Zwoegen en zweten om alles op tijd beregend te krijgen
In Bocholt ontmoeten we op een zonnige vrijdagmiddag Marc Theuwissen tijdens het verplaatsen van zijn beregeningshaspels bij temperaturen die ondertussen de 30°C zijn gepasseerd en nog klimmen. De landbouwer is zichtbaar lichtelijk vermoeid en de zweetdruppels parelen op zijn voorhoofd. Al ruim 7 weken is de man aan het beregenen.
Het beregenen startte in de aardappelen de week nadien volgden ook de maïs en de groenten (spinazie, erwten, bonen en kruiden zoals dille en koriander). In de aardappel- en groententeelt is het ook beregenen om de gemaakte contracten na te komen. Al zijn de ‘groentefabrieken’ iets begripvoller voor de situatie. De meerwaarde van de beregening vindt Marc ook bij de ‘vrije aardappelteelt’.
Niet bij te houden
Alles heeft sowieso al drie maal een beregening gehad. “In de maïsteelt ben ik al zes weken bezig en hebben sommige percelen al voor de vijfde keer een beregening over hun gehad”. De maïs moet dienen voor de voeding van het melkvee. Met de beregening van 30 ha grasland is Marc gestopt. Dit had reeds driemaal water gehad en is nu net niet helemaal dor. Maar er is gestopt met de beregening omdat het niet bij te houden viel en de installatie elders nodig was.
Zo heeft de installatie ook tweemaal een perceel kervel beregend. Dit is nu geoogst en de grond ligt enkele weken zwart alvorens koriander ingezaaid wordt. Toch beregent Marc ook dit perceel nog, hij wil het namelijk gaan ploegen en wenst een vochtig zaaibed zodat hij zeker weet dat de koriander goed opkomt.
Marc geeft ons aan dat hij bijna 24u op 24u aan de slag is. Naast het werk met het melkvee, vraagt de beregening veel van zijn tijd. De installaties moeten verplaatst worden, defecten die zich voordoen aan de apparatuur moeten verholpen worden en de motoren van de waterpompen moeten tijdig van diesel voorzien worden. Vroeger werd hiervoor veel met jerrycans gesleurd, nu heeft Marc zich voorzien in een lichte bestelwagen met een tank van 450 liter diesel en een elektrische pomp. Zo vallen de installaties vlot bij te vullen.
Installatie verplaatsen
Het verplaatsen van de sproeikanonnen en haspels vraagt wel wat van Marc’s tijd. Is het sproeikanon tot aan de haspel gekomen dan wordt met de tractor de haspel en het kanon verplaatst naar even verderop in het veld. Hier wordt de haspel achter gelaten en sleurt Marc met de tractor het sproeikanon enkele honderden meters ver het veld op, door het gewas dat er staat. In de metershoge maïs is dit wel een imposant zicht.
Theoretisch bewerkt het sproeikanon een strook van 100 m breed, maar aan beide uiteinden valt minder water, dus voorziet Marc in werkgangen van 80m om de nodige overlap te hebben. Waterlopen zijn maar zeer beperkt aanwezig in de regio, waardoor de landbouwer beroep doet op eerder geboorde waterputten. Deze gaan veertig meter diep en leveren voldoende water. In de regio zit grondwater op 2m diep dus watertekort vrezen de boeren er niet.
Waterputten
Aan de rand van het veld zit er een waterput langs waar een ondergronds leidingnetwerk vertrekt om zo verschillende verdeelpunten (ongeveer om de 80m) langsheen de perceelsrand te krijgen. De pompen halen hier water uit op en persen dit naar de haspel. Deze brengt het via een waterdarm (500m lang of meer, afhankelijk van het model) naar het sproeikanon. Tegelijk wordt deze waterdarm opgerold waardoor het sproeikanon dichter naar de haspel wordt getrokken. De oprolsnelheid bepaalt de landbouwer, hiermee wordt de hoeveelheid water gedoseerd. Ook door de spuitmond van het kanon te vervangen door een groter of kleiner exemplaar wordt de watergift bepaald. Marc Theuwissen stelt zijn beregening af op 30 l/m2.
Bereikt het sproeikanon de haspel dan stopt de beregening automatisch en slaat de motor van de waterpomp af. Marc heeft drie installaties één met een ouder type motor en twee met een recentere geluid gedempte motor. Deze zet hij in waar er in de nabijheid bewoning is. Op de pompen staan verzegelde meters zodat wordt bijgehouden op hoeveel water de landbouwer belast wordt. De pompen verbruiken zo’n 10 liter diesel per uur. Geschat wordt dat een beregening ruim 135 euro/ha kost en dat er al ruim 15.000 liter diesel is verbruikt. De beregeningskost hangt natuurlijk af van bedrijf tot bedrijf, maar zit toch snel ergens tussen 125 en 150 euro/ha. Het proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA) haalt zelfs nog hogere bedragen aan.
We hopen voor de man dat er snel eens een deugddoende regenbui komt. Niet enkel om de kosten te drukken maar ook om de nodige nachtrust op te leveren.
