uit de vrachtwagen haalden”, vertelt Etienne fier.

“Door dagelijks met vee te werken, begin je die dieren te waarderen en leer je van de veekoopmannen wat ‘goede’ en ‘minder goede’ runderen zijn. Je komt op veel interessante veehouderijen en zo kreeg ik ergens in de jaren 70 eens de kans om een drachtige koe te kopen. Een paar weken later werd mijn eerste dikbil geboren. Zo kreeg ik de smaak te pakken. Ik kocht wat grond voor een weide en er kwamen stelselmatig dieren bij. Dan kocht ik nog wat meer grond en vergrootte ik de stal en daarna kwamen er nog wat dieren bij. Vandaag zou dat allemaal veel moeilijker gaan, zowel financieel als inzake vergunningen, maar toen kon dat nog”, vertelt Etienne.

De markt van Ciney

“In het begin hield ik enkel Belgisch witblauw. Koen, die mee het dierentransport deed, had het evenwel voor de Limousin-runderen die hij onderweg naar en op de markt van Ciney zag. In het begin stond ik niet echt te springen voor dat idee om met Limousin te beginnen. Ik kende dat ras vooral van op transport en in die stressvolle omstandigheden zijn ze iets minder handelbaar dan de witblauwe”, herinnert Etienne zich.

Koen pikt in. “Het zijn mooie dieren. En het was inderdaad door dat ras vaak te zien in Wallonië dat ik daarvoor gekozen heb. Er zullen nog wel mooie runderrassen zijn, maar de Limousins staken er toch bovenuit voor mij.” De eerste Limousins – een koe en een paar vaarskalveren - kwamen in 2012 naar Nevele, na een tip van een transport-klant die veel runderen vanuit Wallonië verhandelde.

Koeien zijn verlekkerd op wortelpuree

Inmiddels zetten Koen en Lindsey sinds 2023 de veehouderij voort die Etienne opgestart heeft. Momenteel hebben ze zowat 200 dieren en ze werken naar 100 kalvingen per jaar. Ze bewerken ruim 40 ha, uitsluitend met maïs (korrel- en silomaïs), gras (kuilgras, voordroog en hooi), voederbieten en graangewassen (tarwe, spelt en gerst) voor hun eigen dieren. Het eigen geteelde rantsoen wordt nog aangevuld met mineralen, lijnschilfers, luzerne, aardappeloverschotten en wortelpuree. Dat laatste is de vloeibare massa die ze bovenop sleufsilo’s leggen om alles luchtdicht af te sluiten. “Ik heb daar een silo voor en geef dat als bijvoer aan de dieren die op de huiskavel buiten lopen, van juni tot oktober of november. Het betacaroteen van de wortelpuree helpt voor de vruchtbaarheid en de algemene gezondheid. De koeien zijn hierop verlekkerd”, vertelt Koen.

Van de 200 dieren is ongeveer de helft Belgisch witblauw en de andere helft Limousin. Koen en Lindsey kunnen de 2 rassen dan ook goed vergelijken. “De witblauwe zijn uiteraard wat rustiger dan de Limousins en dus makkelijker om mee te werken. De Limousins hebben kleinere kalfjes en kalven meestal natuurlijk af, en het liefst nog in de weide, terwijl de witblauwe altijd met een keizersnede ter wereld komen”, zeggen ze.

Minder ziektegevoelig

De uitgespaarde dierenartsenkosten van de keizersnede zijn niet het enige financiële voordeel bij de levensstart van de kalfjes. “De Limousin-kalveren drinken tot wel 6 maand bij de moeder voor ze gespeend worden en overgaan op het jongveerantsoen, terwijl mijn witblauwe kalveren al na de biest gedurende 3 maand poedermelk drinken vooraleer over te schakelen op het jongveerantsoen. Voorts zijn de Limousin-runderen minder ziektegevoelig dan de witblauwe”, zegt Koen.

Stieren uit de Ardennen

Nog een voordeel is de hogere vruchtbaarheid van de Limousin-koeien, waardoor ze na een geboorte sneller opnieuw tochtig zijn dan de witblauwe. Wel zijn de Limousin-koeien minstens 2 jaar oud als ze voor het eerst drachtig mogen worden. Bij dat ras is het heel belangrijk dat het bekken voldoende gevormd is om op natuurlijke wijze te kunnen kalven. Koen werkt voor beide rassen enkel met eigen dekstieren. “Wij hebben beiden nog een job buiten de boerderij, waardoor we niet altijd continu beschikbaar zijn voor tochtdetectie of inseminaties. Dat laten we daarom allemaal over aan de stieren.

Onze Limousin-dekstieren kopen we doorgaans in Wallonië. Uitzonderlijk kweken we zelf een stiertje op als die er echt veelbelovend uitziet. Onze runderen zijn verdeeld in een aantal kuddes en per kudde is er een stier die elk minstens 2 en sporadisch 3 tot 4 rondes dekt. Zo vermijden we inteelt en zijn er toch genoeg stieren voor als er eens een stier uitvalt door een kwetsuur of ziekte”, weet Koen.

Vorig jaar werd er bij Koen en Lindsey 1 stier (Belgisch witblauw) onvruchtbaar door blauwtong. “Ik denk niet dat de knutten die die ziekte overbrengen onderscheid gemaakt hebben tussen de Limousins en de witblauwe. Ze zijn waarschijnlijk allemaal geprikt. Mijn aanvoelen is wel dat de Limousins daar van nature weerbaarder op reageren, maar echt met cijfers onderbouwen kan ik dat niet”, stelt Koen.

