Klimaatverandering kan Belgische economie 5% kosten
De klimaatverandering kan de Belgische economie aanzienlijke schade toebrengen: tegen 2050 kan tot 5% van het bruto binnenlands product (bbp) verloren gaan. Dat blijkt uit een studie van het Climate Risk Assessment Center (Cerac) en het Federaal Planbureau (FPB).
“Het bbp-verlies tegen 2050 zou schommelen rond 2,8% in een scenario waarin de klimaatopwarming tegen het einde van de eeuw 2°C bereikt en 5% bij een opwarming van 3 graden”, zo staat in de studie. Het gaat dan om de kosten verbonden aan de ‘chronische risico's’ die voortvloeien uit de geleidelijke toename van temperatuur en neerslag. Dergelijke schade treft onder meer de landbouw, infrastructuur, productiviteit en volksgezondheid.
Daarnaast zijn er de acute risico's, zoals overstromingen en stormen. Die zijn moeilijk te voorzien, maar nu al hoog. Zo is het aantal extreme gebeurtenissen in ons land tussen 1975 en 2025 verdubbeld en zijn hun financiële kosten met een derde gestegen. “Tegen 2050 zou de schade veroorzaakt door acute natuurrampen, afhankelijk van het opwarmingsscenario, kunnen oplopen tot 12% van het bbp in de jaren waarin die zich zouden voordoen”, klinkt het daarover.
De landbouwsector heeft al flink te lijden gehad onder de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme droogte of regenval. Die impact zal in de toekomst enkel maar erger worden. Recent onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat de opbrengst van 6 belangrijke gewassen tegen het einde van de eeuw met een kwart zal afnemen, zelfs met aangepaste landbouwpraktijken.
Overheidsschuld
De klimaatverandering zou ook een impact hebben op de overheidsschuld. Die zou met 15 procentpunten van het bbp stijgen in een scenario met een sterke opwarming. “De budgettaire inspanningen om die impact op te vangen, variëren van 0,7 tot 1,4% van het bbp”, zeggen Cerac en het Planbureau.
Volgens Planbureau-commissaris Baudouin Regout is de budgettaire inspanning ‘vergelijkbaar met die van de vergrijzingskosten en de verhoging van defensie-uitgaven’. Het maakt duidelijk dat klimaatverandering niet alleen een milieuprobleem is, maar ook een groeiende uitdaging voor de Belgische staatsfinanciën, naast demografische vergrijzing en geopolitieke spanningen. Bovendien wijst 25 jaar onderzoek uit dat de vooruitzichten op het vlak van klimaatschade telkens opnieuw naar boven moeten worden bijgesteld.
Risico’s beperken
De ramingen zijn voorzichtig opgesteld en houden nog geen rekening met moeilijk meetbare gevolgen, zoals de stijging van de zeespiegel, het verlies van biodiversiteit, gezondheidsproblemen of andere, bijvoorbeeld sociale, gevolgen van klimaatverandering.
De resultaten van de studie roepen volgens Regout de vraag op welke maatregelen de overheid vandaag al kan nemen om risico’s te beperken en de kosten in te dijken. Want, aldus de auteurs, de kosten van nietsdoen zijn sowieso fors hoger dan proactieve investeringen. Door nu al in te zetten op aanpassing en structurele hervormingen kan België de grootste klappen vermijden en tegelijk nieuwe economische kansen creëeren.
De landbouwsector zoekt nu al naarstig naar manieren om zich voor te bereiden op klimaatverandering. Wetenschappers ontwikkeln bijvoorbeeld droogteresistente gewassen en boeren plaatsen peilgestuurde drainage om op het juiste moment grondwater op hun velden te kunnen vasthouden of lossen.
De studie van Cerac en het Planburea pleit tot slot voor diepgaander onderzoek naar de effecten per sector en regio, en naar hoe bijvoorbeeld arbeidsproductiviteit, internationale handel en financiële stabiliteit aangetast kunnen worden. Daarnaast is het nodig om de kosten van acute rampen, zoals overstromingen en hittegolven, en de rol van de overheid bij herstel, preciezer in kaart te brengen zodat ons land beter kan plannen en begroten.
