Bietentelers trekken aan de alarmbel
De gemiddelde suikerprijzencin de Europese Unie (EU) zijn sinds hun piek in december 2023 met 38% gedaald en hebben niveaus bereikt die economisch onhoudbaar zijn voor zowel bietentelers als suikerproducenten. Dat zeggen de Confederatie van de Belgische Bietentelers (CBB) en de Belgische vereniging van suikerfabrikanten (SuBel).
Nu het suikerbietenseizoen zijn piekperiode ingaat, waarschuwen de 2 sectororganisaties de nationale en regionale overheden, evenals de Europese instellingen, voor de uiterst zorgwekkende situatie op de suikermarkt. Alleen al dit jaar hebben 5 suikerfabrieken in Europa de deuren gesloten, terwijl een andere liet weten tijdens de volgende campagne geen suikerbieten meer te zullen verwerken.
Deze evolutie past in de ineenstorting van de wereldwijde suikerprijzen, als gevolg van overproductie in Brazilië, India en Thailand die massaal op de wereldmarkt gebracht wordt, evenals aanzienlijke netto shortposities van speculanten op de termijnmarkten. Deze factoren hebben een duidelijke en aanhoudende negatieve impact op de Europese prijzen.
Dalende arealen, maar volumes blijven hoog
Het areaal suikerbieten in België en in Europa werd voor het productie- en verkoopjaar 2025/26 met bijna 11% verminderd. Door de gunstige weers- en agronomische omstandigheden, en bijgevolg hogere opbrengsten, zal de Europese suikerproductie echter niet in dezelfde mate dalen. De vooruitzichten voor de suikermarkt in de Europese Unie voor 2025/26 zijn daardoor zorgwekkend, met een reëel risico op aanzienlijke voorraden aan het einde van het seizoen.
Dreiging van Mercosur
Daarbovenop zorgen de toegenomen importen via de regeling voor actieve veredeling (Inward Processing Procedure – IPP) voor bijkomende marktverstoringen. Deze regeling bevoordeelt goedkope Braziliaanse suiker en omzeilt daarbij de preferentiële handelspartners en de minst ontwikkelde landen. Dit gebeurt in een context van uitzonderlijk lage wereldmarktprijzen en een hoger dan verwachte Europese suikerproductie.
Ook nieuwe tariefcontingenten (TRQ’s) uit Oekraïne verhogen volgens de 2 organisaties de druk op de Europese markt. Daarnaast vormt
Diepgewortelde structurele onevenwichten
Naar aanleiding van de stemming van 16 december in het Europees Parlement over de voorgestelde beschermingsverordening, die van toepassing zou moeten zijn op de Mercosurlanden, moet worden benadrukt dat deze verordening de diepgewortelde structurele onevenwichten in de overeenkomst niet kan corrigeren, noch daadwerkelijk effectieve bescherming kan bieden aan de suikersector.
De voorgestelde beschermingsmaatregelen zijn onvoldoende om marktverstoring te voorkomen, garanderen geen gelijk speelveld gezien de uiteenlopende productienormen en bieden geen geloofwaardige garanties aan de Belgische bietentelers en suikerproducenten, die al te maken hebben met veel strengere regelgevende en economische beperkingen.
Een dergelijk akkoord zou de huidige marktonbalans verder versterken en de inspanningen van Europese bietentelers en suikerfabrikanten verder ondermijnen, net op een moment waarop zij al geconfronteerd worden met scherpe prijsdalingen en stijgende kosten. Voor CBB en SuBel illustreert dit dat het Europese handelsbeleid onvoldoende rekening houdt met de kwetsbaarheid van de suikersector en structureel in het nadeel van de Europese productie dreigt uit te vallen.
Dringend maatregelen nodig
In het licht van deze ontwikkelingen roepen de voorzitter van SuBel, Guy Paternoster, en de voorzitter van de CBB, Hendrik Vandamme, de Europese Commissie en de Belgische overheden op om deze bezorgdheden serieus te nemen en dringend maatregelen te treffen om een einde te maken aan de huidige chaotische handelssituatie en de Europese suikermarkt te stabiliseren.
Twee maatregelen zijn daarbij prioritair. De eerste is de onmiddellijke opschorting van de import van ruwe suiker in het kader van de IPP-regeling (reeds eerder aangevraagd). De tweede is het
Gebrek aan rendabiliteit
De 2 sectororganisaties benadrukken de dringende noodzaak voor de Europese instellingen om de stabilisatie van de Europese markt te ondersteunen en maatregelen te nemen die de huidige sterke volatiliteit temperen. Zonder snelle actie dreigt de sector opnieuw in een diepe crisis terecht te komen, met het ongewenste risico dat een ‘point of no return’ wordt bereikt waarbij Belgische bietentelers de teelt verlaten vanwege een gebrek aan rendabiliteit. Zonder voldoende bietentelers en suikerbieten in België dreigt een hele rurale industrie te verdwijnen: suikerfabrieken, gespecialiseerde loonwerkers en ook transporteurs riskeren maanden werkzekerheid te verliezen.
