KU Leuven-spin-off verbetert verwerking van vlas voor hoogtechnologische toepassingen
Biofibix, een spin-off van het departement Materiaalkunde van KU Leuven, maakt de verwerking van vlas in hoogtechnologische composietmaterialen kostenefficiënt en schaalbaar naar grotere volumes dankzij een unieke vezelbehandeling. Het bedrijf wil de gunstige eigenschappen van vlasvezels – ze zijn licht, stijf, dempend én duurzaam – ontsluiten voor toepassingen in onder andere de industrie van sportartikelen. Biofibix haalde hiervoor een startkapitaal van 300.000 euro op.
Vlas is een gewas dat al duizenden jaren geteeld wordt. Vandaag bevindt zo’n 75% van de globale vlasproductie zich in België, Zuid-Nederland en Noord-Frankrijk. De stevige vezels worden wereldwijd geëxporteerd voor verwerking tot linnen in de kledingindustrie. Daarnaast zijn vlasvezels door hun natuurlijke sterkte, stijfheid en lichte gewicht erg geschikt voor de productie van composietmaterialen. Het vlas dient daarin als versteviging van kunststof, samengehouden door hars, waardoor een nieuw materiaal ontstaat dat zowel licht als stijf is, met goede dempende eigenschappen. Vlas wordt zo al gebruikt in verschillende sectoren, van de bouw van jachten tot vliegtuiginterieurs en zelfs bruggen.
Unieke vezelbehandeling
Ondanks de gunstige materiaalkwaliteiten blijft het gebruik van vlasvezels in composieten echter beperkt tot prototypes en kleine series. Tot nu toe staan technische uitdagingen en hoge kosten een grootschalige uitrol van de technologie in de weg. De nieuwe KU Leuven-spin-off Biofibix wil daar verandering in brengen. Met een aan de universiteit ontwikkelde vezelbehandeling slaagt het bedrijf er wel in om kostenefficiënt kwalitatieve composietmaterialen te maken met vlas.
“Tijdens mijn doctoraat aan de Composite Materials Group in het departement Materiaalkunde van de KU Leuven creëerde ik onder begeleiding van professor Aart Van Vuure een verbeterd productieproces. Het maakt de vlasvezels in de composiet vochtbestendiger, laat ze beter hechten aan hun kunststofmatrix en doet ze minder hars opnemen. Door dat laatste bevat de composiet relatief meer vlasvezels, wat zorgt voor betere eigenschappen”, verduidelijkt Gilles Koolen, CEO en medeoprichter van Biofibix.
Duurzamer dan carbon
Dankzij een innovatiemandaat van het Agentschap Innoveren & Ondernemen (Vlaio) kon Koolen de verbeterde vezelbehandeling na zijn doctoraat verder ontwikkelen tot een commercieel product: de Hypermat. “Dat is een vlasvezelcomposietmateriaal waarvan onze spin-off momenteel tot één ton per dag kan produceren. Het gaat om een halffabricaat. Onze afnemers maken er dus zelf een eindproduct van. We focussen vooral op bedrijven actief in de productie van sportartikelen zoals padelrackets, omdat de eigenschappen van vlasvezelcomposieten – met name: licht, stijf en goed dempend – voor dat soort toepassingen het meest tot hun recht komen”, zegt hij.
“Een bijkomende troef voor afnemers is dat composieten met vlasvezels een pak duurzamer zijn dan die op basis van koolstofvezels, beter gekend als ‘carbon’. Een vlasvezel maken kost bijvoorbeeld 24 keer minder energie dan de productie van een koolstofvezel. Koolstof wordt ook gewonnen uit olie, terwijl vlas een duurzaam natuurlijk product is dat CO2 opslaat. Al die unieke troeven – ons goedkoop productieproces voorop – maken dat Biofibix de ambitie heeft om een nieuw marktsegment te creëren voor hoogwaardige composietmaterialen uit vlasvezel. Op middellange termijn willen we uitgroeien tot marktleider in dat segment, en dat vervolgens ook blijven.”
Aanvoer verzekerd
Om zijn ambities waar te kunnen maken, haalde Biofibix eerder dit jaar een startkapitaal op van 300 000 euro. Die middelen zullen onder meer gebruikt worden om het team uit te breiden en extra productieapparatuur aan te schaffen. “Het startkapitaal werd volledig op tafel gelegd door het West-Vlaamse vlasteelt en -verwerkingsbedrijf Vanacker Rumbeke BV. Een van hun zaakvoerders, Stijn Vanacker, stapt bovendien mee in de spin-off als medeoprichter”, vertelt Koolen.
“De samenwerking met Stijn verzekert de start-up van een aanvoer van hoogkwalitatief vlas aan een stabiele prijs. Dat laatste is niet evident, omdat de vlasmarkt sterk afhankelijk is van trends in de mode-industrie. Dragen de modellen tijdens de modeweek van Milaan veel linnen, dan stijgt bij wijze van spreken meteen de vraag naar vlas en ook de prijs. Maar niet voor ons dus. En omgekeerd heeft de Belgische vlasindustrie er dankzij Biofibix een bijkomende afzetmarkt bij. Het is een mooie win-win, waarbij we samen een nieuwe hightechtoepassing mogelijk maken voor een traditioneel gewas!”