Met genoeg zelfvertrouwen

in de stal staan

Limousins hadden vroeger de reputatie ‘halve wilden’ te zijn. “Zo werd vroeger over wel meer Franse runderrassen gesproken, maar dat is overdreven. Ze zijn wel meer kuddedieren dan de witblauwe. Ik zet nooit 1 Limousin afzonderlijk, maar altijd per 2. De kudde zal je nooit meteen bij een pasgeboren kalf laten komen en ze vertrouwen geen onbekenden in de stal of op de weide. Als we een kalf hebben dat te veel een eigen willetje heeft, dan gaat die meteen in de verkoop. Zo kan hij de rest van de kudde niet ‘aansteken’ met zijn karakter. Je moet als veehouder ‘zacht’ werken met je Limousin-runderen en tegelijk met genoeg zelfvertrouwen tussen die dieren staan. Voor mij is dat geen probleem.. Lindsey staat liever tussen de witblauwe dan bij de Limousins”, zegt Koen. De afsluiting van de weide moet bovendien net iets steviger zijn voor Limousins dan voor witblauwe en voldoende hoog.

Terugkerend naar het financiële verhaal, ziet Lindsey wel 1 nadeel van de Limousins. “Van 2 runderen met hetzelfde slachtgewicht zal een witblauw rund meer bruikbare kilo’s vlees opleveren dan een Limousin-rund. Dat wordt dan weer gecompenseerd door de iets duurdere verkoopprijs.”

Vriesvers vlees

Lindsey verkoopt het vlees van hun runderen vriesvers in hun eigen hoevewinkel. “Enkel de week dat er wordt versneden, bied ik het vlees ook vers aan. Dit is handig voor mensen die toch eens een (h)eerlijk vers stukje op hun bord willen.”

“Met Hoevevlees Vandeputte zijn we in 2018 gestart, een jaar nadat we gestopt zijn met de dierentransporten. Daarvoor verkochten we al eens een eigen rund in grote pakketten, maar we ondervonden dat er meer vraag leefde naar afzonderlijke stukken. Bij de start had ik in mijn hoofd om elke 6 weken een koe te slachten, maar momenteel is het elke 3 weken. Bij het versnijden in porties wordt alles per stuk vacuüm verpakt en onmiddellijk ingevroren. Wij hebben 2 verkoopdagen per week in onze hoevewinkel op de boerderij en dan nog wekelijks een plaatselijke boerenmarkt. Voor sommige klanten was het wat wennen om diepvriesvlees te kopen in de korte keten, maar eens ze het gewoon zijn, is het voor niemand een probleem”, zegt ze. De droge worsten van Hoevevlees Vandeputte worden wel ‘vers’ aangeboden en zijn heel gegeerd.

Voor de verkoop in de eigen winkel wordt er telkens afgewisseld tussen een Limousin- en een witblauw rund. “Het Limousin-vlees is vaster en iets meer gemarmerd en heeft een andere structuur dan vlees dan witblauw. Er zijn klanten die altijd komen kopen, ongeacht het ras, en er zijn klanten die speciaal wel of net niet komen voor Limousin of witblauw. Ik heb klanten van diep in West-Vlaanderen tot Vlaams-Brabant die voor Limousin komen. Ons vlees staat ook al op het menu van 1 restaurant in de regio.”

Het winkelaanbod wordt aangevuld met aardappelen, eieren, hoevekippen en hoeve-ijs van collega’s, alsook een klein assortiment van Breydel.

Binnenkort worden de winkelruimte en het atelier voor de verwerking uitgebreid. “We zijn in een kleine ruimte begonnen, niet wetende of het concept zou aanslaan. Maar intussen is het hoogtijd dat we uitbreiden, zowel voor mijn klanten als voor onszelf.”

Kalmte en rust voor betere vleeskwaliteit

Het transport naar het slachthuis in Zottegem doet Koen uiteraard zelf. “In stress voor het dier maakt dat een wereld van verschil. Een bekend gezicht bij het afleveren aan het slachthuis zorgt zowel bij de witblauwe als bij de Limousins voor kalmte en rust. Wij geloven dat dat lagere stressniveau zorgt voor een betere vleeskwaliteit.” De dieren die niet voor de eigen verwerking zijn, worden klassiek opgehaald en zijn bestemd voor de retail.

Het bedrijf uitbreiden in aantal dieren of te bewerken hectares is voorlopig geen optie. “Het moet financieel en inzake werkdruk allemaal haalbaar blijven. We hebben beiden nog een andere job buiten de boerderij en we houden wel van die financiële zekerheid. Zo houden we altijd nog iets achter de hand. Je weet niet wat de toekomst zal brengen. Momenteel zijn de prijzen voor vleesvee eindelijk op een beter niveau gekomen. Als je de actualiteit volgt, weet je echter dat er op iets langere termijn bijna geen zekerheden zijn, niet inzake de prijzen, maar ook niet in zoveel andere facetten van de veeteelt, de landbouw in het algemeen of de economie. Zo kijken wij er ook naar voor onze kinderen, Siebe en Silke.

Als het lukt voor ons en als ze dat zelf echt willen, zullen zij een mooie en rendabele boerderij kunnen overnemen van ons. We zullen er echter voor zorgen dat ze zeker een plan B en een plan C hebben om op terug te vallen. Ze moeten wel al zelf de verantwoordelijkheid nemen voor onze neerhofdieren. Als de ezel, de schapen en de geiten niet elke dag eten en drinken van hen krijgen, dan – in principe – van ons ook niet. De boerenstiel heeft veel leuke momenten, maar het betekent ook dat je verantwoordelijkheid neemt voor je dieren. Die les willen we hen al zeker meegeven”, besluiten Koen en Lindsey.

Filip Van der Linden